Inleiding

Waarschijnlijk in 1891-1892 tot stand gekomen VILLACOMPLEX bestaande uit vier enkele VILLA'S met TUINHEKKEN en deels tevens met SCHUURTJES en een dubbele VILLA met TUINHEK. De villa's zijn gebouwd in de voor het laatste kwart van de 19de eeuw karakteristieke eclectische Neo-Renaissancestijl in opdracht van de heer Schuijmer op het terrein van de boerderij Hupkes. Het feit dat juist in de Hoflaan villa's werden gebouwd was gelegen in de nabijheid van het Hof te Dieren. De villa's die Schuijmer op dit terrein liet bouwen waren oorspronkelijk genoemd naar zijn neven en nichten: Frederik, Joost, Daniël, Philippina en Johanna. Tegenwoordig dragen de villa's namen als Oldegaerde, Boschwijk, de Peppel en Seringenhof. Naar verluidt financierde Schuijmer, die zelf in het pand Hoflaan nr.7 woonde, de bouw met middelen die afkomstig waren uit de slavenhandel. De architect is helaas niet bekend. Mogelijk is het ontwerp gemaakt door J. Brink Evers (1817-1890) uit Ellecom in samenwerking met zijn zoon Henri Evers (1855 -1929), later hoogleraar in Delft. Mogelijk is het ontwerp ook uitsluitend van de hand van Henri Evers. Het complex valt op doordat de panden samen een symmetrisch geheel vormen waarbij de nrs. 30;32 als middenrisaliet opgevat zijn en de nrs. 26, 28 en 34, 36 als zijrisalieten. Door deze architectonische opzet kregen de villa's als geheel een monumentaler en statiger karakter terwijl er tevens een sterk plastisch effect ontstond door de afwisseling van vlakke geveldelen en uitspringende erkerpartijen. De villa's worden omgeven door tuinen die voorzien zijn deels nog voorzien van de oorspronkelijke tuinaanleg met gazon's, enig opgaand geboomte en struiken. De panden worden van de weg gescheiden wordt door ijzeren spijlenhekken. Het complex maakt deel uit van de monumentale laat-negentiende eeuwse en vroeg twintigste eeuwse villabebouwing van de Hoflaan. Deze laan heeft haar oorspronkelijke karakter bijzonder goed bewaard.

Omschrijving

De villa's bezitten twee bouwlagen op een nagenoeg rechthoekige plattegrond onder een afgeplat schilddak gedekt met diverse soorten gesmoorde Hollandse pannen (oorspronkelijk oud-Hollandse pannen). De gevels worden afgesloten door een hoofdgestel bestaande uit een architraaf, een gepleisterd fries en een houten geprofileerde kroonlijst (waarin de goot). De panden bezitten grijs gesausde omlopende gepleisterde plinten. De voor- en zijgevels zijn voorzien van een versiering van horizontaal over de gevel lopende gepleisterde wit gesausde banden (speklagen), een zwaar geprofileerde cordonlijst tussen de verdiepingen (eveneens aangebracht aan de achtergevel) en ter hoogte van de onderdorpels van de vensters een geprofileerde waterlijst. De vensters waren oorspronkelijk waarschijnlijk merendeels voorzien van T-schuiframen. Bij een deel van deze schuiframen is de middenstijl later verwijderd. De bovenlichten zijn voorzien van imitatie glas-in-lood. De vensters worden merendeels afgesloten door getoogde strekken met gepleisterde aanzet- en sluitstenen en zijn grotendeels nog voorzien van persiennes. Diverse panden bezitten nog oorspronkelijke interieuronderdelen zoals ondermeer trappenhuizen met gesneden trappalen, geornamenteerde stucplafonds en marmeren schoorsteenmantels.

Waardering

VILLACOMPLEX met TUINHEKKEN en deels met SCHUURTJES uit ca. 1891-1892.

Architectuurhistorische waarden:

- Het complex vormt een goed en bijzonder voorbeeld van een als één architectonisch geheel opgezette reeks villa's uit het laatste decennium van de negentiende eeuw, uitgevoerd met een rijke detaillering in een eclectische Neo-Renaissancestijl.

- Het complex is van belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp zoals deze tot uitdrukking komen in de (gaaf bewaarde) hoofdvormen met erkers over twee bouwlagen, de detaillering waarbij ondermeer sprake is van typische renaissanceornamenten als band- en rolwerk en diamantkoppen en het materiaalgebruik. Deze kwaliteiten komen met name tot uitdrukking in de onderlinge relatie tussen panden Hoflaan 26 tot en met 36. De panden afzonderlijk vormen namelijk een onderdeel van een reeks van vier enkele villa's en een dubbele villa waarvan telkens twee panden elkaars spiegelbeeld vormen en waarvan de gezamenlijke voorgevels een monumentale paleisachtige facade vormen.

- Het complex is van belang vanwege diverse bewaard gebleven oorspronkelijke interieuronderdelen, in het bijzonder voor wat betreft de nrs 28 en 36, waardoor de oorspronkelijke samenhang tussen exterieur en interieur voor een aanzienlijk deel nog steeds aanwezig is.

Stedenbouwkundige waarden:

- Het complex heeft een ensemblewaarde als onderdeel van de voornamelijk uit het laatste kwart van de negentiende eeuw en het eerste decennium van de twintigste eeuw daterende, door tuinen met oude bomen omgeven, monumentale villabebouwing aan de Hoflaan. Deze laan heeft haar oorspronkelijke karakter goed behouden. Het complex is op zichzelf alsmede in samenhang met de overige villabebouwing aan de Hoflaan van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp Dieren. De villa's bevinden zich in een overgangszone van het dorp naar de Hof te Dieren.

Cultuurhistorische waarden:

- Het complex is van belang als bijzondere uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de villa in de late negentiende eeuw.

- Het complex is van belang als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het complex vormt een goed voorbeeld van de huisvesting van een overwegend nieuwe kapitaalkrachtige elite die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's buiten de stad in een omgeving met veel natuurschoon doch wel met goede verbindingen met Arnhem en de steden in het westen van het land. Deze bevolkingsgroep droeg ertoe bij dat het aanzien van het dorp alsmede de sociale gelaagdheid van de bevolking van Dieren sterk veranderde.