Inleiding

Deze in een rijke Neo-Renaissancestijl in 1894-1895 gebouwde VILLA SCHOONZICHT werd ontworpen door de architect E. Lofvers. De villa's Zutphensestraatweg 30 en 28 vallen op door de rijke verscheidenheid aan architectonische vormen en ornamentiek. De voortuin werd oorspronkelijk door een nu niet meer aanwezig ijzeren sierhekwerk van de weg gescheiden.

Omschrijving

De villa is gebouwd op een nagenoeg rechthoekige plattegrond en heeft twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak gedekt met shingles (oorspronkelijk leien). De verschillende in- en uitspringende onderdelen van de villa hebben een eigen en van elkaar verschillende kap. De verschillende dakvormen en de doorbrekingen daarvan vertonen een duidelijke samenhang met de gevelcomposities. Het pand heeft in hoofdzaak: een linkerdeel onder een omlopend schilddak deels gedekt met shingles, deels met gesmoorde Hollandse pannen en een iets hoger opgetrokken rechterdeel onder een stijl afgeknot schilddak gedekt met shingles. Het torentje op de hoek van voor- en linker zijgevel heeft een klokvormige torenhelm gedekt met schubleien. Op de hoek van de linkerzijgevel bevindt zich een hoektorentje met een tentdak gedekt met gesmoorde Hollandse pannen. Opvallend is het gebruik van twee kleuren baksteen: felrode verblendsteen voor de voorgevel en bruinrode baksteen voor de overige gevels. De gevels worden verlevendigd door horizontaal over de gevel lopende gepleisterde banden en een gepleisterde blokversiering rond of boven de vensters. Het pand heeft een rondom lopende gepleisterde plint. De ingang bevind zich in de linker zijgevel.

De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft links een uitgebouwd hoektoren op een vierkante plattegrond op de verdieping overgaand in een octagoon dat deels doorgetrokken is tot in het dakschild onder klokvormige torenhelm. Op de begane grond bevindt zich in de linkertravee een rondboogvenster versierd met gepleisterde hoekblokken, aanzet- en sluitstenen en voorzien van enkelruits schuiframen. Aan de voorzijde bevindt zich een gelijk uitgevoerde muuropening doch nu met een bewerkte glasdeur. De borstwering onder bovengenoemd venster bevat siermetselwerk onder de lekdorpel afgezet met een zaagtandlijst. De verdieping heeft smalle rechthoekige door rondbogen met blinde gepleisterde van ingekraste geometrische motieven voorziene boogvelden afgesloten door vensters waarin fraaie bewerkte kozijnen met enkelruits (schuif)ramen met bovenlichten voorzien van gekleurd glas-in-lood. De verdiepingen worden in de linker- en de middentravee gescheiden door een geprofileerde cordonlijst. De middentravee heeft op de begane grond een rondboogvenster met in de boog afwisselend baksteen en natuursteen imiterende gepleisterde blokken waarin zich een stolpraam bevindt met een enkelruits bovenlicht. In de borstwering onder het venster bevond zich oorspronkelijk een cementstenen plaat waarop een steenstrip was aangebracht met imitatie metselmozaïek (deze plaat ligt nu in de tuin naast de serre). De verdieping heeft in de borstwering tweekleurig siermetselwerk. Het verdiepingsvenster heeft een enkelruits schuifraam waarvan het bovenlicht voorzien is van later aangebrachte opgeplakte loden strips. Het venster wordt afgesloten door een hanekam. De travee wordt afgesloten door een overstekend tot boven de hanekam doorgetrokken dakschild voorzien van een geprofileerde gootlijst afgezet met een gesneden sierlijst. De risalerende rechtertravee heeft over de volle breedte een rijk bewerkte houten serre op een nagenoeg rechthoekige plattegrond. De serre heeft een hardstenen plint aan de voorzijde licht vooruitspringend. De overstekende geprofileerde daklijst rust op korbelen in vormen afgeleid van meubelmakersarchitectuur uit deze periode en doen denken aan tafelpoten door de afgeschuinde kanten, inkepingen, bol en ringvormen. De oorspronkelijke openslaande deuren, waarvoor een hardstenen trede, zijn vervangen door een moderne invulling met één deur. Het bovenliggende balkon was oorspronkelijk voorzien van een balustrade. De verdieping heeft een door hanekam afgesloten muuropening waarin zich een gesneden kozijn met twee middenstijlen bevindt die een brede deur in het midden scheiden van twee smalle ramen aan weerszijden. De bovendelen zijn voorzien van later aangebrachte opgeplakte loden strips die glas-in-lood suggereren. Deze bovenlichten waren oorspronkelijk evenals het bovenlicht van het verdiepingsvenster van de middentravee van gekleurd glas-in-lood voorzien (mogelijk als in het hoektorentje). De travee wordt afegsloten door een architraaflijst, een witgeschilderd fries waarop in nog vaag zichtbare zwart geschilderde letters de tekst 'Schoonzicht' zichtbaar en een geprofileerde kroonlijst. Het ingesnoerde afgeplatte hoge schilddak heeft een dakkapel met pilasters en voluten en een overstekende kapje dat oorspronkelijk van een spits met smeedijzeren piron voorzien was.

De asymmetrisch ingedeelde LLINKER ZIJGEVEL heeft een met één bouwlaag verhoogde tot een toren uitgebouwde linkertravee en een uitgebouwde rechtertravee (hoektorentje). In het midden bevindt zich een uitbouw ten behoeve van het trappenhuis over anderhalve bouwlaag onder een plat overstekend dak met een geprofileerde gootlijst. Tussen bovengenoemde uitbouw en het rechter hoektorentje bevindt zich de via een hardstenen trede en stoep te bereiken ingang die voorzien is van een paneeldeur waarin drie glasruiten. De uitbouw bevat diverse over de gevels verspreide vensters waarvan één blind uitgevoerd is onder een segmentboog. Links van de uitbouw bevindt zich een door een blinde segementboog met gepleisterd boogveld afgesloten venster dat voorzien is een stolpraam met een enkelruits bovenlicht. Onder het venster bevindt zich een kelderlicht met een stolpraam.

De twee traveeën brede ACHTERGEVEL heeft in de linkertravee twee door strekken afgesloten muuropeningen waarin zich dubbele tuindeuren met bovenlichten bevinden (oorspronkelijk voorzien van persiennes aan weerszijden). Tussen begane grond en verdieping bevindt zich een fries met siermetselwerk. De verdieping heeft een door een strek afgesloten muuropening met een dubbele balkondeur en een bovenlicht (oorspronkelijk bevonden zich aan weerszijden persiennes). De rechtertravee is met één bouwlaag verhoogd waardoor er een hoektorentje ontstaan is. Op de begane grond bevindt zich een in baksteen uitgevoerde aanbouw van één bouwlaag, ter vervanging van een houten mogelijk over de volle breedte van de gevel aanwezige veranda. Boven de aanbouw bevindt zich een houten veranda waarvan de bovenzijde eveneens als balkon fungeert. De gevels van de aanbouw worden afgesloten door geprofileerde gootlijsten. In de gevel aan de tuinzijde van de aanbouw bevindt zich links een klein door een strek afgesloten venster en rechts een door een blind segmentboogje afgesloten opgeklampte houten deur. De verdieping heeft een muuropening waarin zich een kozijn met twee middenstijlen bevindt die een brede deur in het midden scheiden van twee smalle ramen aan weerszijden, allen met bovenlicht. De veranda heeft twee gesneden houten stijlen waartussen een invulling met houten korfboog. De derde bouwlaag heeft twee gekoppelde door rondbogen afgesloten glasdeuren en bezit een houten, deels nog oorspronkelijke balustrade.

De asymmetrisch ingedeelde RECHTER ZIIJGEVEL heeft een iets hoger opgetrokken linker travee. Deze travee heeft op de begane grond een groot rondboogvenster met monumentaal glas-in-lood raam (zie bij interieur). De verdieping heeft een dichtgemetseld door een hanekam afgesloten venster. De travee wordt afgesloten door een hoofdgestel bestaande uit een gepleisterde architraaf, een in gele baksteen uitgevoerd fries en een overstekend dak met geprofileerde gootlijst. De rechtertravee is blind uitgevoerd en wordt afgesloten door een overstekend dak met geprofileerde gootlijst.

Het deels bewaarde rijke INTERIEUR heeft ondermeer een monumentale hal en trappenhuis dat voornamelijk is uitgevoerd in Neo-Lodewijk XVI-stijl met een witmarmeren vloer en lambrizering; wanden en plafonds met in stuc uitgevoerde van geprofileerde omlijstingen voorziene panelen met rozetten op de hoeken; houten deuromlijstingen en paneeldeuren, trappenhuis met rijk bewerkte eindbaluster; kamers en suite met zeer fraaie stucpafonds in eclectische trant met o.a. aan de Lodewijk XIV stijl ontleende ornamentiek (vrijwel identiek aan de stucplafonds in de overige door Lofvers ontworpen villa's) en een bijzonder glas-in-lood raam met medaillon met een afbeelding gebaseerd op een zelfportret van Rembrandt (mogelijk vervaardigd door Atelier 't Prinsenhof in Delft). De linker voorkamer bezit een stucplafond met aan de Renaissance ontleende ornamentiek.

Waardering

VILLA SCHOONZICHT, gebouwd in rijke Neo-Renaissancestijl in 1894-1895.

Architectuurhistorische waarden:

- De villa is van belang als een bijzonder voorbeeld van een schilderachtige, bijzonder rijk uitgevoerde villa in Neo-Renaissancestijl uit de laatste jaren van de negentiende eeuw.

- De villa is van belang omwille van de vrij gaaf bewaard gebleven hoofdvorm, de bijzondere en rijke detaillering en ornamentiek alsmede het karakteristieke materiaalgebruik.

- De villa is van belang vanwege de vrij gaaf bewaarde rijk uitgevoerde interieurs waardoor er sprake is van een bijzondere samenhang tussen in- en exterieur.

- De villa is van belang voor het oeuvre van de architect Eelco Lofvers.

Stedebouwkundige waarden:

- Het pand heeft een ensemblewaarde als onderdeel van het door Lofvers ontworpen villacomplex.