Inleiding.

Aan de noordzijde van de Havenweg gelegen tweelaags VILLA binnen de bebouwde kom van Dinteloord. Het object draagt de naam Huize Petronella en is gelegen binnen een ruim, eigen terrein met landschappelijk aangelegde siertuin. Bij het pand hoort een grote veeschuur uit 1899. Het pand werd gebouwd in 1902 en uitgevoerd in Neo-Renaissancetrant met Art Nouveaudetails. De eerste steen werd gelegd door P.A.W. Bierens. De steen is in marmerglas uitgevoerd door het bekende atelier Bouvy te Amsterdam. De Dordtse vestiging van dit atelier leverde het geëtste sierglas voor het tochtportaal van de villa. Bij de villa behoort een monumentale veeschuur (Havenweg 65), welke in 1899 werd gebouwd. Het pand heeft enige geringe wijzigingen ondergaan. De serre aan de linkerzijde is vernieuwd (het authentieke glas-in-lood werd herplaatst in de bovenlichten). De originele stucplafonds zijn vervangen door nieuwe exemplaren en gereconstrueerd met profiellijsten en rozetten. In de gang bevindt zich een later aangebrachte tegelvloer ter vervanging van de authentieke witmarmeren vloer.

Omschrijving.

De villa heeft een in hoofdzaak rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen en een zolderverdieping, opgenomen binnen een afgeplat omlopend schilddak. Aan de achterzijde bevindt zich een uitbouw met een plat dak dat als balkon fungeert. Aan de voorzijde bevindt zich links een doorlopende risaliet met een topgevel die via een steekkap aansluit op het hoofddak. Aan de linkerzijde bevat het pand een vernieuwde serre met plat dak. Ook hier fungeert het dak als balkon. De daken zijn gedekt met fourgeauleien en worden aan de bovenzijde afgesloten door houten boeiborden. Op het platte deel van het dak bevindt zich een aantal gemetselde schoorstenen. Het voorste dakschild is voorzien van een houten dakkapel met een zadeldakje en brede overstek met sierspantje. De dakkapel heeft decoratieve klauwstukken en bevat een dubbel enkelruits draairaam. Op het rechter dakschild bevinden zich twee houten dakkapellen met een lessenaarsdakje en houten windveren die uitmonden in gesneden runderkoppen. De dakkapellen bevatten een dubbel enkelruits draairaam. Op het achterste dakschild bevinden zich twee identieke exemplaren. De voorgevel is gemetseld in rode verblendsteen in kruisverband en voorzien van gepleisterde speklagen en dito waterlijsten alsmede een hardstenen plint. De overige gevels zijn gemetseld in bruinrode baksteen in kruisverband en voorzien van een bakstenen plint met trasraam. De rechter zijgevel is voorzien van gecementeerde speklagen en waterlijsten. De voorgevel wordt aan de bovenzijde afgesloten door een hoofdgestel met een gepleisterde architraaf en houten kroonlijst. Het fries bestaat uit een tegellijst met florale Jugendstilmotieven. De zijgevels worden afgesloten door een lijst met siermetselwerk. Binnen de voorgevel zijn de vensters in de eerste bouwlaag rechthoekig en voorzien van een eensteens segmentboog met een blind gecementeerd boogveld. Ook de gevelopeningen binnen de overige gevels zijn op deze manier uitgevoerd. De voorgevel is binnen de tweede bouwlaag voorzien van rondboogvensters. De eensteens rondbogen hebben een gepleisterde sluitsteen met kussenstuk en timpaantje. Binnen beide bouwlagen hebben de vensters in de voorgevel aan de onderzijde een verzonken paneelveld met een gecementeerd en gebosseerd paneel. Kozijnen zijn gesneden en afwisselend voorzien van kraalprofielen en overige detaillering zoals vellingkanten of luiksponning. Diverse bovenlichten bevatten glas-in-loodimitatie. De ramen binnen de risalietvensters in de tweede bouwlaag zijn voorzien van blank glas-in-lood (binnen het raam uiterst links verdwenen). De voorgevel is a-symmetrisch ingedeeld en heeft links een doorlopende risaliet met schuine wangen en een topgevel. De risaliethoeken worden geleed door gepleisterde lijsten in verspringend blokverband. De gevelhoek uiterst rechts wordt geleed door een gemetselde pilaster. Binnen de middenas van de gevel bevindt zich de hoofdingang die voorzien is van een rondboog en dagkanten in kraalprofiel. De ingang heeft een hardstenen onderdorpel en dito neuten en is bereikbaar via een hardstenen trap met drie treden. Hij bevat een paneeldeur met twee rondboogramen, smeedijzeren sierroosters en een timpaan.

Boven het geprofileerde kalf bevindt zich een drieruits bovenlicht met schuine roeden. De linker wang van het portiek bevat een gevelsteen die uitgevoerd is in zwart marmerglas: EERSTE STEEN GELEGD/DOOR/P.A.W. BIERENS/6 AUG. 1902. De steen is rechtsonder gesigneerd: ANT.N. BOUVY/AMSTERDAM Ft. Rechts van de ingang bevindt zich een breed venster met aan weerskanten van de middenstijl een enkelruits draairaam met dito bovenlicht. Een identiek venster bevindt zich aan de voorzijde van de risaliet. De schuine wangen bevatten elk een smal venster met een enkelruits draairaam en dito bovenlicht. De tweede bouwlaag heeft boven de hoofdingang een houten balkon met decoratieve korbeelstellen en een balustrade met gesneden balusters. Het balkon is bereikbaar via een rondboogingang met een dubbele enkelruits balkondeur en een dito bovenlicht. De ingang heeft een identieke lijst als de vensters binnen deze bouwlaag maar met dagkanten in kraalprofiel. Rechts van de ingang twee smalle gekoppelde vensters die van elkaar gescheiden worden door een gemetselde dam en voorzien zijn van een enkelruits draairaam met een dito bovenlicht. Twee identieke vensters bevinden zich binnen de tweede bouwlaag van de risaliet. Binnen de wangen een enkelvoudig venster met gelijke vulling. De topgevel bevat een rechthoekig venster met aan weerskanten een dito casement met lekdorpel en sgraffitodecoratie. Casementen en venster hebben een gepleisterde latei. Deze heeft bij het venster op de hoeken decoratieve elementen die voortgezet worden langs het venster. Aan de bovenzijde bevindt zich een gepleisterd boogveld met sierelementen. Aan de onderzijde van het venster een gepleisterd sierveld met de vermelding: HUIZE PETRONELLA. De topgevel is voorzien van gepleisterde schouderstukken en deklijsten en bevat een gemetseld halsstuk met gepleisterde klauwstukken en overige decoratieve elementen.

De rechter zijgevel is voorzien van gecementeerde speklagen en dito waterlijsten. De gevel heeft binnen de eerste bouwlaag uiterst links een ingang met een dubbele enkelruits tuindeur. De ingang is voorzien van een hardstenen bordesstoep en opgeklampte luiken. De middenas van de gevel bevat een binnen beide bouwlagen doorlopend verzonken gevelveld waarbinnen zich boven elkaar drie trappenhuisvensters bevinden. Binnen het onderste en middelste venster bevindt zich een tweeruits raam. Het bovenste venster heeft een enkelruits raam. Het gevelveld wordt boven afgesloten door een segmentboog met blind boogveld. Uiterst rechts heeft de gevel binnen de eerste bouwlaag twee vensters met een T-schuifraam en opgeklampte luiken. Alle luiken zijn voorzien van authentieke spanjoletten. Binnen de tweede bouwlaag bevindt zich uiterst links en rechts een blind segmentboogvenster met een boogveld dat voorzien is van siermetselwerk. De tweede travee van rechts uit gezien, bevat een venster met een T-schuifraam. De gevel heeft rechtsonder een getoogd kelderlicht met koekoek. Op de linker zijgevel sluit een vernieuwde houten serre aan met zes enkelruits ramen en zeven dito bovenlichten die gevuld zijn met authentiek glas-in-lood met Jugendstilmotieven (gestileerde irissen). Aan de voorzijde bevat de serre een ingang met een enkelruits deur. Aan de bovenzijde fungeert hij als een balkon met een vernieuwde houten balustrade. Het balkon is bereikbaar via een ingang die voorzien is van een dubbele enkelruits balkondeur en een enkelruits bovenlicht. Tegen de achtergevel sluit links een éénlaags uitbouw aan met een platdak dat als balkon fungeert. Het balkon is voorzien van een modern houten hekwerk. Binnen de achtergevel van de uitbouw bevindt zich een ingang met een opgeklampte deur en een enkelruits bovenlicht. De linker gevel van de uitbouw (van achter uit gezien) heeft een venster met twee opgeklampte luiken. De rechter gevel heeft een venster met een klein klapraampje. Het terugwijkende geveldeel evat binnen de eerste bouwlaag links een ingang met een veelruits paneeldeur en een dito gietijzeren bovenlicht. Het gietijzeren raam binnen de deur bevat sierroedenverdeling. De ingang is bereikbaar via een stoep.

Rechts van de ingang bevinden zich twee vensters met een tweeruits stolpraam en een enkelruits bovenlicht. De tweede bouwlaag heeft uiterst links een balkoningang met een zesruits balkondeur. Uiterst rechts bevinden zich twee vensters met een T-schuifraam. Links van de middenas bevat de gevel een klein venster met een enkelruits raam.

Het interieur bevat een groot aantal authentieke elementen. De originele indeling is grotendeels gehandhaafd. De vestibule en de gang bevatten gemarmerde lambriseringen en witmarmeren plinten. Ingangen zijn voorzien van witmarmeren onderdorpels alsmede paneeldeuren en profiellijsten die deels gehout, deels gemarmerd zijn. Originele handgrepen zijn behouden gebleven. Gang en vestibule worden van elkaar gescheiden door een tochtportaal met een enkelruits deur en dito neven- en bovenlichten. De glazen zijn geëtst met Jugendstilmotieven. Het glas van de tochtdeur is gesigneerd: BOUVY DORDT. Het trappenhuis heeft een doorlopende houten balustrade met dito sierstijlen en aan het begin een Korintische trappaal. Overige trappalen hebben een eikelvormige bekroning. Stucplafonds worden gereconstrueerd in authentieke stijl. Binnen de vestibule alsmede deels aan de onderzijde van de trap bevinden zich authentieke stucplafonds met profiellijsten. De vestibule heeft gestucte wanden met paneelverdeling. Binnen de woonvertrekken bevinden zich authentieke schouwen met een zwartmarmeren schoorsteenmantel. Deze bevatten respectievelijk groen- en roodmarmeren sierelementen. De haarden zijn voorzien van siertegels. De authentieke kamers en suite worden van elkaar gescheiden door een dubbele schuifdeur met paneelverdeling. Het houtwerk bevat authentiek schilderwerk met lichtrose en olijfgroene kleurstellingen. Binnen de achterkamer is de plankenvloer voorzien van originele sjabloonmotieven. De serre is vanuit de voorkamer bereikbaar via een ingang met een dubbele enkelruits deur alsmede gehoute schuifdeuren. De keuken heeft een vloer met oude decoratieve tegels en bevat bij de schouw schildpadtegels. De vernieuwde lambrisering heeft een sierlijst met authentieke tegels (van elders uit het pand afkomstig). Het middelste trappenhuisvenster bevat gehoute schuifluiken. Binnen de kamers en suite op de verdieping bevinden zich later aangebrachte enkelruits schuifdeuren met glas-in-lood. Op de overloop is een fonteintje dat uitgevoerd is in Delfts Blauw met vogelmotieven. Ook hier zijn gemarmerde lambriseringen. De trapopgang naar de zolder is gesloten uitgevoerd en gehout. De zolder heeft een authentieke kapconstructie en bevat kraaldelen. Het pand is gelegen binnen een ruim, eigen terrein dat aan de straatzijde afgesloten wordt door een beukenhaag en bereikbaar is via een dubbel, smeedijzeren hekwerk. Dit hekwerk heeft spijlen die voorzien zijn van speerpunten en met elkaar verbonden worden door krulmotieven. De hekposten zijn vervaardigd uit gietijzer en worden bekroond door een pijnappel. In de tuin bevinden zich diverse monumentale bomen alsmede heesters. De tuin is uitgevoerd in een landschappelijke stijl.

Waardering.

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als goed, gaaf en rijk uitgevoerd voorbeeld van een forse villa (waarschijnlijk van een herenboer) uit omstreeks 1900, waarmee een uitstekend beeld wordt verkregen van de wijze, waarop welgestelden in deze periode in deze streek gehuisvest waren. Het pand geeft een indruk van de ruimtelijke ontwikkelingen in Dinteloord, waar omstreeks 1900 langs de Havenweg een groot aantal vrijstaande villa's werd gebouwd. Het pand heeft architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de detaillering, het bijzondere materiaalgebruik alsmede de samenhang tussen de gaaf gebleven hoofdvorm en rijke interieurelementen uit de bouwtijd. Bijzonder is het feit dat binnen het interieur diverse elementen in de originele kleurstelling behouden zijn waardoor deze een goed voorbeeld vormen van de binnenhuisontwikkelingen in de bouwtijd van het pand. Het rijke karakter van het pand en de bijzondere betekenis van de detaillering wordt extra geaccentueerd door de aanwezigheid van onderdelen uit het bekende glasatelier Bouvy (geëtst glas, marmerglassteen).

Het object heeft ensemblewaarden wegens de situering, een karakteristiek onderdeel vormende van de historische bebouwing aan de Havenweg te Dinteloord en vanwege de beeldbepalende ligging binnen een eigen terrein dat bepaald wordt door een in landschappelijke stijl uitgevoerde siertuin en voorzien is van een omheining met een monumentaal dubbel hekwerk tussen sierposten. De ligging tegenover de brede vaart die langs de Havenweg stroomt accentueert de waardevolle betekenis. Het object heeft gaafheids- en herkenbaarheidswaarde, daar het van belang is vanwege de kwaliteit van de samenstellende onderdelen, bestaande uit een villa met serre, siertuin en smeedijzeren dubbel hekwerk.