Darthuizerweg 4, Leersum
HOOFDGEBOUW (Darthuizen). Het hoofdgebouw ligt iets verhoogd en centraal in het landschapspark. De ligging is zo gekozen dat de bewoners vanaf de voor- en achterzijde optimaal zicht hebben op de door bos omzoomde weilanden rondom het huis. Het rood bakstenen huis op rechthoekige grondslag bestaat uit twee bouwlagen en een zolder onder een met riet gedekt schilddak dat aan de voor- en achterzijde iets hoger is opgetrokken; op de nokeinden twee schoorstenen. De symmetrische voorgevel telt vijf traveëen; in de middelste travee een gepaneelde toegangsdeur waarboven een halfrond bovenlicht met spaakroeden; de deur wordt geflankeerd door meerruitsvensters, waarboven halfronde, afgeplatte ontlastingsbogen met spaarveld; op de bovenverdieping vijf meerruitsvensters; ter hoogte van de zolder een halfrond venster met spaakroeden. Met uitzondering van het dakvenster zijn alle vensters voorzien van gepaneelde luiken. In de rechterzijgevel op de begane grond twee driezijdig uitgebouwde meerruitsvensters met bovenlicht en persiennes; op de verdieping centraal twee meerruitsvensters; ter hoogte van de zolder een halfrond venster met spaakroeden. In de linker zijgevel centraal een eenvoudige toegangsdeur met halfrond bovenlicht met spaakroeden; links van de deur een groot meerruitsvenster voorzien van gepaneelde luiken; rechts een klein getralied venster; op de verdieping centraal een driestrooksvenster en rechts twee kleine vensters als op de begane grond; ter hoogte van de zolder een halfrond venster met spaakroeden. Aan de achterzijde op de begane grond vier paar openslaande deuren met gepaneelde luiken en een hoge glaspartij op de middenas (oorspronkelijk een erker); op de verdieping drie paar openslaande deuren met bovenlicht en persiennes en op de middenas en uiterst rechts een meerruitsschuifvenster met persiennes. Oorspronkelijk was er over de volle breedte van het huis een balkon aangebracht, gedragen door betonnen Dorische zuilen en voorzien van een houten balustrade met gedraaide balusters. Na aankoop door de familie Den Boer in 1967 werd het balkon met drievijfde deel verkleind, zodat het sindsdien nog slechts de twee rechter traveëen siert. Op de begane grond uiterst rechts in de gevel een klein meerruitsvenster met luik; ter hoogte van de zolder twee gekoppelde meerruitsvensters. De openslaande deuren aan de achterzijde geven toegang tot een terras betegeld met decoratieve tegels uit de bouwtijd.
Waardering HOOFDGEBOUW (Darthuizen) is van algemeen belang: - Vanwege de ouderdom; - Vanwege de architectonische vormgeving; - Als representatief en vrij gaaf bewaard voorbeeld van een vroeg 20ste- eeuws landhuis in het algemeen en uit het oeuvre van J. Stuivinga in het bijzonder; - Vanwege het als één architectonisch concept opgevatte en gaaf bewaarde geheel van huis en park en vanwege de kenmerkende ligging van het huis in het landschapspark; - Vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), SCHUUR (SCHAAPSKOOI) (3). De historische buitenplaats Darthuizen ligt ten noordwesten van Leersum op de uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug. Rond het centraal gelegen landhuis, dat werd gebouwd in 1918 naar een ontwerp van J. Stuivinga, ligt een grootschalige landschappelijke tuin- en parkaanleg, welke ontworpen werd door L. H. Springer in 1917. De aanleg bestaat voor een groot deel uit weilanden, omzoomd door als coulissen fungerende bosranden. De weiden worden doorsneden door houtwallen en sloten. In de onmiddellijke omgeving van het huis werd een tuin aangelegd met ondermeer terrassen en een klein wandelbos. Vòòr de huidige aanleg bevond zich ter plaatse een boerenbedrijf met diverse opstallen. Een tweetal leilinden en een kleine schuur getuigen nog van deze periode. Achter de schuur ligt een voormalige dienstwoning. Deze werd in 1998 geheel vernieuwd, waarbij de architectonische vormgeving van het oorspronkelijke exemplaar gevolgd werd. De woning komt niet voor bescherming in aanmerking, maar het is voor de samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats wel van belang dat het pand in de huidige vorm behouden blijft.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS DARTHUIZEN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorische waarde: - vanwege de ouderdom; - vanwege het als één architectonisch concept opgevatte en gaaf bewaarde geheel van huis en tuin; - vanwege de tuin- en parkaanleg in landschapsstijl die een representatief en gaaf bewaard voorbeeld is uit het oeuvre van L. H. Springer; - vanwege het hoofdgebouw, dat een representatief en gaaf bewaard voorbeeld is uit het oeuvre van J. Stuivinga; - vanwege de in het landschap herkenbare ontwikkeling van het landgoed van een boerderijcomplex tot een 20ste- eeuwse buitenplaats; - als onderdeel van het grootschalige buitenplaatsengebied ten westen van Leersum.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Darthuizerweg | 4 | – | 3956 NK | Leersum | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | E | 1171 | – | Leersum |
– | E | 1172 | – | Leersum |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1918 | 1918 | – | vervaardiging |