Darthuizerweg 4, Leersum
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats Darthuizen. Grootschalige en toch besloten tuin- en parkaanleg in landschappelijke stijl naar een ontwerp van L. H. Springer uit 1917. Huis en park kwamen gelijktijdig tot stand en vormen één architectonisch concept. Het huis is zo in de aanleg geplaatst dat er een optimale wisselwerking is met de omgeving. Vanuit het huis zijn er weidse gezichten op de door bos omzoomde weilanden, die oorspronkelijk tot een ter plaatse gevestigd boerderijcomplex behoorden. Deels doorgestoken houtwallen, sloten en als coulissen fungerende bosranden zorgen voor een gevarieerd blikveld. De tuinaanleg rond het huis komt in grote lijnen overeen met het overgeleverde ontwerp van Springer. Het huis ligt aan een halfronde oprit en wordt geflankeerd door groenzônes met een gevarieerde samenstelling. Aan de overzijde van de oprit staan twee leilinden, zij markeren de plaats waar eerder een boerderij stond; iets verder de weilanden in bevindt zich een ronde poel. Ter linkerzijde van het huis ligt een klein wandelbos; rechtsachter het huis een grillig gevormde vijver en rechtsvoor het restant van een oorspronkelijk veel grotere boomgaard, omsloten door een oude beukenhaag. Achter het huis leidt een trapje van het terras naar de lager gelegen tuin, die bestaat uit een gazon gestoffeerd met heesters en boomgroepen. Oorspronkelijk lag er overeenkomstig Springers ontwerp onderaan de trap een grote rechthoekige vijver, van het terras gescheiden door enkele formele perken met exoten, zowel de vijver als de perken zijn in de loop der tijd verdwenen.
Waardering TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de historische buitenplaats Darthuizen is van algemeen belang: - Als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een park in landschapsstijl uit ca. 1920; - Als representatief en gaaf bewaard voorbeeld uit het oeuvre van L. Springer; - Vanwege de kwaliteit van het ontwerp; - Vanwege de deels bewaard gebleven oorspronkelijke houtopstanden; - Vanwege de in het landschap herkenbare ontwikkelingsgeschiedenis van het landgoed; - Vanwege de visueel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), SCHUUR (SCHAAPSKOOI) (3). De historische buitenplaats Darthuizen ligt ten noordwesten van Leersum op de uitlopers van de Utrechtse Heuvelrug. Rond het centraal gelegen landhuis, dat werd gebouwd in 1918 naar een ontwerp van J. Stuivinga, ligt een grootschalige landschappelijke tuin- en parkaanleg, welke ontworpen werd door L. H. Springer in 1917. De aanleg bestaat voor een groot deel uit weilanden, omzoomd door als coulissen fungerende bosranden. De weiden worden doorsneden door houtwallen en sloten. In de onmiddellijke omgeving van het huis werd een tuin aangelegd met ondermeer terrassen en een klein wandelbos. Vòòr de huidige aanleg bevond zich ter plaatse een boerenbedrijf met diverse opstallen. Een tweetal leilinden en een kleine schuur getuigen nog van deze periode. Achter de schuur ligt een voormalige dienstwoning. Deze werd in 1998 geheel vernieuwd, waarbij de architectonische vormgeving van het oorspronkelijke exemplaar gevolgd werd. De woning komt niet voor bescherming in aanmerking, maar het is voor de samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats wel van belang dat het pand in de huidige vorm behouden blijft.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS DARTHUIZEN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorische waarde: - vanwege de ouderdom; - vanwege het als één architectonisch concept opgevatte en gaaf bewaarde geheel van huis en tuin; - vanwege de tuin- en parkaanleg in landschapsstijl die een representatief en gaaf bewaard voorbeeld is uit het oeuvre van L. H. Springer; - vanwege het hoofdgebouw, dat een representatief en gaaf bewaard voorbeeld is uit het oeuvre van J. Stuivinga; - vanwege de in het landschap herkenbare ontwikkeling van het landgoed van een boerderijcomplex tot een 20ste- eeuwse buitenplaats; - als onderdeel van het grootschalige buitenplaatsengebied ten westen van Leersum.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Darthuizerweg | 4 | – | 3956 NK | Leersum | – | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | E | 1172 | – | Leersum |
– | E | 1171 | – | Leersum |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1917 | 1917 | – | vervaardiging |