Inleiding

In 1937-1938 naar ontwerp van architect J.W. Janzen op een restant van de St. Pietersdijk gebouwd LANDHUIS, dat van oorsprong de functie had van buitenverblijf en jachthuis. Het vrij, in een landschappelijke parkaanleg staande huis is hoofdonderdeel van het in opdracht van James van Hoey Smith tot stand gekomen complex landgoed Strypemonde. Tegen de linker kopgevel van het in een Interbellumstijl gebouwde huis staat de aangebouwde dienstwoning met garage en een slachtkamer voor het wild.

Omschrijving

Vanuit een langwerpige, uit drie rechthoeken samengestelde plattegrond opgetrokken landhuis onder met geglazuurde, verbeterde Hollandse pannen gedekte zadeldaken met uitkragende dakgoten, die rusten op gesneden klampen. De in gele, groot formaat baksteen opgetrokken gevels zijn voornamelijk voorzien van rechtgesloten gevelopeningen met bredere bovendorpels. Onder het gehele pand bevindt zich een kruipruimte.

De voorgevel is een langsgevel met de hoofdentree onder een houten luifel met geprofileerde rand. De luifel rust op twee rechthoekige kolommen van baksteen. De rondboogvormige voordeur is binnen een omlijsting van brede, op natuurstenen neuten staande stijlen, driehoeken in de zwikken en een kroonlijst. Op de begane grond links van de deur staan twee smalle vensters en een met luiken behangen venster met kruisraam. De gevelpartij rechts van de deur bevat twee met luiken behangen vensters met kruisramen. De gevel is op de verdieping voorzien van vensters die recht boven die van de begane grond staan. In het midden een breed, liggend venster met twee vierruitsramen met houten middenstijl. Links ervan een smal, staand traplicht met vierruits-raam. Linksboven een venster met openslaande ramen. De kleine rechter vensters zijn twee-ruits. De twee in het risalerende en minder hoog opgaande rechter deel staande tweeruits-vensters zijn met luiken behangen. Het aanzien van de van vlechtingen voorziene rechter kopgevel wordt onder meer bepaald door een uitgemetselde uitbouw met schuine zijden en een met baksteentjes bekleed, uitkragend half schilddak, dat de schouw in de woonkamer omsluit. Dwars op de uitbouw staat een blind muurtje. Het venster links ervan is niet, het rechter venster wel met luiken behangen, evenals het kleine venstertje links en het grotere venster rechts op de zolderverdieping. In de top staat een rond venstertje met zesruits stalen raam. De puntgevel is bovendien voorzien van een hijsbalk, een vanuit de gevel en het voorste dakschild opgemetselde schoorsteen en uitgemetselde dakaanzetten. Het risalerende linker deel van de achtergevel telt drie vensters met luiken. In de smalle, dwarsmuur tussen voornoemde gevel en de brede, hoger opgaande gevelpartij rechts ervan staat een rechtgesloten deur. Iets links van het midden van die brede gevelpartij staan twee met luiken behangen vensters met kruisramen. De rondboogvormige deur in deze gevel heeft een roedenverdeling in de rondom doorlopende zij- en bovenramen. De deur bevat een rondboograam met een decoratief raamijzer van smeedwerk. Rechts van de deur staan een klein staand venster en twee grotere vensters met kruisramen, die met luiken zijn behangen. Het ronde venster met stalen raam hier rechts van staat in een lage uitbouw onder een lessenaardak, waarin de slachtruimte is ondergebracht. De verdieping is voorzien van zeven kleine vensters. De van vlechtingen voorziene linker kopgevel van het hoofdvolume bevat tussen dit lessenaardak en de kap van de dienstwoning slechts twee kleine vensters. De top bestaat uit een op een dubbele tuit met dekstenen gelijkende opbouw met een opening in het midden, waartussen een kleine luidklok hangt.

Tegen voornoemde kopgevel is de lager staande en smallere dienstwoning met garage gebouwd. De detaillering en het materiaalgebruik zijn als die van het jachthuis, maar de dienstwoning heeft heeft gevels met trasramen van geteerde baksteen. De voorzijde van de woning bevat op de begane grond van links naar rechts twee liggende garagevenstertjes met diefijzers, een deur met kruisraam en een klein venstertje rechts van de deur. Op de verdieping staan twee venstertjes en een luik.

De symmetrische kopgevel is voorzien van een brede, rechtgesloten gevelopening met over rails lopende, inschuifbare garagedeuren. In de verdieping staat een tweeruits-venster aan weerszijden van een hoge uitmetseling, uitmondend in een als schoorsteen fungerende tuit met dekplaat.

In de achtergevel van de dienstwoning bevinden zich in de eerste bouwlaag een deur en een liggend garagevenster met diefijzers. Op de verdieping één tweeruits venster. In de dwars op deze gevel staande gevel van het uitgebouwde slachthok onder lessenaardak, een klein venster aan weerszijden van een deur. De met de uitbouw verbonden muur is voorzien van een reeks wildhaken.

Aan de zuidwestelijke langsgevel bevindt zich een terras met twee, door een gemetselde rand en trap omzoomde niveaus, waarvan het bovenste dek is versteend en het lagere deel met gras is begroeid. In het gras is een in baksteen uitgevoerde cirkelvormige zonnewijzer opgenomen.

Het inwendige van het huis is voor een belangrijk deel in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven met niveauverschillen tussen de vloeren van het middengedeelte, het rechter deel met de woonkamer en de dienstwoning links.

Centraal ligt een hal waaraan zowel de voor- als de achterdeur uitkomen. De hal heeft een vide geopend naar de voordeur en is rechts verbonden met een gang die naar de woonkamer voert, links met een ondiepe gang naar de dienstwoning, waaraan ook trappenhuis en eetkamer grenzen.

Hal en gangen zijn evenals de overige ruimtes voorzien van een houten vloer. De gang naar de woonkamer is aan halzijde afgesloten door een dubbele deur van staal en glas. Aan weerszijden van deze gang bevindt zich een rechtgesloten, onder een korfboogvormig bovenlicht staande deur naar de bibliotheek en een eveneens rechtgesloten deur naar een slaapkamer. De bibliotheek bevat nog de originele boekenkasten en ossenbloedkleurig houtwerk. De sobere woonkamer is vanuit de gang te betreden via een sobere, onder een korfboogvormig bovenlicht met radiale roeden staande deur. De woonkamer heeft een met balken verstevigd plafond. Geheel rechts aan de gevel met de uitgebouwde haardpartij, bevindt zich de royale woonkamer. De kopgevelwand bevat een grote open haard met gemetselde halfronde schouw met een zich verjongende schouwmantel onder een brede, uitkragende boezem van staal, waarvan de vorm is geïnspireerd op de boeg van het schip de Eenhoorn. De vensters, die een fraai uitzicht bieden op de omringende landschappelijke tuin, zijn voorzien van diepe kozijnen met ribbelprofiel. De deuren zijn sobere plankendeuren. In de kamer een houten wenteltrap die naar de grote zolderkamer voert, met aan één zijde een gesloten wand en aan de andere zijde een spijlenbalustrade, beide met geprofileerde handlijsten. De trap wordt afgesloten door een lage deur in een boven het trapgat gebouwde, gesloten houten kajuit met een gewelfde wand, die staat in de grote zolderkamer. Op de zolder onder meer een aantal gastenkamers. Een deur in de zitkamer vormt de verbinding met de oorspronkelijke badkamer, die in vrijwel originele staat bewaard is gebleven. In de van een betegelde vloer en wanden voorziene badkamer staan een zwarte badkuip met de originele kranen, een zwarte wastafel en een eivormige plafondlamp. In de linker wand van de naar achteren lopende gang bevindt zich een boogvormige doorgang naar de garderobe met betegelde vloer, tegellambrizering en garderobekasten. Ook de w.c.-ruimte naast de trap heeft een tegellambrizering. Aan het eind van de gang naar de dienstwoning staat een rechtgesloten glasdeur met roedenverdeling onder een ronde, electrische windwijzer. De ruimte tegenover de trapopgang was oorspronkelijk de eetkamer en is voorzien van een overhoekse schouw met een convex gewelfde stalen rookvang.

De tweedelige houten trap naar de verdieping bestaat uit een scheluwetrap met gebogen aantreden, een tussenbordes en een steektrap. De wand rechts van de scheluwetrap heeft een geprofileerde lambrizering onder de handlijst en aan de linker zijde een doorlopende, gesloten houten balustrade met een identieke profilering. De gecanneleerde trappaal wordt bekroond door een gebeeldhouwde houten roofvogel van de hand van de beeldhouwer J. Altorf. De wanden aan het tussenbordes en de steektrap zijn voorzien van een tegellambrizering met handbeschilderde Delfts Blauwe tegels die afkomstig zijn uit Delftse en Haagse huizen. De betegeling wordt onderbroken door een smalle houten lambrizering als die aan de scheluwetrap. De muur tussen vide en trap heeft een driekwartronde beëindiging. Het smeedijzeren hek (1941) is onder meer versierd met de tekens van de dierenriem. De verdieping bevat geheel links de genoemde grote zolderkamer met de trapkajuit, een rookkast voor het roken van het vlees van het wild, een van elders afkomstige negentiende eeuwse bedstee en een balk boven het venster, die als hijsbalk uit de buitenmuur steekt. De sobere verdiepingskamers zijn gebouwd als gastenkamers en bevatten geen bijzondere elementen. De badkamer is voorzien van een blauwe tegellambrizering en ook het toilet is voorzien van betegelde wanden. De oorspronkelijke indeling van de verdieping van de op een lager niveau staande dienstwoning met garage is gewijzigd. Vanuit het landhuis is de woning te bereiken via de deur onder de electrische windwijzer. Hierachter loopt een steektrap naar beneden en van daaruit loopt een tweede steektrap omhoog naar de dienstwoning. De muren rondom deze lage, met tegels bedekte vloer zijn voorzien van afgeronde hoeken en een lambrizering van gele geglazuurde tegeltjes. Ook het toilet heeft een betegeling. Een hoog in de wand staand luik maakt deel uit van het niet meer als zodanig in gebruik zijnde kolenhok. De ruimte achter een tweede luik was bestemd voor de opslag van munitie. Het slachthok is voorzien van wildrekken. Op de zolder zijn met de dakspanten verbonden stijlen geplaatst, die zijn voorzien van gaten voor het inschuiven van stalen rekken, die dienden voor het drogen en uithangen van onder meer de jachtuitrusting.

Waardering

Het landhuis, voormalig jachthuis, is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de situationele en de architectuurhistorische waarde.

- Het jachthuis is van cultuurhistorische belang als een goed voorbeeld van een bijzonder type huis en als een belangrijk onderdeel van een gebied dat een bijzonder landschappelijke ontwikkeling heeft doorgemaakt.

- Het jachthuis heeft architectuurhistorische waarde vanwege de kwaliteiten van het ontwerp van zowel het in- en het exterieur, die een sterke samenhang hebben. Het huis is tevens van belang als een representatief werk uit het oeuvre van architect Janzen.

- Het jachthuis heeft situationele en ensemblewaarde vanwege de bijzondere samenhang met omringende landschap en de bijgebouwen.

- Het jachthuis is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van zowel het exterieur als het interieur.