Complex OLV van Goede Raad, Veghel
Inleiding.
Rooms Katholieke KERK gebouwd in 1912 in een versoberde Neo-Gotische stijl naar een ontwerp van J. van Groenendael uit 1907-1909. Het torenfront stamt uit 1937.
Omschrijving.
Bakstenen driebeukige kruiskerk met een vier traveeën lang middenschip onder zadeldak. De lage zijschepen hebben lessenaarsdaken. De één travee diepe transepten zijn recht gesloten. Daarachter is het koor één travee diep en vierzijdig gesloten koor onder omlopend schilddak. In de oksels achter de transepten zijn diverse aanbouwen geplaatst zoals rechts een kapel onder lessenaarsdak, een vierkant bouwblok en een torentje met tentdak en spits, zinken piron. Vierkante vieringtoren bekroond door smeedijzeren kruis. In het houten torentje met houtsnijwerk in gotische vormgeving en spits hangt een klok. De bakstenen gevels zijn voorzien van speklagen en op diverse plaatsen zijn banden met geometrische patronen, uitgevoerd in gele baksteen, aangebracht. De daken zijn gedekt met leien. In de voorgevel bevindt zich een keperboog-vormig portaal met rechthoekige openslaande deuren. Daarboven is een reliëf aangebracht met een voorstelling van biddende mensen. Het onderschrift daarbij is: "O.L. VROUW VAN GOEDEN RAAD BID VOOR ONS". Erboven een groot vierdelig spitsboograam met tracering, gevuld met glas-in-lood. In de top een blindnis. Rechts daarvan een vierkante toren met vier geledingen, bekroond door een spits met ui. Tegen de hoeken van de toren zijn haakse, driemaal versneden steunberen geplaatst. Aan de voorzijde, op de begane grond bevindt zich een spitsboograam met glas-in-lood, in de rechtergevel een ingang onder topgevel. In de tweede geleding is een smalle lichtspleet aangebracht. De derde geleding bevat drie smalle glas-in-loodramen, de vierde geleding galmgaten. Op het dakvlak van de spits is een wijzerplaats gezet, onder de ui kleine dakkapelletjes. De voorgevel heeft links een achtkantig hoektorentje met koepel. Erachter een ronde uitgebouwde kapel met kegeldak, gedekt met leien en een zinken piron. De zijgevels worden geleed door steunberen, tweemaal versneden met afdekplaten in gele baksteen. Per travee een tweedelig spitsboograam, gevuld met glas-in-lood. In de lichtbeuk minder hoge driedelige spitsboogramen. De transepten hebben elk één groot vierdelig spitsboograam, gevuld met glas-in-lood. Op de hoeken van het transept zijn lisenen met torenachtige opbouw, bekroond door spitsen. In de topgevel een blindnis. Topgevels bekroond door kruisen. Aan de achterzijde is in de schuine kanten van het koor steeds een spitsboograam met gebrandschilderd glas-in-lood geplaatst.
Het interieur wordt overwelfd door sterribgewelven en samengestelde kruisribgewelven op vierkante bakstenen pijlers met profielstenen op de kapitelen. Alles uitgevoerd in baksteen. Gordelbogen en scheibogen zijn uitgevoerd als spitsbogen in schoon metselwerk, afwisselend in rood en geel. De wanden zijn wit gepleisterd. De rechte zijwanden zijn voorzien van muurschilderingen. In het koor zijn gebrandschilderde ramen met figuratieve voorstellingen geplaatst. In het transept is een fries aangebracht met muurschildering, gesigneerd A. Bokhoven. De schilderingen dateren uit 1924 en stellen "Laat de kinderen tot mij komen" en de intocht van Jezus in Jeruzalem voor. Eronder staan houten biechtstoelen. De kerk is voorzien van een granieten vloer. Orgelgalerij met houten balustrade.
De kerk heeft een rijke inventaris, met onder meer neo-gotische preekstoel met beschilderd klankbord en een neo-gotisch hoofdaltaar van M. van Bokhoven uit 1907-1909. Bij het koor is een gevelsteen geplaatst met opschrift: "PRIM LAP POS G C VAN HAAREN/ PRIMUS PAROCHUS VEGHEL (MARIA HEIDE)/ A.D. MCMVII XXVII JUN". Links van het koor een klein Maria-altaar met een houten opstand in neo-gotische vormgeving. Stenen reliëf in de onderbouw. Links ligt de sakristie, deze bevat glas-in-loodramen met diefijzers en zware houten deuren.
Waardering.
De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling, namelijk de stichting van nieuwe kerkdorpen in het kader van de ontginning van oostelijk Noord-Brabant. Het gebouw heeft architectuurhistorische waarde wegens materiaalgebruik en ornamentiek en vanwege de plaats in het oeuvre van de architect Van Groenendael. Het is tevens van belang vanwege de gaafheid van het interieur, een afspiegeling van het werk van Brabantse ateliers. Het heeft ensemblewaarde wegens de situering die van belang is voor het aanzien van het dorp Mariaheide en als essentieel onderdeel van het geheel. Het gebouw is van belang wegens gaafheid van interieur en exterieur.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Complex van Rooms Katholieke KERK "Onze Lieve Vrouw van Goeden Raad", PASTORIE, KOETSHUIS, KLOOSTER en SCHOOL met ONDERWIJZERSWONING in Mariaheide. De Zusters Franciscanessen uit Veghel vestigden zich in 1907 in Mariaheide. In 1912 werd Mariaheide een zelfstandige parochie. Dit bevorderde de groei van een kleine kern aan de doorgaande weg, de Pastoor van Haarenstraat, de verbinding van Eindhoven via Veghel naar Nijmegen. De katholieke gebouwen nemen hieraan een belangrijke plaats in. De kerk met bijgebouwen (pastorie en koetshuis) werd ontworpen door J. van Groenendael in 1907. Daarop volgde in 1910 de R.K. Jongensschool met hoofdonderwijzerswoning. Het klooster werd tenslotte in 1912 gebouwd.
Omschrijving.
De gebouwen liggen alle aan de Pastoor van Haarenstraat, in elkaars verlengde. De bebouwing bevindt zich op enige afstand van de ventweg, ten westen van de doorgaande structuur. In totaal worden vijf objecten beschermd. De kerk (IV), in nauwe samenhang met de pastorie (III) en het koetshuis (II), staat centraal. Ten noorden daarvan ligt het klooster (V), ten zuiden van de kerk is de school met onderwijzerswoning (I) gebouwd.
Waardering.
Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en sociaal-historische ontwikkeling, namelijk de stichting van nieuwe kerkdorpen in het kader van de ontginning en ontsluiting van het platteland. Het is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van het kerkelijk erf. Het heeft architectuurhistorische waarden, het is van belang voor de geschiedenis van de bouwkunst en wegens de ornamentiek. Het is van belang wegens de plaats die het inneemt in het oeuvre van de architect. Het complex heeft ensemblewaarde wegens de bijzondere betekenis van de situering, verbonden met de ontwikkeling van het dorp. De kern kende in korte tijd een ontwikkeling onder invloed van de tot dit complex behorende katholieke gebouwen. Het geheel is van belang wegens de gaafheid van het exterieur en belangrijke onderdelen van het interieur.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Kerk | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Past. van Haarenstraat | 42 | – | 5464 VG | Veghel | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | M | 759 | – | Veghel |
– | M | 760 | – | Veghel |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1912 | 1912 | Betreft beide objecten (torenfront kerk in 1937) | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Groenendael van, J. ; Noord-Brabant | architect / bouwkundige / constructeur | – |
Bokhoven van ; Noord-Brabant | schilder / tekenaar / graveur | – |
Bokhoven van, M. ; Noord-Brabant | beeldhouwer / steenhouwer / schrijnwerker | – |