Complex Akkerstraat e.o., Vught

Inleiding

Langs de westelijke zijde van de Hoogstraat ligt rondom een trapeziumvormig pleintje met plantsoen en de als complexonderdeel 7 beschreven pomp, een drietal blokken met WOONHUIZEN van een overeenkomstig type. Deze woonhuizen werden in 1938 gebouwd in opdracht van het echtpaar W. en Ch. E. van Beuningen, dat door de bouw van goede volkswoningen de leefomstandigheden van de Vughtse bevolking wilde verbeteren. De woonhuizen werden ontworpen door C. Knuttel en vertonen stijlelementen van het Traditionalisme.

Omschrijving

De woonhuizen hebben een globaal L-vormige plattegrond en tellen één bouwlaag onder een overstekend zadeldak met bakgoot op klossen. De daken zijn gedekt met groene geglazuurde pannen en hebben schoorstenen in onbeschilderde baksteen. Op de schoorsteen van Hoogstraat 11 een smeedijzeren windijzer. Een aantal woonhuizen heeft boven voor- en/of achtergevel een dakvenster. Aan de achterzijde van het woonhuis een eenlaags aanbouw voor het toilet, met hierachter, aansluitend een eenlaags aanbouw onder zadeldak voor de schuur. De gevels zijn opgetrokken in witgeschilderde baksteen, met een zwartgeschilderde plint.

In de voorgevel hebben deze woonhuizen een eenvoudige ingangspartij, die wordt gevormd door een houten deur met een tweeruits raampje en drieruits bovenlicht. Hiernaast, ter hoogte van de woonkamer een kruisvenster met onder vierruits en boven tweeruits ramen. Dit venster is voorzien van houten onderluiken.

In de achtergevel van de woonhuizen, overeenkomstig met de voorgevel, een kruisvenster met onder vierruits en boven tweeruits ramen en houten onderluiken. Hiernaast de aanbouw voor toilet en schuur, in de achtergevel voorzien van een klein venster. De kopgevels van de blokken met woonhuizen zijn sober en zonder vensters uitgevoerd. In de kopgevels van de woonhuizen Hoogstraat 1 en 23 zijn geglazuurde terracotta reliëfs aangebracht, ontworpen door de beeldhouwer J. Maris uit Heumen. Op het reliëf in de kopgevel van Hoogstraat 1 is een bejaard echtpaar afgebeeld. Het reliëf in de kopgevel van Hoogstraat 23 toont een moeder met kind en een ouder echtpaar. Aan de bovenzijde van dit reliëf, rechts, het bouwjaar 1938. Beide kopgevels zijn voorzien van een vierruits venster. Tussen de drie blokken met woonhuizen wordt de doorgang naar de achtertuinen afgescheiden door een tweetal smeedijzeren sierhekken. Bij Hoogstraat 1 behoort een via een laag muurtje op het woonhuis aansluitende garage. Eenlaags onder zadeldak, gedekt met groene geglazuurde pannen. Ingang in de vorm van een dubbele opgeklampte rondboogdeur met hierboven een klein rond venster. In de zijgevels van de garage kleine tweeruits vensters.

Bij een aantal van de woonhuizen is het interieur in de loop der tijd gewijzigd. Oorspronkelijk hadden de woonhuizen een woonkamer, met hierachter een slaapkamer. Hiernaast een smalle gang met betonemaille lambrisering en granito vloer. Aan de achterzijde van de gang een kleine keuken, met hierachter -in de aanbouw- een toilet en de schuur. Deze woonhuizen hadden oorspronkelijk -in tegenstelling tot de overige woonhuizen binnen het complex- geen slaapkamers op de zolderverdieping.

Waardering

De woonhuizen behorend bij het volkwoningbouwcomplex de "Piekenhoek" zijn van algemeen belang. De woonhuizen bezitten cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling: het is een goed voorbeeld van door particuliere weldoeners gerealiseerde volkswoningbouw. De woonhuizen hebben architectuurhistorische waarde als bijzonder voorbeeld van volkswoningbouw in een karakteristiek gedetailleerde, traditionalistische vormentaal en door het bijzondere materiaalgebruik. De woonhuizen hebben ensemblewaarde als essentieel onderdeel van een groter geheel, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is. Tot slot zijn de woonhuizen van belang vanwege gaafheid van het exterieur en vanwege typologische zeldzaamheid.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
521283
Complexnaam
Complex Akkerstraat e.o.
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het complex met WOONHUIZEN (complexonderdeel 1 t/m 5), een WINKELWONING (complexonderdeel 6) en een POMP (complexonderdeel 7) is gelegen in de driehoek Hoogstraat, Vlasmeerstraat en Akkerstraat. De woningen werden in 1938 gebouwd in opdracht van het echtpaar W. en Ch. E. van Beuningen, dat de leefomstandigheden van de Vughtse bevolking door de bouw van betere woonhuizen wilde verbeteren. Hiertoe richtten zij de Charlotte Elisabeth van Beuningenstichting op, die de bouw van een groot aantal volkswoningen in de zogenaamde "Piekenhoek" realiseerde. Het samenhangende woningcomplex werd ontworpen door architect C. Knuttel, die eveneens betrokken was bij andere bouwprojecten van het echtpaar Van Beuningen in Vught. Het woningbouwcomplex vertoont stijlelementen van het Traditionalisme. De opzet van het volkswoningbouwcomplex met bebouwingsblokken rondom gezamelijke groenvoorzieningen is karakteristiek voor de tuindorpen die in het interbellum in Nederland werden gebouwd. Het woningcomplex telt een vijftal typen woonhuizen, die variëren in omvang en indeling.

Omschrijving

Het complex omvat een aantal woningblokken van drie of meer eenlaags woningen onder zadeldak. Het complex beslaat een globaal driehoekig terrein, afgesloten door de Vlasmeersestraat (oostzijde), de Glorieuxlaan en de Akkerstraat (zuidzijde) en de Hoogstraat (westzijde) en met een extra vertakking aan de westzijde langs de oostelijke zijde van de Fortstraat. Een drietal woningblokken in de Hoogstraat is gelegen aan een plantsoen met een pomp. De overige woningblokken liggen direct aan de weg of worden door een kleine voortuin hiervan gescheiden. Tussen de woningblokken aan de Vlasmeerstraat, Hoogstraat en Akkerstraat lag oorspronkelijk een gemeenschappelijke tuin met volière. Elke woning had daarnaast een eigen achtertuintje, waarin door het echtpaar van Beuningen fruitbomen geplant waren. Daarnaast zijn zowel langs de Vlasmeersestraat als langs de Glorieuxlaan gezamelijke garages gebouwd. Op de hoek Vlasmeersestraat-Hoogstraat bevindt zich een eenlaags winkel met woonhuis. De bebouwing van dit complex vertoont door de opmerkelijke stijl en het materiaalgebruik -gewitte bakstenen muren, daken met groene geglazuurde pannen, houten luiken en ramen met kleine roedenverdeling- een bijzondere samenhang. De oorspronkelijke kleurstelling van de woonhuizen is tot op heden gehandhaafd: witte muren met een zwarte plint, gele kozijnen en groene luiken. Op diverse plaatsen in het woningcomplex is terracotta beeldhouwwerk aangebracht (reliëfs in de zijgevels van woningblokken, pelikaan op pomp) waarvan de symboliek verwijst naar de zorg om het welzijn van de bevolking.

Waardering

Het complex met volkswoningen in de Vughtse "Piekenhoek" is van algemeen belang. Het complex heeft cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling; het is een voorbeeld een door particuliere weldoeners gerealiseerd volkswoningbouwcomplex. Het complex heeft architectuurhistorische waarde, als voorbeeld van een volkswoningbouwcomplex in een samenhangende, karakteristiek gedetailleerde traditionalistische vormentaal en door het bijzondere materiaalgebruik. Het complex bezit ensemblewaarde, vanwege de bijzondere betekenis van het woningcomplex wegens de wijze van verkaveling, inrichting en voorzieningen: het vormt een representatief voorbeeld van de verzorgde tuindorpen die tussen de twee wereldoorlogen in Nederland ontstonden. Het complex is van belang wegens de architectonische gaafheid. Tenslotte is het complex van belang vanwege typologische zeldzaamheid.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Hoogstraat 1 5261 TE Vught Ja
Hoogstraat 3 5261 TE Vught
Hoogstraat 5 5261 TE Vught
Hoogstraat 7 5261 TE Vught
Hoogstraat 9 5261 TE Vught
Hoogstraat 11 5261 TE Vught
Hoogstraat 13 5261 TE Vught
Hoogstraat 15 5261 TE Vught
Hoogstraat 17 5261 TE Vught
Hoogstraat 19 5261 TE Vught
Hoogstraat 21 5261 TE Vught
Hoogstraat 23 5261 TE Vught
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
B 9699 Vught
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1938 1938 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Knuttel, D.E.C. ; Noord-Brabant architect / bouwkundige / constructeur
Maris, J. ; Noord-Brabant beeldhouwer / steenhouwer / schrijnwerker
Naar boven