De Kiefskamp, Vorden
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 2: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats de Kiefskamp.
Het landgoed de Kiefskamp maakt deel uit van het Achterhoekse hoeven- of kampenlandschap. Dit karakteristieke landschap is ter plaatse bijzonder gaaf bewaard gebleven. De landschappelijke parkaanleg rond de Kiefskamp heeft een sterk agrarisch karakter, waarin bos en landbouwgronden beeldbepalende elementen zijn. Het landschappelijke park is in zijn huidige aanzien vermoedelijk in opdracht van de familie Storm van 's-Gravesande tot stand gekomen. Het is een goed voorbeeld van een vroeg 19de-eeuws landschappelijk park, waarbij de landelijke schoonheid van de omgeving richting gevend was voor het ontwerp en daarin optimaal werd benut. Park en omringende landerijen worden doorsneden door rechte lanen, houtwallen en sloten. De lanen dateren vermoedelijk uit de bouwtijd van het huis (omstreeks 1776) en hebben vrijwel allemaal een beplanting van beuken of eiken, in een enkele of dubbele rij. Enkele van de bouwlanden rond de Kiefskamp liggen verhoogd in het landschap, de grote kamp direct achter het huis is daarvan het meest in het oog springend. Het charmante hoofdgebouw ligt centraal in de aanleg. Het halfronde voorplein is vanuit het noorden bereikbaar via een lange, formele, met beuken beplante toegangs/zichtlaan loodrecht op het huis, daterend uit de tijd van de aanleg (omstreeks 1776). Ter hoogte van de Lindenseweg is op oudere topografische kaarten en op de kadastrale kaart ter weerszijden van de oprijlaan een formele afsluiting uit dezelfde tijd te zien, deze is thans niet meer als zodanig in het landschap herkenbaar. Ten westen van de hoofdas ligt een grote weide omzoomd door bomen, met daarin een ronde poel. Ten oosten van deze as een verwaarloosde, landschappelijke, moerasachtige aanleg rond een tot slingerende vijver vergraven waterloop. Beide elementen behoorden vermoedelijk tot een vroeg-landschappelijke aanleg, die omstreeks 1800 gerealiseerd moet zijn. Haaks op de hoofdas staat een tweede, smallere toegangs-/zichtlaan met een laanbeplanting van beuken, eveneens daterend uit de bouwtijd (omstreeks 1776). Deze oost-west georienteerde as loopt vlak voor het huis langs en kruist de hoofdas ter hoogte van het voorplein. Achter en opzij van het huis ligt een besloten tuin, die van de formele, representatieve voorzijde wordt afgeschermd door een lange, op de voorgevel van het huis aansluitende tuinmuur. De tuin bestaat voor een groot deel uit gazon met enkele fraaie oude boomgroepen, die vermoedelijk teruggaan tot de late 18de of vroege 19de eeuw. De meest karakteristieke is een oude beukengroep, die zich net iets uit de middenas van het huis bevindt, op de rand van de tuin en de daarachter gelegen kamp. Het westelijk deel van de tuin is sinds de late 18de eeuw in gebruik als moestuin en boomgaard. Aan de oostzijde bevindt zich een oud, verwaarloosd parkbosje, dat als vroeg-landschappelijk element vermoedelijk van omstreeks 1800 dateert.
Waardering
De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats de Kiefskamp is van algemeen belang:
- vanwege de ontwikkelingsgeschiedenis;
- vanwege de integratie van bestaande lanen- en waterlopenstelsels in de landschappelijke aanleg;
- vanwege het formele, met beuken beplante lanenstelsel rond het voorplein/hoofdgebouw: de brede toegangslaan vanaf het hoofdgebouw in noordelijke richting en de smallere, oost-west geprojecteerde laan voor het huis langs;
- vanwege de deels ommuurde (moes)tuin/boomgaard met oude boomgroepen;
- vanwege de landschappelijke aanleg met slingervijver ten oosten van de hoofdas;
- vanwege de aanwezigheid van monumentale solitairen uit de 18de en 19de eeuw;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde HISTORISCHE BUITENPLAATS DE KIEFSKAMP met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), TUINMUUR met TOEGANGSHEKKEN (3), ENSEMBLE van KOETSHUIS/DIENSTWONING (4A) en BIJGEBOUW (4B), ENSEMBLE van DIENSTWONING (5A) en SCHUUR (5B), ENSEMBLE van BOERDERIJ (6A) en SCHUUR (6B), ENSEMBLE van BOERDERIJ (7A), SCHUUR (7B), HOOIBERG (7C) en BAKOVENTJE (7D).
De historische buitenplaats De Kiefskamp ligt ten zuidoosten van het dorp Vorden. De gronden van de Kiefskamp grenzen in het noorden aan het park en de landerijen van Huis Vorden. Beide landgoederen maken deel uit van het ter plaatse bijzonder gaaf bewaard gebleven Achterhoekse hoeven- of kampenlandschap. Voor zover bekend dateert de oudste vermelding van de Kiefskamp uit 1626. In 1635 wordt de Kiefskamp samengevoegd met het aangrenzende, oudere landgoed het Wachelink. In navolgende jaren wordt het Jamerskampken bij het bezit gevoegd. In 1753 komt het landgoed in handen van landmeter en architect Gerrit Ravenschot, die het uitbreidt met het Nijenhuis. Het taxatierapport dat Ravenschot in 1758 op laat stellen geeft informatie over de omvang van het landgoed, de aanleg en beplanting en over de bebouwing in die tijd. De bouwlanden worden als volgt omschreven: "Onder Wagtelink: den groten camp bij het Huis. Het steenkampjen ter zijden het Huis gelegen, Het Jamerskamjen gelegen over het Wagtelinkse veld aan de Camp van Hiddink, De Kamp onder het Kiefscamp gelegen voor, achter en terzijden het Huis." Over de tuin wordt vermeld: "den Landheershof is beplant met 104 opgaande vrugtbomen met een plaisir boschjen daaraan gelegen". De parkaanleg bestond onder meer uit allées, sterrenbossen en singels, met daarin 4200 jonge eiken en beuken. De huizen op het Wachelink en de Kiefskamp waren volgens het taxatierapport 'nieuw getimmert'. De schoonzoon van het echtpaar Ravenschot, Johan Hendrik Brass, was rentmeester van beroep en ging na de taxatie de administratie van het landgoed voeren. Hij breidde het landgoed verder uit door systematisch aangrenzende gronden op te kopen. Brass en zijn echtgenote erfden het goed na het overlijden van de (schoon)ouders Van Ravenschot. Vermoedelijk kwam omstreeks 1776 in opdracht van het echtpaar Brass het oudste deel van het huidige hoofdgebouw tot stand. Onder de volgende generatie werd het goed nogmaals uitgebreid. In 1835 werd het publiekelijk geveild, waarna het in handen kwam van de familie Storm van 's Gravesande. Het landschappelijke park is in zijn huidige aanzien vermoedelijk in opdracht van deze familie tot stand gekomen. Het geheel is een goed voorbeeld van een vroeg 19de-eeuws landschappelijk park, waarbij de landelijke schoonheid van de omgeving richting gevend was voor het ontwerp en daarin optimaal werd benut. In het landschappelijke ontwerp werden oudere formele (onder meer oprijlaan met dwarsas) en vroeg-landschappelijke (onder meer slingerbosje, poel) elementen opgenomen. Na geruime tijd in handen van de familie Storm te zijn geweest, werd het in 1919 door een kleinzoon verkocht aan het echtpaar Van den Wall Bake-del Court van Crimpen. Dit echtpaar heeft het huis in 1920 en 1930 aanzienlijk laten vergroten. In 1975 werd de buitenplaats overgedragen aan Het Gelders Landschap.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Waardering van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS DE KIEFSKAMP is van algemeen cultuur-, architectuur-, en tuinhistorisch belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de ontwikkelingsgeschiedenis;
- vanwege de bijzonder harmonieuze en gaaf bewaarde vormgeving van het hoofdgebouw, die als gevolg van de ontwikkelingsgeschiedenis karakteristieke kenmerken vertoont van zowel een verfijnde, laat 18de eeuwse, als van een robuustere, vroeg 20ste eeuwse bouwstijl;
- vanwege de vrij gaaf bewaard gebleven indeling en afwerking van het interieur van het hoofdgebouw, daterend uit de late 18de en vroeg 20ste eeuw;
- vanwege de landschappelijke tuin- en parkaanleg met formele lanenstructuur, die op harmonieuze wijze overgaat in de agrarische, bosrijke omgeving;
- vanwege de functioneel- en visueel-ruimtelijke samenhang van het hoofdgebouw en de overige opstallen ten opzichte van elkaar en van de omringende bossen en landerijen;
- als representatief voorbeeld van een nog sterk agrarisch landgoed in de Achterhoek.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lindeseweg | 6 | – | 7251 NK | Vorden | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschappelijke tuin |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | B | 2185 | – | Vorden |
| – | B | 1355 | – | Vorden |
| – | B | 682 | – | Vorden |
| – | G | 107 | – | Vorden |
| – | G | 965 | – | Vorden |
| – | G | 95 | – | Vorden |
| – | G | 80 | – | Vorden |
| – | G | 966 | – | Vorden |
| – | G | 1270 | – | Vorden |
| – | G | 1430 | – | Vorden |
| – | G | 659 | – | Vorden |
| – | G | 862 | – | Vorden |
| – | G | 85 | – | Vorden |
| – | G | 83 | – | Vorden |
| – | G | 75 | – | Vorden |
| – | G | 112 | – | Vorden |
| – | G | 84 | – | Vorden |
| – | G | 78 | – | Vorden |
| – | G | 70 | – | Vorden |
| – | G | 108 | – | Vorden |
| – | G | 106 | – | Vorden |
| – | G | 915 | – | Vorden |
| – | G | 60 | – | Vorden |
| – | G | 94 | – | Vorden |
| – | G | 65 | – | Vorden |
| – | G | 63 | – | Vorden |
| – | G | 1399 | – | Vorden |
| – | G | 1379 | – | Vorden |
| – | G | 61 | – | Vorden |
| – | G | 911 | – | Vorden |
| – | G | 658 | – | Vorden |
| – | G | 62 | – | Vorden |
| – | G | 660 | – | Vorden |
| – | G | 93 | – | Vorden |
| – | G | 1227 | – | Vorden |
| – | G | 81 | – | Vorden |
| – | G | 77 | – | Vorden |
| – | G | 98 | – | Vorden |
| – | G | 860 | – | Vorden |
| – | G | 55 | – | Vorden |
| – | G | 1271 | – | Vorden |
| – | G | 67 | – | Vorden |
| – | G | 655 | – | Vorden |
| – | G | 66 | – | Vorden |
| – | G | 711 | – | Vorden |
| – | G | 72 | – | Vorden |
| – | G | 1431 | – | Vorden |
| – | G | 1422 | – | Vorden |
| – | G | 57 | – | Vorden |
| – | G | 1423 | – | Vorden |
| – | G | 1434 | – | Vorden |
| – | G | 82 | – | Vorden |
| – | G | 99 | – | Vorden |
| – | G | 56 | – | Vorden |
| – | G | 1393 | – | Vorden |
| – | G | 1308 | – | Vorden |
| – | G | 54 | – | Vorden |
| – | G | 79 | – | Vorden |
| – | G | 1421 | – | Vorden |
| – | G | 58 | – | Vorden |
| – | G | 59 | – | Vorden |
| – | G | 97 | – | Vorden |
| – | G | 53 | – | Vorden |
| – | G | 1207 | – | Vorden |
| – | G | 64 | – | Vorden |
| – | G | 959 | – | Vorden |
| – | G | 96 | – | Vorden |
| – | G | 1378 | – | Vorden |
| – | G | 1389 | – | Vorden |
| – | G | 76 | – | Vorden |
| – | G | 861 | – | Vorden |
| – | G | 68 | – | Vorden |
| – | G | 964 | – | Vorden |
| – | G | 1400 | – | Vorden |
| – | G | 1420 | – | Vorden |
| – | G | 968 | – | Vorden |
| – | G | 967 | – | Vorden |
| – | O | 54 | – | Vorden |
| – | O | 55 | – | Vorden |
| – | O | 56 | – | Vorden |
| – | O | 40 | – | Vorden |