Kluizenaarsweg 2, Rozendaal
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
Klein WATERPOMPSTATION uit 1932, met steil zadeldak, geïsoleerd gelegen in een weiland, maar onderdeel van het waterwin-complex. Het is gebouwd om de druk op het leidingwater te verhogen om hoog gelegen panden te kunen bereiken.
Het pand ligt in het fraai glooiende landschap op een opvallende plaats in het dal, op enige afstand van de twee grotere waterpomstations.
Omschrijving
Het gebouw is ontworpen met invloed van de Amsterdamse en de Haagse School. Vermoedelijk was het nu witgeschilderde muurwerk oorspronkelijk ongeschilderd.
Het kleine gebouw verschilt sterk van het waterpompstation uit 1926, vooral door het zeer steile zadeldak met rode oud-hollandse pannen, dat aan alle vier de zijden flink oversteekt. Als horizontaal accent lopen de forse goten een stuk om de einden van de windveren heen. De VOORGEVEL, een steile puntgevel, heeft een rondboog-ingang, waarboven het bouwjaar is aangegeven. De deurposten hebben uitgemetselde blokken. De drie andere GEVELS bevatten ieder een liggend venster met stalen ramen met liggende ruiten. De plint en het muurwerk onder de vensters zijn wat uitgemetseld, de bovenzijde hiervan is nu zwart geschilderd. De ACHTERGEVEL is een steile puntgevel.
Waardering
Klein WATERPOMPSTATION uit 1932.
- Van belang als gaaf bewaard monument van bedrijf en techniek en als zodanig van typologisch belang.
- Van architectuurhistorisch belang als ontwerp, waarin met eenvoudige middelen uit de sfeer van de Amsterdamse School bereikt wordt dat een utilitair gebouw een positieve bijdrage aan het landschap levert.
- Van stedenbouwkundig belang vanwege zijn rol in het complex bedrijfsgebouwen voor de waterwinning, dat de bouwkundige ontwikkeling illustreert in de loop van de eerste helft van de 20ste eeuw.
- Het is bovendien van belang voor het beeld van het complex en, in groter verband, van het dal. Het heeft als zodanig ensemblewaarde. De leegte van de weide wordt door de schaal en de plaatsing van het gebouwtje geaccentueerd.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het terrein in de Pinkenberg werd in mei 1897 aangekocht voor de waterwinning, de ingebruikname van het hoofdgebouw vond plaats op 14 februari 1899, zoals blijkt uit een verplaatste zwart marmeren gedenkplaat die zich nu binnen tegen de rechter wand bevindt. Dit gebouw vormt de kern van het complex. Aangezien in die tijd water opgepompt moest worden, en nog niet door diep geplaatste pompen omhoog gestuwd werd, was een grondwaterdiepte van 10 meter maximaal. Derhalve werd in het dal een gedeelte verder uitgegraven en op de bodem van die kuil werd het pompstation, dat nu als zuiveringsgebouw gebruikt wordt, opgetrokken, evenals de latere uitbreiding. Om een zelfde reden is aan de noordzijde van het dal langs de heuvelrand een diepe geul gegraven: de 'prise d'eau' verzamelde het water dat uit de heuvel sijpelde. In 1926 werd een pompstation met bergingen bijgebouwd, in 1932 gevolgd door de bouw, op enige afstand, van een klein hulpstation. De twee oudere boerderijen mogen vanwege het gevaar van bodemverontreiniging niet bewoond worden. Ze zijn functioneel bij het complex getrokken.
Onderdelen:
- Hoofdgebouw 1898
- Waterpompstation met berging, 1926
- Klein waterpompstation, 1932
- Boerderij Wijlhuizen
- Boerderij Elijzen met schuur
Niet in het beschermde complex opgenomen bijbehorende onderdelen:
- in Rheden: waterpompgebouw in Delftse School-stijl, bewust in het landschap ingepast door de keuze voor een woonhuis-uiterlijk.
- Bedrijfswoning Pinkenberg 2
- Prise-d'eau
- waterreservoir met gesloopte belvedere.
Waardering
Het WATERPOMPSTATIONS-COMPLEX gebouwd van 1898 tot 1932, met hergebuik van oudere elementen.
- Van architectuurhistorisch belang als bedrijfsbebouwing voor de waterwinning, met traditionele elementen, invloeden van Jugendstil, Haagse- en Amsterdamse school, dat de bouwkundige ontwikkeling van de bedrijfsbebouwing illustreert aan het eind van de 19de en in de eerste helft van de 20ste eeuw.
- Het waterpomp-complex is een monument van bedrijf en techniek uit 1898-1932 en bevat nog interieuronderdelen die de ontwikkeling van deze bedrijfstak illustreren.
- Het complex speelt bovendien een beeldbepalende rol in het beeld van het dal. Het heeft als zodanig landschappelijke waarde.
- De boerderijen hebben bovendien een cultuurhistorische waarde voor de geschiedenis van de agrarische bebouwing.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Nutsbedrijf | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kluizenaarsweg | 2 | b | 6891 DN | Rozendaal | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | C | 1821 | – | Rozendaal |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1932 | 1932 | – | vervaardiging |