Bloemendaalse Zeedijk 40, Lage Zwaluwe
Inleiding
Het betreft hier een overkluizing (in de huidige vorm 17de of 18de-eeuws) van de deels nog bestaande Ree- en Meervliet ter plaatse van de Bloemendaalse Zeedijk met daarboven een woonhuis en bedrijfsgedeelte (hoofdzakelijk 18de-eeuws). Het gebouw bestaat uit een bedrijfsgedeelte aan de dijk en een woongedeelte aan de achterzijde. Gezien de beroepen van de eigenaren uit de 19de en 20ste eeuw én de steilte van de kap was het pand waarschijnlijk voor vlasbouw in bedrijf. Een mengeling met andere agrarische functies lijkt aannemelijk. Na 1945 is de waterloop in onbruik geraakt en het pand ten gevolge van oorlogsschade hersteld en gewijzigd. De situering, de relatie met het landschap en het type zijn echter in wezen nog hetzelfde. De oorlogsschade is in het bedrijfsgedeelte overigens nog herkenbaar in de 'sporen' die een tank die het gebouw doorboorde nog zichtbaar zijn in het metselwerk.
Omschrijving
Hoofdvorm, dak en materialen. Het gebouw heeft een langwerpige grondslag en is hoofdzakelijk opgetrokken in baksteen (IJsselformaat). De kap staat haaks op de dijk en is aan de dijkzijde (westzijde) voorzien van een topgevel, aan de achterzijde voorzien van een dakschild. De kap is met riet gedekt en voorzien van nokvorsten. Onder het pand bevindt zich de overkluizing is de vorm van een cirkelsegment, opgetrokken in baksteen. De boog is aan de dagkant opgebouwd uit hardstenen blokken.
Gevels. De gevel aan de dijk is na 1945 opnieuw opgetrokken. De linkergevel (noordgevel) staat tegen het buurpand. De rechtergevel laat diverse bouwsporen en materialen zien, mede vanwege de herbouw na 1945. Het woonhuisgedeelte is bepleisterd en voorzien van blokmotief; de vensters zijn ten dele historisch (ca. 1800). De achtergevel heeft ten dele historische vensters (ca. 1800, niet uit de bouwtijd) en als belangrijkste element de excentrisch geplaatste boog op maaiveldniveau.
Interieur. De houtconstructie bestaat uit vijf gebinten (18de eeuw), van achteren naar voren genummerd met rechte en amandelvormige gehakte telmerken. De stijlen rusten op gemetselde poeren. De dekbalkgebinten steken aan de zuidzijde over en zijn aan de noordzijde tegen de zijgevel geplaatst, zodat er een smalle zijbeuk is naast de brede beuk. De waterloop bevindt zich onder de brede beuk, maar is inwendig niet waarneembaar. Het onderscheid tussen woon- en bedrijfsgedeelte is nog goed zichtbaar. Op detailniveau zijn echter, vooral in het woongedeelte, waarden verloren gegaan. Wel bevinden zich in de kamer boven de waterloop gedeelten van de historische balklaag, met een peerkraal.
Waardering
Het in de huidige vorm in hoofdzaak uit de achttiende eeuw stammende gebouw bestaande uit overkluizing van waterloop en erboven gebouwd woon- en bedrijfsgedeelte is van algemeen belang vanwege: de in de landelijke bouwkunst zeldzame combinatie van beide elementen (waterloop en woon/bedrijfsgebouw); de gave context: in het landschap zijn waterloop en dijk nog aanwezig en goed waarneembaar; de bouwhistorische waarde, vooral van de overkluizing en het aan één zijde overstekende dekbalkgebint.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Vlasserij | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bloemendaalse Zeedijk | 40 | – | 4926 PD | Lage Zwaluwe | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | L | 615 | – | Hooge en Lage Zwaluwe |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1576 | 1576 | – | vervaardiging |