Inleiding

Dubbel WOONHUIS (nr. 23 en 25) met TUINHEK, gebouwd ca. 1895 in eclectische stijl met duidelijke invloeden van de Chaletstijl. In de hier toegepaste eclectische stijl overheerst de invloed van de neo-renaissance in onder meer de gecementeerde gevels die door banden van schoonmetselwerk worden geleed. Verder zijn kenmerken, de gesneden kozijnen en de van een sluitsteen voorziene vensterbogen. Gesneden korbelen die de bakgoot ondersteunen en het schijnspant uitgerust met een makelaar aan de voorzijde van het pand, zijn afgeleid van de Chaletstijl.

De geschakelde woningen zijn gelegen ten westen van het centrum van de stad Nijmegen en maakte voorheen deel uit van het dorpje Hees.

Beide woonhuizen worden aan de voorzijde door een tuin met doorlopend smeedijzeren tuinhek, van de straat gescheiden. Op het perceel van nr. 25 staat een koetshuis dat deels als woning in gebruik is genomen. Het koetshuis valt buiten de rijksbescherming.

Omschrijving

Het pand bezit een samengestelde plattegrond en wordt, doordat sprake is per woning van drie bouwvolumen, gedekt door diverse daktypen. Het uit twee bouwlagen en een zolderverdieping tellende bouwvolume, wordt door één afgeplat, omlopend schilddak waarin een aangekapt zadeldakje, met schubleien gedekt. In het achterschild is een dakraam aanwezig. De zijgevel wordt gevormd door één bouwlaag met zolderverdieping tellend bouwvolume onder een samengesteld schubleien dak, terwijl de tweede uitbouw die is afgelegen van de straat, voorzien is van een platdak. De geschakelde woningen zijn op het eenlaags bouwvolume aan de straatzijde na, nagenoeg identiek. Het linkerpand (nr.23) bezit links een driezijdig bouwvolume met een segmentboogvormig raam in de overhoekse positie met de zijgevel. Het rechterpand heeft in de hoek met de rechter zijgevel een uitbouw op rechthoekige grondslag waarvan de voorgevel een eveneens segmentboogvormig raam bezit naast een gekoppeld keperboogvormig raam. De zijgevel sluit hier wel aan op de met de platgedekte, eerder omschreven, achterbouw.

De gevels van het pand worden gekenmerkt door gecementeerde muurvlakken waarin spekbanden van schoonmetselwerk. De in de gevelbekleding uitgespaarde bogen boven de vensters zijn evenals de spekbanden in rode verblendsteen uitgevoerd. De vensterassen (enkele met persiënnes), bevatten verschillende raamtypen op gecementeerde lekdorpels. De ramen zijn al dan niet gekoppeld uitgevoerd of uitgerust met gesneden kozijnen. Standaard zijn de vensters uitgevoerd met een steens strek met uitgemetselde, gecementeerde sluit- en aanzetstenen. De omlopende plint (waarin lage kelder(stolp)ramen) wordt gevormd door een uitgemetseld trasraam, beëindigd door een zwart geglazuurde afgeschuinde rollaag.

De VOORGEVEL bevat het hoge licht risalerende symmetrisch ingedeelde middenblok met lage uitbouw op de hoeken met de zijgevel. Op de begane grond komen vier vensters voor met schuiframen met segmentboogvormige bovenlichten; alleen bij het linkerpand is de glas in loodvulling in de bovenlichten in takt. Boven de waterlijst met zwart verblendstenen metsellagen, komen vier getoogde vensters voor (voorzien van persiënnes) met stolpramen onder een met geglazuurde tegels ingelegd gevelveld. De ramen in de kruin van het schijnspant boven het gepleisterde veld met opschrift 'JANNETJE' (nr 23) en 'JOHANNA' (nr 25) zijn eveneens stolpramen.

De flanken van de gevel worden door eenlaags uitbouwen ingenomen die beide zijn voorzien van twee vensterassen, bestaande uit een gekoppeld raam met keperbogen die door een rijk bewerkt kozijnstijl worden gescheiden. Het segmentboogvormig raam is links overhoeks geplaatst en in de rechterzijde van de gevel wijkt het enigszins naar achter (en duidt vermoedelijk op de oorspronkelijke deuropening). Beide uitbouwen bevatten in de samengestelde, maar van elkaar afwijkende daken, twee dakkapelletjes met zeshoekige valraampjes, voorzien van een zadeldakje.

De LINKER ZIJGEVEL wordt gedomineerd door het tweelaags platgedekt bouwvolume met rechts een lichtrisalerende partij waarin zich beneden gekoppeld, twee ramen bevinden. Het venster boven betreft een driestrooksvenster met glas in lood, gevat in rijk bewerkte raamstijlen. Begane gronds bevinden zich links, gekoppeld twee schuiframen; boven komt een stolpraam voor. In de hoek aan de straatzijde is de verhoogd gelegen ingangspartij aanwezig, evenwijdig aan de straat. Het lessenaars-afdakje rust op een gesneden kolom en is voorzien van een deels houten borstwering met gietijzeren spijlen.

De ACHTERGEVEL wordt grotendeels in beslag genomen door de aansluitende serres van beide woningen. De voorzijde ervan bevat dubbele beglaasde deuren met terzijde een vensterstrook; de zijkant telt twee vensterstroken. De ramen zijn alle voorzien van oorspronkelijke roedeverdelingen maar zoals gezegd, glas in lood bovenlichten komen alleen voor in het pand nr 23. Boven de serre sluit een balkon aan met gietijzeren spijlen van de borstwering waarop dubbele deuren uitkomen met bovenlichten met gepaarde verticale roedeverdeling in het midden. De serres worden door de naar voren uitspringende en platgedekte uitbouwen op de hoeken ingesloten. Deze uitbouwen bevatten oorspronkelijk per zijde twee naar achter geplaatste deuren: één voor het personeel die direct toegang geeft tot de keuken en één die aansluit op de gang. Op de hoeken komt een toilet(draai)raampje voor. De verdieping bevat een stolpraam en een toilet(draai)raampje. Alleen bij nr 25 komt nog op de hoek een platgedekt kolenschuurtje met een opgeklampt deurtje met kraalprofieldelen voor.

De RECHTER ZIJGEVEL wijkt in enkele onderdelen van de linker zijgevel af. De gevel van de lage uitbouw links is blind uitgevoerd en bijna aansluitend, bevindt zich hier de (vermoedelijk in de jaren '30 gewijzigde) entreepartij. De voordeur (met aan weerszijden glas in lood zijlichten) onder een afdak is via een laag gemetseld trapje bereikbaar. Het venster boven de voordeur betrof oorspronkelijk een identiek raam als vermeld in de linker zijgevel, maar is hier zichtbaar gewijzigd in een stolpraam. Voor het overige is deze gevel aan de vergelijkbare linker zijgevel identiek.

Het INTERIEUR van de woningen is in de onderdelen goed bewaard gebleven. De ruimtelijke indeling die over het algemeen redelijk intact is gebleven, heeft bij nr. 23 aan de achterzijde boven, vermoedelijk een lichte wijziging ondergaan door het wegnemen van een binnenmuur. Bij nr. 25 is de entree in de jaren dertig gewijzigd en boven is een muur verwijderd. In de hal liggen fraaie vloertegels met doorlopend patroon. In de van een geornamenteerd stucplafond (kooflijsten en consoles) voorziene gang met fonteintje, zijn tegels met achtpuntige sterren aanwezig. De bordestrap is uitgerust met een trappaal en houten gedraaide spijlen. De muren bezitten een lambriseringlijst. De kamers en suite met bijbehorende schuifdeuren zijn aanwezig maar bij nr. 23 later veranderd. Verder zijn geornamenteerde stucplafonds, schouwen en paneeldeuren bewaard gebleven. De kelders bezitten troggewelven.

Het doorlopende smeedijzeren TUINHEK is gaaf bewaard gebleven en bevat twee toegangshekken tussen ijzeren zuiltjes.

Waardering

Dubbel WOONHUIS met HEKWERKEN gebouwd ca. 1895.

- Van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van een redelijk gaaf bewaarde dubbelwoning rond 1900 in eclectische stijl met duidelijke neorenaissance-kenmerken en invloeden van de chaletstijl.

- Van stedenbouwkundig belang vanwege zijn ligging aan een hoofdstraat van het voormalige dorp Hees, dat door de stadsuitbreiding van Nijmegen in deze gemeente is opgegaan.

- Van cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een vroege vorm van agglomeratie, waarbij het dorp Hees nog overwegend zijn landelijk karakter heeft weten te behouden.