Inleiding

Het BOERDERIJ-COMPLEX 'DE HEUF' bestaat uit twee onderdelen:

1. De T-BOERDERIJ met TUINHEK, behorend tot de hallenhuisgroep van het middenlangsdeeltype met een Betuwse hooisteek en een bijschuur.

2. De SCHUUR.

Omschrijving

De boerderij is, volgens de sluitsteen boven de deeldeur, gebouwd in 1857. De sluitsteen kan echter ook enkel verwijzen naar het bouwjaar van de achtergevel of afkomstig zijn van een voorganger van de huidige boerderij. De boerderij sluit echter in stilistisch oogpunt aan bij de Betuwse boerderij-architectuur uit de tweede helft van de 19de eeuw. De ingangspartij is vermoedelijk rond 1900 gemoderniseerd, getuige de betegelde lambrizering en de gecementeerde omlijsting. Tegen de rechter zijgevel van het achterhuis is in het eerste kwart van de 20ste eeuw een schuur gebouwd, die dienst heeft gedaan als koetshuis, karnschuur en fruitschuur. De rechter zijgevel van deze bijschuur is voorzien van een aanbouw uit 1965. Tegen de linker zijgevel van het achterhuis bevindt zich een kleine aanbouw met plat dak uit het derde kwart van de 20ste eeuw. Het achterhuis van de boerderij is in 1949 verbouwd tot fruitkoelhuis, waarbij het onderste deel van de gebintstijlen is vervangen door beton en betonnen wanden zijn aangebracht.

Achter het achterhuis bevindt zich een in 1904 gebouwde SCHUUR, die aanvankelijk fungeerde als potstal of mestput, later varkensschuur werd en in 1936-37 is verbouwd tot fruitopslagplaats. Tegen de rechter zijgevel van de schuur zijn in 1946 en 1962 andere schuren geplaatst. Alle na 1945 gebouwde schuren vallen niet onder de rijksbescherming.

Op de boerderij werden oorspronkelijk paarden gefokt. Vanaf het midden van de 19de eeuw beleefden de paardenmarkten en paardenfokkerijen een bloeiperiode. Het Franse en het Duitse leger kochten in de Betuwe hun paarden op de paardenmarkten of rechtstreeks bij de boer. Franse, Duitse, maar ook Belgische, Britse en zelfs Spaanse paardenkopers gingen met hun tolken de boerderijen af. Door de toenemende mechanisatie van leger en landbouw in het begin van de 20ste eeuw nam de paardenfokkerij steeds meer in betekenis af, terwijl de fruitteelt vanaf het einde van de 19de eeuw steeds meer in betekenis toenam, vooral na de introductie van veilingen ca. 1900 en koeltechniek omstreeks 1925. Veel boerderijen werden in deze periode verbouwd van gemengd bedrijf tot fruitboerderij. Het complex is zeer markant gelegen op een enigszins verheven terrein op de hoek van de Tielseweg en de Akkerstraat aan het riviertje de Korne, dat stroomt langs de oostelijke omwalling van het stadje Buren. De voortuin heeft een ovaal door een grindpad omgeven middenperk en een eenvoudig smeedijzeren tuinhek. Voor het huis staan twee oude linden.

Waardering

BOERDERIJ-COMPLEX bestaande uit een T-BOERDERIJ met middenlangsdeel en bijschuur en een vrijstaande SCHUUR uit resp. 1857 en 1904.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed en vrij gaaf voorbeeld van een historisch gegroeid boerderij-complex uit de tweede helft van de 19de- en het eerste kwart van de 20ste eeuw.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante iets verheven ligging aan de voet van de omwalling van het historische stadje Buren. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de samenhang tussen de afzonderlijke onderdelen

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming welke verbonden is met een economische ontwikkeling namelijk de opkomst van paardenfokkerijen in de Betuwe vanaf ca. 1850 en de neergang ervan in het begin van de 20ste eeuw tegelijkertijd met de opkomst van de fruitverwerkende industrie in de Betuwe.