Inleiding

Even buiten het dorp Weurt ligt een voormalig DIJKMAGAZIJN dat gebouwd is tussen 1900 - 1910 in een traditionele stijl. Het voormalige dijkmagazijn doet nu dienst als atelier maar is nog steeds eigendom van het polderdistrict Groot Maas en Waal. Het dijkmagazijn werd gebouwd ten behoeve van de opslag van materiaal en materieel voor het uitvoeren van onderhoud aan de dijk in het gebied ten zuiden van de Waal. Het gebouw is binnendijks gelegen, deels tegen het dijktalud en deels op de dijk bij de aansluiting van de Dijkstraat op de Dijk ten noordoosten van de R.K. Sint Andreaskerk van Weurt. In de gemeente Beuningen staan stroomafwaarts nog drie andere dijkmagazijnen (bij Beuningen, Ewijk en Winssen) langs de Waal die samen met dit dijkmagazijn karakteristiek zijn voor het historisch rivierenlandschap.

Omschrijving

Het voormalig DIJKMAGAZIJN heeft een rechthoekig grondplan met twee bouwlagen op een onderbouw. Deze onderbouw is deels verzonken in het dijklichaam. Voor de helft staat het gebouw op het niveau van de over de dijk lopende weg. Voor de andere helft ligt het gebouw tegen het dijktalud. Het dijkmagazijn heeft een zadeldak met overstek op doorlopende gordingen met houten windveren. Het dak is gedekt met gesmoorde kruispannen en deels met rode kruispannen. De gevels zijn opgetrokken in bruin rode baksteen (waalformaat) in kruisverband met op de hoeken blokvormige versieringen (bestaande uit vijf lagen baksteen) in zwart grijze verblendsteen en onder het overstekende dak van de topgevels een klimmend fries van blokken in zwart grijze verblendsteen. Verder is ter versiering van de gevelvlakken gele verblendsteen toegepast als speklaag in de eerste bouwlaag vlak boven de onderdorpels van de vensteropeningen. Ter hoogte van de overgang tussen de eerste en tweede bouwlaag is in alle gevelvlakken een dubbele speklaag (gele verblendsteen / drie lagen metselwerk / gele verblendsteen) aanwezig. Tevens worden de segmentbogen van de twee deuropeningen in de topgevels van de eerste bouwlaag in het midden door gele verblendsteen vormgegeven als een imitatie-sluitsteen. Dit geldt ook voor de segmentbogen van de vensteropeningen in de langsgevels in de eerste bouwlaag. De gele verblendsteen wordt tenslotte als een soort sluitsteen toegepast in de omlijsting van de oeil de boeuf (oculus) (onder - boven / links - rechts) in de topgevels. De omlijsting van de oculus is verder in zwart grijze verblendsteen uitgevoerd. De deuren, ramen en schoepenluiken zijn donkergroen geschilderd.

De beide topgevels (OOST- en WESTGEVEL) hebben dezelfde indeling. In de eerste bouwlaag bevindt zich een brede getoogde deuropening, afgesloten door een anderhalfsteens segmentboog, opgemetseld uit afwisselend bruin rode baksteen en zwart grijze verblendsteen met een hogere imitatie-sluitsteen bestaande uit vijf verticale lagen gele verblendsteen (twee-en-eenhalf steens hoog). In deze imitatiesluitsteen bevindt zich een eigentijds muuranker ter vervanging van een geornamenteerd, gietijzeren muuranker. In de dagkanten bevinden zich hardstenen duimblokken. De getoogde, dubbele deuren zijn opgeklampt met een bakstenen strek als onderdorpel. In het midden van deze onderdorpel bevindt zich een hardstenen blok. In de tweede bouwlaag bevindt zich een gevelopening afgesloten door een segmentboog. In de linker dagkant bevinden zich hardstenen duimblokken waar het getoogde, opgeklampte luik aan is afgehangen. In beide topgevels bevindt zich een blind oeil de boeuf (oculus) met een cirkelvormige halfsteens rollaag in zwart grijze verblendsteen met vier, twee steens brede imitatie-sluitstenen in gele verblendsteen. De indeling van beide langsgevels (ZUID- en NOORDGEVEL) is nagenoeg gelijk. De zuidgevel is echter hoger omdat zich hier ook de onderbouw bevindt waarin vier forse kruisvormige, smeedijzeren ankers zijn aangebracht welke het dijkmagazijn met het dijklichaam verankeren. Hierdoor wordt het afschuiven van het gebouw van het hellende dijklichaam voorkomen. Zowel de eerste als de tweede bouwlaag zijn bij beide gevels voorzien van drie getoogde vensteropeningen met bakstenen lekdorpels. Deze vensteropeningen worden afgesloten door anderhalfsteens segmentbogen. In de eerste bouwlaag zijn deze in het midden van de segmentboog voorzien van een imitatie-sluitsteen opgebouwd uit gele verblendstenen. Deze imitatie-sluitsteen is drie strekken hoog en vijf lagen breed. In deze imitatie-sluitstenen bevinden zich geornamenteerde, gietijzeren muurankers (zuidgevel). Deze ankers zijn later in de noordgevel vervangen door eigentijdse muurankers. De vensteropeningen in de eerste bouwlaag worden afgesloten door houten schoepenluiken ter ventilatie. De vensteropeningen in de tweede bouwlaag zijn voorzien van getoogde ijzeren zesruits ramen.

Het INTERIEUR is voor een deel nog oorspronkelijk en gedeeltelijk aangepast aan de huidige functie van het gebouw als atelier.

Waardering

Voormalig DIJKMAGAZIJN uit ca. 1900 - 1910.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed en nog redelijk gaaf voorbeeld van een dijkmagazijn uit het begin van de 20ste eeuw. Een dijkmagazijn werd gebouwd ten behoeve van het dijkonderhoud. In tegenstelling tot andere, zuiver functioneel vormgegeven, dijkmagazijnen is de vormgeving van dit dijkmagazijn rijk te noemen. Dit blijkt uit het gebruik van siermetselwerk in diverse kleuren verblendsteen.

- Van stedenbouwkundige / landschappelijke waarde als onderdeel van de bebouwing op de dijk en door de binnendijkse ligging van het dijkmagazijn op de dijk ten noordwesten van de R.K. Sint Andreaskerk. Het dijkmagazijn vormt een onmisbaar onderdeel van het historische rivierenlandschap en sluit door de heldere bouwmassa en rijke vormgeving goed aan bij het beeld van het rivierenlandschap dat gevormd wordt door rivier de Waal met zijn uiterwaarden, dijken, dijkbegroeiing en -bebouwing.

- Van cultuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een functionele en typologische ontwikkeling van het dijkmagazijn. Ook is het gebouw van belang vanwege de verschijningsvorm en de bestemming als dijkmagazijn, een gebouw van bedrijf en techniek. Dijkmagazijnen, dijken, gemalen en sluizen spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van het rivierengebied en vormen een symbool van de voortdurende strijd tegen het water.