Omschrijving

Twee aangrenzende HERENHUIZEN, (Deventerweg 79 en 81) met TUINHEK, aan de zuidwestzijde van het complex, waarvan Deventerweg 79 de hoekwoning is. De gevels met gepleisterde plint zijn opgetrokken in roodbruine baksteen in kruisverband. In de voorgevel bevinden zich ter hoogte van de boven- en wisseldorpel witte verblendstenen speklagen met bricornasteen. In de achtergevel zijn deze speklagen uitgevoerd in rode verblendsteen. In de brede beuk bevinden zich grotendeels driestrooksvensters, in de smalle beuk rechthoekige schuif-, draairamen met meerruits bovenlichten met gebiljoeneerde kozijnen. Met name in de bovenlichten bevindt zich veelvuldig wit en geel kathedraalglas. De vensteropeningen worden afgesloten door een segmentboog met gepleisterd boogveld met in de voorgevel imitatie-sgraffito. De ingangspartij bestaat uit een steektrap, een portiek met teruggelegen, rijk geprofileerde houten paneeldeur met glas-in-loodramen in de boven- en zijlichten. De ondiepe voortuin wordt afgesloten door een ijzeren hekwerk met symmetrische Art Nouveau-vormen waarin zich driemaal een draaihek bevindt. Het samengestelde dak bestaat uit een plat dak met voor- en linkerzijschild. In het voorschild bevindt zich links een aangekapt zadeldak ter afsluiting van de brede beuk waarvan het linkerschild in geknikte vorm wordt doorgetrokken als lessenaarsdak boven de met glas dichtgezette houten serre met bovengelegen open veranda tegen de linkerzijgevel. Rechts bevindt zich ter afsluiting van de brede beuk een aangekapt afgewolfd zadeldak.

De VOORGEVEL bestaat uit afwisselend een brede en een smalle vensteras met uiterst links de zijgevel van de serre met veranda. De licht risalerende brede vensterassen met driestrooksvensters eindigen in een topgevel met achterliggend zadeldak. De smalle vensterassen met op de begane grond de ingangspartij, eindigen in een bakgoot met opgetrokken voorschild gedekt met rode kruispannen. Ter hoogte van de wisseldorpels bevindt zich een laag witte verblendsteen. Ter hoogte van de bovendorpels bestaat de speklaag uit een laag bricornasteen gevat tussen twee koppenlagen van witte verblendsteen.

Uiterst links tegen de gevel bevindt zich de zijgevel van de serre bestaande uit een gepleisterde plint, twee vaste enkelruits ramen met drie-ruits bovenlichten op de begane grond. De serre wordt afgesloten door een plat dak met royaal overstek ondersteund door rijk geprofileerde klossen. Op de eerste verdieping bevindt zich een geprofileerde houten balustrade en een houten draagconstructie bestaande uit stijlen en schoren met decoratief open vakwerk en getrapte beschoten delen onder de windveren van het doorgetrokken schild van het zadeldak.

De zijgevel van de serre grenst aan de licht risalerende brede vensteras van Deventerweg 79 met boven de gepleisterde gevel van het souterrain een bordes met bakstenen zijmuren die overgaan in een ijzeren hekwerk met symmetrische art nouveau vormgeving. Een dubbele deur met glasindeling door een segmentboogvormig kalf gescheiden van het drie-ruits bovenlicht, geeft toegang tot het bordes. Het bovenlicht van de deur reikt hoger dan de enkelruits bovenlichten van de enkelruits segmentboogvormige zijramen. De raampartij wordt afgesloten door een getrapte natuurstenen latei met vellingen, een imitatie-sgraffito in boogvulling en een segmentboog met gebruik van witte verblendsteen. Op de eerste verdieping bevindt zich een driestrooksvenster met centraal een rechthoekig schuifraam met drie-ruits bovenlicht aan weerszijden geflankeerd door rechthoekige zij- en bovenlichten aan de onderzijde afgesloten door een natuurstenen lekdorpel. Het risaliet eindigt in een beschoten topgevel met in de geveltop een driezijdige erker ondersteund door uitkragend siermetselwerk. Centraal in de erker bevindt zich een stolpraam met drie-ruits bovenlicht aan weerszijden geflankeerd door enkelruits ramen met vier-ruits bovenlicht. Boven de erker bevinden zich doorgestoken dakgordingen ter ondersteuning van een overhangende, geprofileerde, verticaal beschoten top. Aan weerszijden van de erker bevindt zich tegen de gevel een getrapt, identiek beschot aan weerszijden afgesloten door uitkragende rode verblendstenen muurstijl. Het zadeldak met royaal overstek wordt afgesloten door geprofileerde windveren. Rechts van de brede vensteras bevindt zich een smalle as met op de begane grond de ingangspartij. Een steektrap leidt naar het segmentboogvormig portiek met natuurstenen aanzetstenen. In het portiek met terrazzo vloer, bricornastenen lambrizering en houten plafond bevindt zich de teruggelegen deur met glasindeling, twee-ruits bovenlicht en glas-in-loodramen in de zij- en bovenlichten. Op de verdieping bevindt zich een schuifraam met drie-ruits bovenlicht. De as eindigt in een verblendstenen fries, een royaal dakoverstek met bakgoot ondersteund door geprofileerde houten consoles die in de gevel overgaan in kleine verblendstenen muurstijlen.

Op de begane grond van brede licht risalerende vensteras van Deventerweg 81 bevindt zich een driezijdige met glas dichtgezette houten erker met art nouveau roedenverdeling en ingebouwde houten rolluiken. In de bovenlichten en de onderruiten van de centrale dubbele deur en de zijramen bevindt zich kathedraalglas. Centraal in de erker bevindt zich een dubbele deur met drieruits bovenlicht aan weerszijden geflankeerd door zijramen met enkelruits bovenlicht. In de schuine zijde bevinden zich zijramen met drie-ruits bovenlicht. De erker wordt afgesloten door een plat dak met vernieuwde houten balustrade met op de verdieping een centrale dubbele deur. De dubbele deur met drie-ruits bovenlicht is hoger gelegen dan de twee-ruits bovenlichten van de zijramen afgesloten als de vensteropeningen in de brede linkerbeuk. Uiterst links en rechts bovenaan de risalerende vensteras bevinden zich uitkragende verblendstenen muurstijlen. De as eindigt in een afgewolfde topgevel met gepleisterde geveltop. In de geveltop bevindt zich een driestrooksvenster met rechthoekige middenpartij en lager geplaatste afgeronde zijpartijen ( flessehals'). Rechts bevindt zich de smalle vensteras met op de begane grond de ingangspartij van Deventerweg 81. De uitgebouwde ingangspartij is wat betreft hoofdvormen identiek aan die van 79 met vereenvoudigde glas-in-loodramen in de boven- en zijlichten afgesloten door een lessenaarsdak. Op de verdieping bevindt zich een B-venster. De gevel van de smalle as eindigt op identieke wijze als die van 79 met in het opgaand voorschild een dakkapel met enkelruits raam onder een lessenaarsdak gedekt met rode kruispannen.

De LINKERZIJGEVEL is te verdelen in twee brede vensterassen. In de linker vensteras bevindt zich in het souterrain een stolpraam met drie-ruits bovenlicht, op de begane grond en de verdieping een schuifraam met drie-ruits bovenlicht. De begane grond van de rechteras wordt in beslag genomen door een rechthoekige serre met centraal dubbele deuren met zes-ruits bovenlicht. De deur wordt aan weerszijden geflankeerd door vaste ramen met drie-ruits bovenlichten. In de zijgevels van de serre bevinden zich tweemaal vaste ramen met drie-ruits bovenlicht. Onderaan alle enkelruits ramen bevindt zich een rij van vijf kleine kathedraalglazen ruiten. De serre wordt afgesloten door een plat dak met royaal overstek en bakgoot ondersteund door rijk geprofileerde klossen. Op de eerste verdieping bevindt zich een houten veranda met balustrade en stijlen die corresponderen met de raamindeling van de serre op de begane grond. De veranda wordt afgesloten met een lessenaarsdak ofwel het doorgetrokken dakschild van het aangekapte zadeldak in de voorgevel. De zijgevels van de uitbouw zijn identiek. De linkerzijgevel wordt afgesloten door een laag witte verblendsteen gevolgd door een gepleisterd fries onderbroken door uitkragende verticale rollagen die corresponderen met de indeling van de geprofileerde klossen van het dakoverstek.

De ACHTERGEVEL is te verdelen in een linker- en rechtertravee beide twee vensterassen breed. De linkertravee is lager en ligt terug ten opzichte van de rechtertravee. In het souterrain bevindt zich in iedere as een muur of deuropening. Op de begane grond bevindt zich een met glas dichtgezette houten serre met kathedraalglas in de bovenlichten. De serre wordt afgesloten door een plat dak met houten balustrade. Op de verdieping bevindt zich links een schuifraam met rechts een dubbele deur met vijf-ruits bovenlicht. Op de zolderverdieping bevindt zich links schuifraam met rechts een driestrooksvenster. De linkertravee wordt afgesloten door een gepleisterd fries met getrapte rollaag aan de onderzijde.

In de gecementeerde voet van het souterrain van de rechtertravee bevindt zich links een deur aan weerszijden geflankeerd door een enkelruits raam met bovenlicht, rechts twee gekoppelde stolpramen. Tegen de gecementeerde voet bevindt zich een houten steektrap met bordes die leidt naar de dubbele glasdeur met meerruits zij- en bovenlichten. Links bevindt zich een meerruits schuifraam afgesloten door een gecementeerd boogveld en een segmentboog. Op de verdieping bevindt zich links een schuifraam met drie-ruits bovenlicht, rechts een driestrooksvenster bestaande uit een schuifraam met drie-ruits bovenlicht aan weerszijden geflankeerd door enkelruits ramen met bovenlichten. Onderaan de vensters op de verdieping bevindt zich een bakstenen waterlijst. Op de zolderverdieping bevindt zich links een schuifraam met drie-ruits bovenlicht, rechts een driestrooksvenster met centraal stolpraam. De rechtertravee eindigt evenals de linkertravee in een gecementeerd fries met rollaag.

De RECHTERZIJGEVEL is de blinde tussenmuur van Deventerweg 81 en 83.

Het INTERIEUR valt op door zijn hoge mate van gaafheid in de onderdelen ondanks het ontbreken van een aantal geornamenteerde stucplafonds en de toevoeging van een moderne keuken op de verdieping. Niet alleen het exterieur, ook het interieur is voorzien van rijk houtsnijwerk in deuren, deuromlijstingen, trappalen en balusters. De beide panden hebben een traditionele plattegrond met in de smalle beuk de entree, het tochtportaal, de hal, het toilet onder de trap en de trappartij. In de brede beuk bevindt zich de kamer en suite. Op iedere verdieping in iedere kamer bevindt zich een schouw variërend in materiaal en vormgeving. Marmeren schoorsteenmantels op de begane grond en de verdieping, houten in het souterrain en op de zolderverdieping. In het pand bevinden zich paneeldeuren met geprofileerde omlijstingen en houten parketvloeren. Het tochtportaal wordt afgesloten door een enkele deur met zij- en bovenlichten. In het tochtportaal van Deventerweg 81 is het glas grotendeels vervangen in de oorspronkelijke omlijsting met aan de boven en onderzijde meerdere ruitjes op een rij. In Deventerweg 79 bevindt zich een art nouveau roedenverdeling gevuld met geëtst en kathedraal glas. De houten trappaal en de balusters zijn een combinatie van art nouveau en neo-renaissance. De keuken, bijkeuken en voorraadkamers bevinden zich in het souterrain. De indeling hiervan is voor beide panden verschillend. Beide indelingen komen terug in de aangrenzende panden. In het souterrain van Deventerweg 79 bevinden zich twee grote ruimten aan de voor-en achterzijde met daartussen een smallere ruimte. Aan de achterzijde bevindt zich het keukenblok, de keukenkasten en de bijkeuken in de tussenruimte. De keuken in het souterrain van Deventerweg 81 bevindt zich aan de voorzijde onder de driezijdige erker. Vermeldenswaardig is de functionerende centrale eetlift vanuit het souterrain van dit pand tot op de zolderverdieping. Het toilet dat zich in beide panden op iedere verdieping onder de trap bevindt is betegeld met muur- en vloertegels. De tegels voor de lambrizering op de bel-etage vertonen een art nouveau patroon.

Het gietijzeren TUINHEK aan de voorzijde van het woonhuis, vormt met die van de andere huizen in deze rij, die overigens alle goed zijn bewaard, één geheel. De sierlijk welvende spijlen van het hek komen per drie bovenaan samen en worden boven één van de twee regels van het hek door een ornament bekroond.

Waardering

Twee HERENHUIZEN, Deventerweg 79 en 81, met TUINHEK als onderdeel van een complex gebouwd omstreeks 1910 in overgangsarchitectuur door de aannemer/ architect H.J. VAN DER KLIP.

- Van architectuurhistorisch belang als goed, gaaf en zeldzaam voorbeeld van twee herenhuizen naar ontwerp van de aannemer/ architect H.J. VAN DER KLIP gebouwd in een overgangsarchitectuur met sterke invloeden van de Jugendstil. Opvallend in dit ontwerp is het gebruik van de bricornasteen geleverd door de voormalige steenfabriek te Dieren en de met glas dichtgezette serre met open veranda met houten skeletbouw gecombineerd met open vakwerk en beschoten gevels. Opvallend is de rijke detaillering in het houtwerk in in- en exterieur, het gebruik van kathedraalglas voor de bovenlichten, de decoratieve invulling van de gecementeerde boogtrommels met imitatie-sgraffito en de ingangspartijen met tochtportalen en tochtdeuren. Daarnaast bevinden zich in het interieur paneeldeuren, schouwen en stucplafonds.

- Van stedenbouwkundig belang als onderdeel van acht aaneengesloten herenhuizen die langs de uitvalsweg van Zutphen naar Deventer zijn gebouwd binnen een stadsuitbreiding in de periode 1903-1914 en spelen daarin een beeldbepalende rol. Zij vormen daarnaast een goed voorbeeld van het type herenhuis met korte voortuin en diepe achtertuin dat door een ijzeren tuinhek (Jugendstil) van de stoep, bakstenen ventweg en hoofdstraat wordt gescheiden.

- Van cultuurhistorisch belang als goed voorbeeld van twee herenhuizen als onderdeel van een complex als woningen van de gegoede burgerij die zich omstreeks 1900 buiten de stad vestigden.