Misterweg 144, Winterswijk

Omschrijving onderdeel B Het METAARHUISJE op rechthoekig grondplan telt één bouwlaag en is opgetrokken in grijze kalkzandsteen gemetseld in kruisverband. De gevels bezitten een gepleisterde plint en zijn voorzien van speklagen en ontlastingsbogen in rode kalkzandsteen. De gevels worden voorts verlevendigd door pleisterwerk. Het zadeldak is bedekt met gesmoorde Muldenpannen, wordt langs de zijgevels gedragen door decoratief gesneden houten korbelen en bezit aan voor- en achtergevel witgeschilderde windveren en een eenvoudig getoogd sierspant. De afwatering vindt langs de dakrand plaats via een hanggoot. De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bezit evenals de achtergevel in blokverband gepleisterde hoekpilasters. In het midden bevindt zich een vrij brede ingang met getoogde dubbele schuifdeuren onder een gemetselde segmentboog die van gepleisterde geboorte- en sluitstenen is voorzien. Boven de ingang bevindt zich een door rode kalkzandsteen omlijst, witgeschilderd rond venster, waarop met zwarte verf een Davidster is aangebracht. Dit medaillon wordt geflankeerd door twee verdiepte velden voorzien van gepleisterde cartouches waarop teksten zijn aangebracht: links `PSXXIII vers 4' en rechts de Hebreeuwse tekst van dit psalm. Op de RECHTER ZIJGEVEL zijn evenals op de LINKER ZIJGEVEL in pleisterwerk twee grote Davidsterren aangebracht, van elkaar gescheiden door een in blokverband gepleisterde liseen. De naar de begraafplaats gerichte ACHTERGEVEL is vrijwel identiek aan de voorgevel, maar bezit aan weerszijden van de deuren een klein rechthoekig venster dat aan de onderzijde voorzien is van een gepleisterde lekdorpel en aan de bovenzijde afgesloten wordt door een in rode kalkzandsteen uitgevoerde strekse boog. Het Davidstermotief boven de ingang is aan de achtergevel uitgevoerd in wit op een zwartgeschilderde achtergrond. In het INTERIEUR van het huisje is het kapspant zichtbaar en bevindt zich een vloer belegd met tegels voorzien van een geometrisch motief. Het interieur is volledig beschilderd in wit, rood en zwart.

Het pad langs de rechterzijgevel is toegankelijk via een aan de gevel bevestigd eenvooudig smeedijzeren DRAAIHEK.

Waardering

METAARHUISJE met DRAAIHEK (complexonderdeel B) van omstreeks 1908

-Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een Joods baarhuisje uit het begin van de twintigste eeuw. Het gebouwtje is voorzien van elementen uit de Neo-Renaissance en de Chaletstijl en valt op vanwege de bijzondere architectonische kwaliteiten die tot uitdrukking komen in de gaaf bewaarde eenvoudige hoofdvorm, de gevels in twee kleuren kalkzandsteen en de verzorgde pleisterwerkdetaillering met onder andere naar de Joodse religie verwijzende elementen. Het huisje heeft een bijzonder interieur dat beschilderd is en een met rijk uitgevoerde tegels belegde vloer bezit.

-Van stedenbouwkundige waarde als onlosmakelijk onderdeel van de Joodse begraafplaats. Het huisje heeft ensemblewaarden met de omringende aanleg en speelt aan de Misterweg een beeldbepalende rol.

-Van cultuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld in de typologische ontwikkeling van het baarhuisje, dat herkenbaar is door de toegepaste decoratieve elementen als Joods metaarhuisje. Als onderdeel van het complex is het een herinnering aan de aanwezigheid van een bloeiende Joodse gemeenschap in Winterswijk.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523432
Complexnaam
Joodse Begraafplaats
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding Complex van JOODSE BEGRAAFPLAATS met METAARHUISJE gelegen aan de Misterweg in Winterswijk. De begraafplaats is aangelegd nadat omstreeks 1875 de oude Joodse begraafplaats aan de Spoorstraat gesloten werd ten gevolge van het verbod op begraven in de binnenstad. Het metaarhuisje is vermoedelijk omstreeks 1908 gebouwd. De Misterweg is een van de oude uitvalswegen van Winterswijk naar het buurtschap Miste. De begraafplaats is hieraan gesitueerd op de overgang van kern en buitengebied, aan de voet van een in 1926 gebouwde watertoren. De watertoren speelt in samenhang met de begraafplaats een beeldbepalende rol. Aan de zuidwestzijde grenzen weilanden. De begraafplaats bevindt zich nog grotendeels in oorspronkelijke staat en is door de Nederlandse Israëlitische Gemeente Winterswijk nog altijd in gebruik.

Complexomschrijving

De door een beukenhaag omzoomde rechthoekige BEGRAAFPLAATS (complexonderdeel A) ligt met de lange zijde paralel aan de Misterweg. Aan de noordelijke korte zijde van het terrein is iets schuin ten opzichte van de rooilijn het METAARHUISJE (complexonderdeel B) gesitueerd dat elementen vertoond uit de Neo-Renaissance en de Chalet-stijl. Langs de rechter gevel van het metaarhuisje leidt een grindpad naar de graven. Dit pad is toegankelijk via een aan de gevel bevestigd eenvoudig smeedijzeren DRAAIHEK.

Waardering

Complex van JOODSE BEGRAAFPLAATS, aangelegd in het laatste kwart van de negentiende eeuw en een METAARHUISJE met DRAAIHEK daterend van omstreeks 1908.

-Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een Joodse begraafplaats van rond de eeuwwisseling. Het complex valt op door de gaaf bewaarde hoofdvorm van de aanleg waarin het typische karakter van een Joodse begraafplaats aanwezig is, door de bijzondere architectonische kwaliteiten van het baarhuisje en voorts door de harmonische verhouding tussen aanleg en baarhuisje.

-Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging van het complex aan de Misterweg, waar het in samenhang met de belendende watertoren een beeldbepalende rol speelt.

-Van cultuurhistorische waarde binnen de funeraire geschiedenis, als goed en gaaf typologisch voorbeeld van een Joodse begraafplaats. Vanwege de bestemming van belang als herinnering aan de aanwezigheid van een bloeiende Joodse gemeenschap in Winterswijk.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Baarhuisje Uitvaartcentra en begraafplaatsen Begraafplaats en -onderdelen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Misterweg 144 7102 BN Winterswijk Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
L 2456 Winterswijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1908 1908 vervaardiging
Naar boven