Gelder Esch, Winterswijk Meddo

Omschrijving onderdeel B Voormalig SPIN- en WEEFHUIS van het type hallehuis, opgetrokken op een rechthoekige plattegrond onder een zadeldak belegd met rode oudhollandse pannen op het linker dakschild. Langs het dak lopen witgeschilderde windveren en op het dak bevinden zich twee gemetselde schoorstenen. De gevels zijn uitgevoerd in veldovenbaksteen gemetseld in kruisverband. De voor- en achtergevel heeft een topgevelbeschieting boven een gemetselde zaagtandlijst. De vensteropeningen bezitten aan de bovenzijde een strekse boog en aan de onderzijde een grijze onderdorpel. De meeste vensters zijn voorzien van luiken, beschilderd met een zandlopermotief in rood op donkergroen. De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bezit iets rechts van het midden een opgeklampte donker groengeschilderde deur met tweeruits bovenlicht. Ter weerszijden van deze deur bevinden zich 15-ruits schuifvensters (3x(3+2)) met onderluiken. Onder de topgevel zijn twee tweedelige zoldervensters aangebracht. De RECHTER ZIJGEVEL bezit halverwege een opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht. Rechts hiervan bevindt zich een zesruits schuifvenster (2x(2+1)) en links van de deur een laaggeplaatst vierruits keldervenster. Rechts is tegen de zijgevel en een gedeelte van de achtergevel, een recentere aanbouw geplaatst die het erf van de weg afsluit. In de rechter zijgevel bevindt zich een tweeruits venster. In de LINKER ZIJGEVEL bevinden zich rechts drie identieke zesruits schuifvensters (2x(2+1) met onderluiken. Links hiervan bevindt zich een kleiner venster met luiken. De ACHTERGEVEL heeft dubbele, zesruits openslaande deuren die waarschijnlijk uit de dertiger jaren dateren. Deze gevelopening wordt ontlast door een oorspronkelijke segmentboog. Links hiervan bevinden zich twee vieruits schuifvensters (2x(1+1)) met luiken. In de dwars tegen de achtergevel gezette aanbouw bevindt zich een tweeruits venster.

Waardering

Voormalig SPIN- en WEEFHUIS (complexonderdeel B) vermoedelijk gebouwd omstreeks 1900 en verbouwd in 1933.

-Van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een bijgebouw, een weef-en spinhuis, op een boerenerf. Het gebouw is in hoofvorm en detaillering nog als zodanig herkenbaar en bezit elementen die kenmerkend zijn voor de streek, zoals de beschoten geveltop.

-Van stedenbouwkundige waarde als functioneel onderdeel van het boerderijcomplex met hoge ensemblewaarden met de andere erfbebouwing.

-Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van het boerderijcomplex dat vanwege zijn bestemming als scholteboerderij een karakteristiek onderdeel vormt van de agrarische en sociale geschiedenis aan het einde van de negentiende eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
523435
Complexnaam
Gelder Esch
Provincie
Gemeente
Complexomschrijving

Inleiding

BOERDERIJCOMPLEX `Gelderesch', gelegen even buiten de buurtschap Meddo ten noordwesten van Winterswijk. Het complex is gesitueerd in een bocht van de huidige Geldereschweg en bestaat uit een boerderij met een landhuisachtig voorhuis en historische bijgebouwen binnen een erf dat wordt omringd door landbouwgronden, weilanden en bossen. Sinds 1928 heeft de `Gelderesch' de status van landgoed volgens de Natuurschoonwet. De oorsprong van het scholtengoed gaat terug tot in de zeventiende eeuw. Verschillende belangrijke scholtenfamilies woonden op het goed, zoals Tenkink en Büyink. De boerderij bevindt zich nog in belangrijke mate in oorspronkelijke staat.

Complexomschrijving

Het COMPLEX bestaat uit een BOERDERIJ uit omstreeks 1860, met een imposant voorhuis en een aan de rechter zijgevel aangebouwde stalruimte (complexonderdeel A) uit 1919. Ter linker zijde hiervan staat het vrijstaande voormalige SPIN- EN WEEFHUIS (complexonderdeel B), dat in 1933 intern is verbouwd en aan de achterzijde uitgebreid. Op het achtererf staat vlak aan de weg een VAKWERKSCHUUR (complexonderdeel C). Rechtsachter op het erf bevindt zich een KIPPENSCHUUR (complexonderdeel E). Op het erf bevindt zich voorts nog een WATERPOMP (complexonderdeel D) tussen boerderij en weefhuis. Het erf is beplant met enkele monumentale bomen. Voor het huis bevindt zich een deels omhaagde tuin.

Waardering

BOERDERIJCOMPLEX `Gelder Esch'

-Van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een historisch gegroeid boerderijcomplex van een scholtenfamilie, met als hoofdonderdeel een landhuisachtige boerderij uit omstreeks 1860. De complexonderdelen zijn in hoofdvorm en detaillering goed bewaard gebleven en vormen samen een fraai en compleet boerenerf.

-Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het historisch gegroeide buitengebied, waar het vanwege de opvallende ligging in een bocht van de Geldereschweg en vanwege de fraaie hoofdvormen van de complexonderdelen, in hoge mate het landschap stoffeert. De gebouwen bezitten onderling hoge ensemblewaarden door hun verschijningsvorm en functie.

-Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het complex als scholteboerderij, die verbonden is met de economische, agrarische en sociale geschiedenis van Winterswijk.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Schuur(M) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Geldereschweg 96 7104 AL Winterswijk Meddo Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
S 260 Winterswijk
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1900 1900 vervaardiging
1933 1933 verbouwing
Naar boven