Noordenhoek, Deil
Omschrijving onderdeel B Het KOETSHUIS is opgetrokken op een samengestelde plattegrond en bestaat uit een hoofdvolume van twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een wolfdak met een hoger opgetrokken linker dakschild. Rechts sluit een volume van een bouwlaag en een zolderverdieping aan, afgedekt door een schilddak, dat doorsneden wordt door het hoofdvolume. Het middengedeelte van dit volume steekt hier met een eigen schilddak bovenuit, en telt twee bouwlagen en een zolderverdieping. Dit gedeelte bevat de koetsierswoning. De schilden zijn belegd met rode Romaanse/opnieuw verbeterde Hollandse pannen en de afwatering vindt plaats via bakgoten. Centraal op de nok van het uitstekende schildkap van de koetsierswoning staat een gemetselde schoorsteen. Langs de rechter zijgevel loopt een tweede rookkanaal. De gevels met trasraam zijn gemetseld in geelbruine baksteen in Noors verband. De vensters worden aan de onderzijde voornamelijk afgesloten door een gemetselde lekdorpel en aan de bovenzijde door een rollaag. De asymmetrische VOORGEVEL (westgevel) heeft in het linker geveldeel een dubbele inrijdeur, aan de bovenzijde halfrond afgesloten. De deur wordt geflankeerd door twee vrijwel vierkante raampjes. In dezelfde vertikale as bevindt zich in de tweede bouwlaag een rondboogvormig afgesloten laadluik, met een vierkant raampje links en een grote vensteropening met dubbele draairamen rechts. Onder het wolfeind bevindt zich een rechtafgesloten laadluik, met twee vierkante zijlichten en een takelinstallatie. De gevel is afgewerkt met vlechtingen. Het eenlaags geveldeel rechts heeft een rondboogvormig afgesloten dubbele deur, voorzien van een ruitverdeling. In het voorschild is een platgedekte dakkapel met twee drieruits openslaande ramen aangebracht. De RECHTER ZIJGEVEL heeft een breed tweelaags middengedeelte dat in de eerste en in de tweede bouwlaag twee grote vensteropeningen heeft met samengestelde kozijnen met drielichten in de eerste bouwlaag en drielichten met bovenlichten in de tweede bouwlaag. De zijlichten hebben een zesruits vedeling. Het eenlaags linker geveldeel heeft twee vierkante raampjes onder een doorlopende gemetselde onderdorpel. In het dakschild is een dakraam aangebracht. Het eenlaags gedeelte geheel rechts heeft dezelfde indeling. De asymmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL heeft in de eerste bouwlaag van het rechter geveldeel een aan de bovenzijde rondboogvormig afgesloten dubbele inrijdeur. Hierboven bevindt zich een balkon, die wordt gesteund door twee houten standvinken. Op de verdieping is dit balkon toegankelijk via een rondboogvormig afgesloten vensteropening die met glas is dichtgezet en dubbele luiken bezit. Links en rechts bevinden zich kleine vierkante raampjes. Onder het wolfeind drie vierkante raampjes op een doorlopende lekdorpel. In het eenlaags linker geveldeel bevindt zich iets uit het midden een halfrond afgesloten deur. De deuropening is omgeven door vier hardstenen stukken. Rechts van de deur twee vierkante raampjes onder een doorlopende lekdorpel en links een vierkant raampje. In het voorschild een dakkapel, platgedekt. Rechts naast de deur bevindt zich een steentje met daarop de naam G.G.F. van Everdingen en de datum 18 maart 1936. Tegen de LINKER ZIJGEVEL staan vier steunberen die tot iets boven de helft van de bouwlaag doorlopen en schuin zijn afgesloten. Tussen deze steunberen zijn onder de dakrand drie stroken van vier kleine raampjes aangebracht, aan de onderzijde afgesloten met een gemetselde onderdorpel. In het dakschild bevinden zich vier niet-oorspronkelijke dakramen. Het sobere INTERIEUR bevat onder meer nog een grote voormalige appelkelder.
Waardering
KOETSHUIS (complexonderdeel B) uit 1936
- Van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een koetshuis met koetsierswoning in traditionalistische stijl uit de tweede helft van de jaren dertig. Het koetshuis heeft een opvallende hoofdvorm, die zich kenmerkt door een asymmetrische indeling van de gevels, een op landelijk bouwkunst geënte hoofdvorm en contemporaine en markante detaillering zoals bijvoorbeeld de onder meerdere ramen doorlopende gemetselde lekdorpels.
- Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het complex dat een karakteristiek onderdeel van het historisch gegroeide rivierengebied, waar het complex de visuele noordelijke afsluiting van het dorp Deil vormt en zeer beeldbepalend gelegen is, op een verhoogde plaats aan de Linge. Het complex is zichtbaar van grote afstand.
- Van cultuurhistorische waarde als onderdeel van het complex vanwege de bestemming van het complex en vanwege de oude geschiedenis van de bouwplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het COMPLEX NOORDENHOEK' bestaat uit de volgende onderdelen: A. LANDHUIS uit 1898 (Appeldijk 1) B. KOETSHUIS uit 1936 (Appeldijk 2) C. TUINMUUR ca. 1850 D. Smeedijzeren HEKWERK met DRAAIHEK ca. 1898
Het complex is gesitueerd op een verhoging aan de noordzijde van de Deilsedijk te Deil bij het punt waar de Krooiweg een scherpe bocht maakt en overgaat in de Appeldijk. De rivier de Linge stroomt aan de oostzijde van het huis. Aan deze zijde bevindt zich ook de hoofdingang van het landhuis. De Appeldijk, die aan deze zijde van het huis loopt en in het verlengde van de Deilsedijk in een bocht terugloopt naar de Koningsweg, begeleidt de meander die de Linge noordelijk van Deil maakt.
Op deze bouwplaats bevond zich tot 1898 een boerderij met de naam Noordenhoek. Deze boerderij en de grond eromheen behoorden bij het al in 1495 in bronnen vermeldde kasteel Palmesteyn dat zich zuidelijk van de boerderij bevond. Het kasteel werd in 1833 afgebroken, de oude gracht is nog herkenbaar. De vloedschuur van de oude boerderij werd pas in 1926 afgebroken, de fundamenten ervan zijn nog op het terrein aanwezig.
Het huidige LANDHUIS werd in opdracht van de familie Van Everdingen in 1898 gebouwd naar een ontwerp van een nog onbekende architect in Neo-Renaissancestijl. Achter dit huis staat het KOETSHUIS met koetsiers(chauffeurs)woning, dat in 1936 werd gebouwd in Traditionalistische stijl. In deze tijd werd in de tuin ook een folly gebouwd, die in de jaren zeventig is uitgebreid en niet onder de rijksbescherming valt. Mogelijk is sloopmateriaal van het kasteel gebruikt bij de bouw van de folly en/of het koetshuis. Het complex is gelegen binnen een grote, aflopende tuin met monumentale bomen en struiken. Noordelijk van het huis bevindt zich een essenlaantje. De voortuin wordt van de oprijlaan gescheiden door een lage bakstenen TUINMUUR met een ezelsrugafdekking. Deze tuinmuur dateert uit de tijd van de boerderij die tot 1898 op deze plek aanwezig was. Aan de voorzijde bevindt zich een heg als erfafscheiding. In deze heg bevindt zich nog het oorspronkelijke ijzeren HEKWERK dat aan het begin van de Appeldijk is voorzien van een dubbel ijzeren DRAAIHEK. Het hekwerk dat zich oorspronkelijk hier bevond, is elders op het erf hergebruikt.
In de noordgevel van het landhuis zijn enkele peilmerkstenen aangebracht, die ouder zijn dan het huis. De kleine peilmerksteen geeft de hoogte aan in Amsterdams Peil, de grote steen de hoogte in Asperens Peil.
Complexwaardering
Complex van LANDHUIS, KOETSHUIS, TUINMUUR en HEKWERKEN
- Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een historisch gegroeid complex van een landhuis met een koetshuis, en een tuinmuur en hekwerken als erfafscheiding. Het geheel vormt een fraai ensemble door de hoofdvormen van de individuele onderdelen en geeft een goed beeld van een landhuis van een welgestelde familie aan het einde van de negentiende eeuw.
- Van stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van het historisch gegroeide rivierengebied, waar het complex de visuele noordelijke afsluiting van het dorp Deil vormt en zeer beeldbepalend gelegen is, op een verhoogde plaats aan de Linge. Het complex is zichtbaar van grote afstand.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het complex en vanwege de oude geschiedenis van de bouwplaats. Voorts zijn in de achtergevel twee peilmerkstenen aangebracht met een zekere zeldzaamheidswaarde omdat ze naast het Amsterdams Peil ook het Asperens Peil aangeven. De peilmerkstenen zijn typerend voor het rivierengebied.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Koetshuis(L) | Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Appeldijk | 2 | – | 4158 ES | Deil | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 710 | – | Deil |
– | K | 711 | – | Deil |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1936 | 1936 | – | vervaardiging |