Inleiding

Het complex op het terrein van de Heldringstichtingen bestaat uit de volgende beschermde onderdelen:

- VLUCHTHEUVELKERK (A)

- GRAFSTENEN (B)

- TWEE TOEGANGSHEKKEN (C)

- LEIGRAAF (D)

De complexonderdelen maken deel uit van het bebouwde terrein van de Heldring Stichtingen maar vormt daarbinnen een omsloten geheel. Door een hek begrensd, bevinden zich op een heuvel gelegen de vluchtkerk en enkele grafstenen die echter, buiten de vier hieronder genoemde niet binnen de bescherming vallen. Ook het baarhuisje valt niet oner de bescherming.

De Heldring Stichtingen dankt zijn bestaan aan de initiatieven van predikant Ottho Gerhard Heldring die in 1870, vanuit een sociaal bewogen achtergrond als aanhanger van de Réveil-beweging, een tehuis voor gevallen vrouwen stichtte. De bouw van een Nederlands Hervormde kerk sloot bij die humanitaire gedachte aan. Het kerkgebouw is van de hand van J.A. Smits, gemeente-architect te Schoonhoven 1867-1870 en is geplaatst op een kunstmatige heuvel. De kerk bood plaats aan evacués en levende have ten tijde van hoogwater. Daartoe was bij de bouw van de grote zolder rekening gehouden. In de kerkruimte achter de lambrizering zouden zich nog ringen bevinden waaraan men het vee placht vast te binden.

Omschrijving

De kerk ligt op een door een leigraaf begrensde heuvel temidden van hoge bomen. Een deel van de hier gesitueerde grafstenen bevindt zich in het talud van de noordelijke en oostelijke hellingen. De kerk is behalve vanaf het eigen terrein, bereikbaar via het dorp.

Waardering

KERK, GRAFSTENEN, LEIGRAAF EN TOEGANGSHEKKEN vormen een besloten complex dat is gerealiseerd ca. 1880.

- Van architectuurhistorisch belang als goed en gaaf voorbeeld van een complex met vluchtkerk gebouwd ca 1880 in een aan het neo-classicisme verwante stijl met invloeden van de Duitse Rundbogenstil. De kerk vormt tesamen met vier grafstenen, de leigraaf en het hekwerk een fraai ensemble.

- Van stedenbouwkundig belang vanwege de ensemblewaarde en de bijzondere inrichting van het nog steeds zichtbare concept.

- Van cultuurhistorisch belang als uitdrukking van een sociale en geestelijke ontwikkeling die mede heeft geleid tot het ontstaan van de maatschappelijke hulpverlening in Nederland.