GROT, Oostrum

Inleiding.

Omstreeks 1909 gebouwde GROT met Calvarieberg, Bewening en Graflegging is gelegen in de zuidwestelijke hoek van het kruiswegpark op de overgang van park naar de begraafplaats. De grot is opgebouwd in zogenoemd 'rotseerwerk', waarbij in een mengeling van sintelsteen en cement het oppervlak van een grot wordt nagebootst. De cementstenen Pietà, de Graflegging en de Grot zijn blijkens opschrift uitgevoerd door de Fa. P. Verbraak uit Tilburg. De engelenbeelden die zich thans voor de grot bevinden zijn afkomstig uit het Jeruzalemklooster te Venray en hier in de tweede helft van de twintigste eeuw geplaatst. Het oorspronkelijk eveneens cementstenen kruisbeeld is in de tweede helft van de twintigste eeuw vervangen door een houten exemplaar van de hand van de beeldhouwer Piet van Dongen.

Omschrijving.

De GROT heeft een aan de achterzijde afgeronde en aan de voorzijde iets uitwaaierende en grillige plattegrond, en is opgetrokken in gewapend beton aan de boven- en voorzijde afgewerkt in mondsteen aangesmeerd met cement zodat een rotsoppervlak is ontstaan. De grot is te beklimmen en af te dalen via trappen aan weerszijden, waarbij de afdaling aan de noordzijde is voorzien van een eenvoudige leuning. Op de grot een sokkel met kruisbeeld, waarvan het huidige kruis en de corpus stammen uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Centraal in de voorzijde van de grot bevindt zich een nis met het cementstenen beeld van de Bewening. De nis is afgesloten door een smeedijzeren hekwerk met roosjes. Voor de grot bevinden zich aan weerszijden rondgemetselde basementen met hierop de engelenbeelden afkomstig uit het klooster Jeruzalem. Aan weerzijden bevinden zich in de voorzijde van de grot spleetvormige toegangen naar de overwelfde binnenruimte. Het interieur van de grot is afgewerkt met druipsteeneffecten en heeft in de achterwand een nis met een H. Grafvoorstelling. De nis is afgesloten met een hekwerkje. De voorstelling wordt verlicht door een lichtopening in de gebogen koepel. In de grot bevinden zich op regelmatige afstand van elkaar vier nissen met vergelijkbare lichtopeningen.

Waardering.

De GROT in het kruiswegpark Trans Cedron vertegenwoordigt algemeen belang en is van cultuur-historische waarde als onderdeel van het kruiswegpark dat een bijzondere uitdrukking is van een culturele, geestelijke en typologische ontwikkeling. De grot heeft in het bijzonder typologische waarde vanwege het voorkomen van drie gebeurtenissen in één voorstelling, wat kenmerkend is voor dit type devotiebouwwerken. De architectuur-historische en kunsthistorische waarden worden bepaald door het materiaalgebruik en de iconografie, de samenhang tussen de beelden en het bouwkundig decor. De grot bezit ensemblewaarden als onlosmakelijk onderdeel van het kruiswegpark.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524005
Complexnaam
Kruiswegpark Trans Cedron
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding.

Het in 1909 gestichte KRUISWEGPARK "Trans Cedron" is gesitueerd aan de zuidoostzijde van de bebouwde kern van de bedevaartplaats Oostrum op een perceel langs de Deurneseweg. Het park vormt een COMPLEX bestaande uit een GROT met Calvarieberg (complexonderdeel 1), 11 KAPELLEN met kruiswegstaties (complexonderdeel 2) en een TOEGANSGHEK (complexonderdeel 3) binnen een eenvoudige parkaanleg. Het park werd in 1909 gesticht door rector Meijer ter ere van het jubileum van de kroning van het miraculeuze Mariabeeldje O.L.V. van Oostrum. De stichting in 1909 betrof aanvankelijk een eenvoudige aanleg met grot. In de jaren 1912-1916 werd het park ingevuld met statiekapellen. De statiekapellen vertonen invloed van de neo-gotiek. De Grot, uitgevoerd in zgn. 'rotseerwerk', en de meeste cementstenen beelden zijn afkomstig van de Fa. P. Verbraak uit Tilburg. De kapellen zijn uitgevoerd door de aannemer/architect A. Martens uit Venray. De reliëfs in de kapellen worden toegeschreven aan Carl Walter uit Trier. Het park vormt thans de entree naar de aan de zuidwestzijde van het park grenzende parochiebegraafplaats aangelegd in 1921. De begraafplaats wordt niet in de bescherming opgenomen. In 1990 is het kruiswegpark gerestaureerd.

Omschrijving.

Het KRUISWEGPARK omvat een bijna driehoekig terrein tussen de uitbreiding van het dorp Oostrum en de provinciale Deurneseweg. In de smalle oostzijde bevindt zich aan de Meijerlaan de toegang tot het park, gemarkeerd door een ijzeren TOEGANGSHEK. De aanleg bestaat uit een middengazon met onder andere enkele rododendronstruiken, waaromheen een ovaal onverhard pad. Aan dit pad liggen in lineair verband de 11 gelijkvormige KAPELLEN. In de zuidwestelijke hoek is de GROT gesitueerd. Tussen de kapellen en als randbeplanting ter begrenzing van het park staan monumentale eikenbomen en lage struiken en heesters waaronder rododendrons. De bakstenen statiekapellen vormen nissen waarin de reliëfs met scènes uit de Lijdensweg van Christus. De route vangt aan bij het kruisbeeld op de Calvarieberg en voert dan in oostelijke richting langs de noordelijke kapellen met staties I t/m VI. De terugweg gaat langs de zuidelijke staties VII t/m XI in westelijke richting zodat men tenslotte weer bij de grot beland alwaar uitbeelding van statie XII (Calvarieberg), XIII (Bewening) en XIV (Heilig Graf).

Waardering.

Het KRUISWEGPARK 'Trans Cedron' is van cultuur-historische waarde als bijzondere uitdrukking van een culturele, geestelijke en typologische ontwikkeling. Kruiswegparken zijn vanaf het einde van de negentiende eeuw tot in de jaren dertig van de twintigste eeuw in Europa een bekend verschijnsel. Het park heeft architectuur-historische waarde vanwege de fraaie uitvoering van de kapellen en het hekwerk met lichte Art Nouveau-ornamentiek en vanwege de opvallende gaafheid en compleetheid van de samenstellende onderdelen, waardoor het park zeldzaamheidswaarde bezit. Het park is van belang vanwege de typologie en iconografie van de grot, waarin drie scènes uit het lijden van Christus worden verbeeld. Het verlopen van de tijd in één voorstelling is kenmerkend voor deze categorie devotiebouwwerken. Het park bezit ensemblewaarde als essentieel onderdeel van het bedevaartsoord Oostrum.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Calvarieberg Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel oorspronkelijke functie
Grot Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Oostrum Meijerlaan Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
S 198 Venray
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1909 1909 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Verbraak, Fa.P. ; Limburg architect / bouwkundige / constructeur
Verbraak, Fa.P. ; Limburg aannemer / uitvoerder
Naar boven