Inleiding.

De MOUTERIJ Hendrickx-Crijns is gelegen aan de Stationsstraat te Swalmen. De mouterij bestaat uit verschillende volumes, gebouwd tussen 1880, en 1953 en de overgang laten zien van een vloermouterij naar een kastenmouterij. Het woonhuis en het oudste deel van de vloermouterij zijn gebouwd in opdracht van de eerste eigenaar Ramakers. De familie Hendrickx-Crijns kocht de mouterij met woning in 1912. In diverse jaren werden de verschillende volumes bijgebouwd. Omstreeks 1940 ging men over van een vloermouterij naar een kastenmouterij.

Omschrijving.

De MOUTERIJ heeft een meervoudige plattegrond, die is samengesteld uit diverse volumes in één, twee en drie bouwlagen onder platte daken en schilddaken. Het WOONHUIS heeft twee bouwlagen en een opstand in kruisverband met gepleisterde plint en speklagen onder een zadeldak met pannen en dakramen en schoorstenen. In de gevel bevinden zich authentieke houten vensters met bovenlicht en roedeverdeling. De voorgevel is symmetrisch van opbouw en bestaat uit drie traveeën met centraal de entree met authentieke houten deur met panelen en gekleurd glas-in-lood, smeedijzeren hekwerk en bovenlicht met gekleurd glas-in-lood, hardstenen treden. Tegen de rechterzijgevel staat een driezijdige erker over twee bouwlagen. Rechts van de erker zijn twee vensters. In de topgevel bevinden zich twee vensters met rondboogvormig bovenlicht en muurankers. In het verlengde van de zijgevel staat een aantal volumes van één bouwlaag onder een plat dak. In de gevels bevinden zich diverse vensters. Tegen de ACHTERGEVEL van het volume van twee bouwlagen staat een volume van één laag, waarvan een deel niet authentiek is. In de tweede laag bevinden zich twee vensters met bovenlicht, waarvan één met roedeverdeling en een venster ter plaatse van het trappenhuis. Op het achterdakvlak bevinden zich twee dakramen en een dakkapel onder een plat dak. Links van het woonhuis staan twee volumes van twee bouwlagen en een lage derde verdieping onder een schilddak met pannen. In de gevel bevinden zich ijzeren getoogde vensters, een enkele deur en de tekst "J. Hendricks-Crijns Moderne Moutfabriek". Achter deze volumes bevinden zich volumes die hoofdzakelijk tussen 1920 en 1930 zijn gebouwd. Geheel links bevinden zich volumes met platte daken, die vanaf de straatzijde in opeenvolgende jaren zijn gebouwd en behoren tot de laatst toegevoegde volumes van de mouterij. De oorspronkelijke STRUCTUUR van het INTERIEUR is in redelijke mate in tact, dan wel gewijzigd ten behoeve van het gebruik en de ontwikkelingen van de mouterij. WAARDEVOLLE INTERIEURONDERDELEN zijn onder meer de kastenmouterij die inmiddels deels is aangepast tot waterzuiveringsinstallatie.

Waardering.

De MOUTERIJ Hendrickx-Crijns bezit cultuur-historische en met name industrieel archeologische waarden als bijzondere uitdrukking van de technische en typologische ontwikkeling van mouterijen. De diverse volumes van de mouterij tonen deze ontwikkeling, met name de overgang van vloer- naar kastenmouterij. De architectuur-historische waarden worden bepaald door de kwaliteiten van het ontwerp als mouterij. De mouterij bezit ensemblewaarden door de situering, verbonden met de ontwikkeling van Swalmen als "industriedorp" en is daarmee van belang voor het aanzien van Swalmen. De mouterij is gaaf bewaard gebleven en is typologisch in zeer hoge mate zeldzaam. Mouterij Hendrickx-Crijns is van algemeen belang, vanwege de bijzondere cultuur-historische waarden, de gaafheid en de hoge mate van zeldzaamheid.