Inleiding

De PASTORIE, gebouwd in 1898 in de kern van Loon op Zand, ligt naast de bijhorende kerk. De bouwstijl vertoont invloeden van de neorenaissance en de neogotiek.

Omschrijving

Tweelaags bakstenen huis op een rechthoekige plattegrond onder een met leien gedekt schilddak. Aan de linkerkant van de voorgevel bevindt zich een risaliet met topgevel. Lisenen benadrukken de hoeken en ingangstravee. Op de risaliet gaan ze over in een getrapt fries, het rechter deel van de gevel is voorzien van een boogfries. In het portiek met hoefijzerboog bevindt zich een houten paneeldeur voorzien van smeedijzeren roosters. De deur heeft een groot bovenlicht, gevuld met glas-in-lood. Naast de deur is een gevelsteen ingemetseld met het opschrift: "P H KLIJSEN 1898". Voor de deur ligt een hardstenen trapje. Boven het portiek is een nis met een beeld van Christus als Goede Herder. Op de begane grond is aan weerszijden van de deur een samengesteld raam geplaatst. Het rechthoekige raam heeft een driedelig kozijn met aan de bovenzijde decoratief houtsnijwerk. De bovenlichten zijn gevuld met glas-in-lood. De ramen hebben hardstenen vensterbanken. Boven het raam is een brede korfboog aangebracht waarvan het boogveld gevuld is met metselwerk in fantasieverband. Tussen de begane grond en verdieping zijn een natuurstenen afzaat en een drielobben-fries uitgevoerd in strengperssteen aangebracht. De gevels zijn rijk voorzien van sierankers. Op de verdieping en in de topgevel bevinden zich T-ramen onder rondbogen, de bovenlichten zijn gevuld met glas-in-lood. In het dakvlak zijn dakkapellen onder schilddak met piron geplaatst.

Links heeft de pastorie een tweelaagse haakse aanbouw met topgevel. De aanbouw is uitgevoerd in baksteen op een iets uitstekende plint. De gevel is verlevendigd met speklagen van groene geglazuurde baksteen. Op de begane grond T-raam met bovenlicht in glas-in-lood. Het boogveld van de segmentboog is in fantasieverband gemetseld. Op de verdieping is het T-raam getoogd uitgevoerd. In de top een rond raam met ijzeren kozijn, hierop is een wijzerplaat aangebracht. De rechterzijgevel is voorzien van lisenen, overgaand in een boogfries en van bakstenen lijsten. De gevel is nagenoeg blind uitgevoerd, er is slechts één raam, achteraan in het midden van de gevel.

Het aangebouwde koetshuis is één laag hoog op een rechthoekige plattegrond onder zadeldak, voorzien van windveren. Het koetshuis heeft aan de voorzijde een nieuwe ingang, in de zijgevel bevindt zich een poort. De linkerzijgevel is voorzien van een uitstekende plint en groene speklagen (als voor) en heeft een middenrisaliet met topgevel. Hiertegen aan is een éénlaagse gang gezet die het gebouw met de kerk verbindt. Boven deze gang is het bovenlicht van de deur nog net zichtbaar. De risaliet heeft hoeklisenen, overgaand in een spitsboog met lob op de topgevel. Op de verdieping bevinden zich een glas-in-loodraam en twee kleine staande raampjes. In het dakvlak zijn dakkapelletjes geplaatst.

Waardering

De pastorie met koetshuis is van algemeen belang. Het gebouw is van cultuur-historisch belang als uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in Noord-Brabant in de tweede helft van de negentiende eeuw. Het is van belang als vertegenwoordiger van de typologische ontwikkeling van de pastorie. Het heeft architectuur-historische waarden wegens de detaillering en materiaalgebruik, met name de vermenging van motieven uit verschillende stijlen in een voor kerkelijke bouwkunst gebruikelijke bouwtrant. De pastorie is gaaf bewaard gebleven.