Inleiding

Een in fasen vanaf 1895 in opdracht van de familie Jongerbloed tot stand gekomen BOERDERIJ van het langhuistype, waarvan het woongedeelte is vormgegeven in de traditie van de Overgangsarchitectuur. Ter vervanging van een oudere boerderij is in 1895 de achterste schuur vervangen (jaartal en naam timmerman in hout gekerfd), vervolgens het zomerhuis in 1900 en tot slot het voorste deel in 1908. Ten opzichte van elkaar nemen de verschillende bouwdelen van voor naar achteren in nokhoogte af. Als architect trad de plaatselijke aannemer/timmerman P. Tuinzaad op. Architectonisch en typologisch vertoont de boerderij verwantschap met de uit dezelfde periode stammende boerderij Eendrachtsdijk 4.

De boerderij, genaamd 'Voorzorg', is gesitueerd in de Eendragtspolder, aan de westrand van de dorpskern van Zevenhuizen. Tegenwoordig ligt ten oosten en zuiden een woonwijk en heeft de boerderij zijn oorspronkelijke functie verloren. Het erf wordt van de weg gescheiden door een sloot en is toegankelijk via een damwand met duiker, waarop een HEK is geplaatst. Een uit dezelfde periode stammend klein tweede HEK scheidt het oprijpad van de ondiepe voortuin. Rechts van het bedrijfsgedeelte bevindt zich een moestuin.

N.B. Omstreeks 1990 is in het interieur de oorspronkelijke plattegrondindeling ingrijpend gewijzigd en is het zomerhuis ten behoeve van een woonfunctie inwendig geheel verbouwd. Tevens zijn daarbij extra dakkapellen toegevoegd. Omdat toen reeds de oorspronkelijke functie verloren is gegaan, zijn ook de twee hooibergen verdwenen.

Omschrijving

Boerderij van het langhuistype op een rechthoekige plattegrond, bestaande uit een deels onderkelderd éénlaags woongedeelte met zolderverdieping, gedekt door een zadeldak met gesmoorde kruispannen, waarvan de nokrichting haaks op de weg staat. Het bedrijfsgedeelte, dat zich in het verlengde hiervan bevindt, heeft een zadeldak met gesmoorde kruispannen onder een iets lagere nokhoogte. Het in het verlengde hiervan gelegen tweede bedrijfsgedeelte, dat gedekt is door een zadeldak met rode Hollandse pannen heeft op zijn beurt ook een iets lagere nokhoogte. Aan de noordzijde bevindt zich het zomerhuis, dat door een tussenlid met de werkkeuken is verbonden. Het woongedeelte is opgetrokken van grauwe baksteen (kruisverband met snijvoeg), waarbij gele verblendsteen decoratief is verwerkt in de sierbanden, in de rond- en segmentboogvormige ontlastingsbogen boven het entreeportiek en de vensters, evenals in de boogvelden eronder. De plint is bij de voorgevel van hardsteen en bij de zijgevels gepleisterd; de lekdorpels zijn groen geglazuurd. Hout is toegepast voor de bakgoten, de decoratief gezaagde overhangende windveren, het haanhout en de makelaars. De bakgoten van het woongedeelte rusten op ijzeren consoles; bij het bedrijfsgedeelte rusten de goten op gemetselde klossen. De meeste vensters zijn voorzien van T-schuiframen met glas-in-lood in de bovenlichten. De rond- en segmentboogvormige stalvensters hebben gietijzeren roedenverdeling.

De voorgevel (oost) is een symmetrisch ingedeelde puntgevel van drie venstereenheden breed met middenrisaliet waarin het entreeportiek is geplaatst met twee hardstenen stoeptreden. Het portiek is uitgevoerd met een lambrizering van geglazuurde tegels en heeft een met snijwerk versierde paneeldeur. Aan weerszijden hiervan bevinden zich twee vensters, waarbij onder het rechter paar keldervensters met diefijzers en luiken zijn geplaatst. In de middenas bevindt zich op de verdieping een driedelig raam met smalle zijlichten, dat door de rondboogvormige ontlastingsboog, voorzien van een spaarveld met ruitvormig siermetselwerk het karakter heeft van een engelenraam. In beide geveleinden is een smal venster geplaatst.

Het overhangende beschot met open latwerk van de windveren rust op gesneden korbeels en is verlevendigd met een decoratief patroon van krulwerk. De makelaar op de top is eveneens rijk uitgevoerd met een breed decoratief patroon. Het verloop van dit rondboogvormige beschot volgend zitten hieronder in de geveltop twee getoogde zwarte velden met de tekst 'VOORZORG' en 'ANNO 1908'.

De entree naar de werkkeuken bevindt zich in de linker zijgevel met rechts daarvan een erker en een vergroot venster. De rechter zijgevel bezit links twee keldervensters en rechts een houten paneeldeur met gietijzeren tralies en een bovenlicht. De kopgevel aan de achterzijde van het woongedeelte is bekleed met losanges. De linker zijgevel van het stalgedeelte is iets lager dan dat van het woongedeelte en bezit een door de dakvoet stekend hooiluik met snijwerk, enige deuren en getoogde stalramen. De rechter zijgevel, bezit enige tweedelige deuren met drieruits bovenlichten en rondboogvormige stalvensters. De achtergevel is een kopgevel met op de begane grond aan weerszijden vierdelige ramen en in de middenas op de verdieping een tweedelig luik met een keperboogvormig bovenlicht. Ter hoogte van de werkkeuken vormt een tussenlid de verbinding met het zomerhuis ter linker zijde. Deze éénlaagse bouwmassa wordt gedekt door een zadeldak met gesmoorde kruispannen, waarvan de nokrichting evenwijdig loopt aan die van de boerderij. De voorgevel (oost) is een puntgevel, die qua stijl enige verwantschap vertoont met het grote woonhuis, zij het soberder qua uitvoering. De gevel heeft een symmetrische indeling met op de begane grond twee vensters met vernieuwde ramen en op de verdieping in de middenas één. De gevel wordt afgesloten door houten windveren en een decoratief uitgevoerde makelaar met haanhout. Ook de overige gevels hebben vensters met vernieuwde ramen.

INTERIEUR. In het interieur heeft de kelder de plavuizen vloer behouden.

Aan de weg staat een gietijzeren HEK bestaande uit twee kekstijlen met vleugelstukken. Een kleiner HEK scheidt het oprijpad van de voortuin.

Waardering

De boerderij 'Voorzorg' met bijbehorende hekken is van belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde

- als redelijk goed voorbeeld van een langhuisboerderij van omstreeks 1900, waarbij de voorgevel van het woongedeelte rijk is uitgevoerd in de traditie van de Overgangsarchitectuur met elementen uit de Neo-Renaissance en Chaletstijl. In het bijzonder is daarbij de ambachtelijke vaardigheid van het snijwerk van belang.

- de boerderij is wat betreft het exterieur vrij gaaf qua hoofdvorm, materiaalgebruik en de detaillering van met name de voorgevel (en niet gaaf wat betreft de indeling van het interieur).

- vanwege de ensemblewaarde in relatie met het, door sloten omgeven, boerenerf van rond 1900.