Inleiding

WOONHUIS van het type herenhuis in een aan de Neo-Hollandse Renaissance verwante bouwtrant met details in Art Nouveau uit 1909. De detaillering in het interieur is in Neo-Renaissance-stijl uitgevoerd. Het ontwerp is van de hand van de architect Johannes de Bie uit Gorinchem. Het pand ligt aan de Grote Markt in het centrum van Gorinchem en maakt onderdeel uit van de gesloten gevelwand aan de zuidzijde van de Grote Markt.

N.B. Aan de keuken was oorspronkelijk een lagere bijkeuken gebouwd, die inmiddels is afgebroken.

Omschrijving

Het huis is opgetrokken in schoonmetselwerk van kalkzandsteen (kruisverband) vanuit een langgerekte, samengestelde plattegrond. Het voorhuis bestaat uit drie bouwlagen onder een plat dak met aan de voorzijde (ter hoogte van de rechtertravee) een dakschild, dat doorbroken wordt door een dakkapel. Dit schild, het platte dak en de erker worden beëindigd door een uitkragende goot op gootklampen. Aan de tuinzijde bevindt zich een serre van één bouwlaag onder een plat dak, een tweelaagse uitbouw met plat dak en een éénlaagse uitbouw met een lessenaarsdak (het gedeelte waarin zich de keuken bevindt) waarvan de zuidgevel gepleisterd is. Het lessenaarsdak is gedekt met Muldenpannen. In de tweedelige voorgevel (noordgevel) wordt de rode steen afgewisseld met kunststenen (imitatie zandsteen) lijsten. De lekdorpels, onderdorpel en neuten van de entree, stoep en stoeppalen van de voorgevel zijn van natuursteen. De kozijnen, ramen, deuren, gootlijsten, -klampen en -klossen zijn van hout. In de erker zijn rijk gedetailleerde ijzeren ankers verwerkt. De bovenlichten van de schuiframen bevatten roeden of zijn voorzien van gekleurd glas-in-lood. De voorgevel bestaat uit twee delen. Vóór het huis bevindt zich, zowel links van de entree als rond de granito stoep (voor het rechterdeel van de gevel) een hekwerk van natuursteen en gietijzer. In de smalle linkertravee bevindt zich de entree, die overkapt wordt door een risalerende erker met balkon. De entree bestaat uit een hardstenen trede, een getoogde entreedeur met ruiten, gietijzeren hekwerk, gesneden profileringen en panelen, kunststenen aanzet- en sluitstenen. Voorts boven de entree een waterlijst en drie boogvormige vensters met gekleurd glas-in-lood en kunststenen penanten. De erker wordt ondersteund door uitgemetselde consoles, die bestaan uit geprofileerde kunststenen en kalkzandstenen delen. In de erker bevinden zich drie rechtgesloten vensters met boogtrommels (afgesloten door een rollaag), waarvan één aan de voorzijde. Het balkon boven de erker is uitgevoerd met aan weerszijden een stenen borstwering en aan de voorzijde houten latwerk. De dubbele, naar binnen slaande balkondeuren zijn voorzien van zij- en bovenlichten. Het geheel is gevat in een boogvormige gevelopening. De bredere rechtertravee bevat op de eerste bouwlaag twee rechtgesloten vensters met in de boogtrommels grafitto. Op de tweede bouwlaag bevindt zich een groot getoogd, driedelig venster met meerruits bovenlichten. Op de lekdorpel en de tussenstijlen is een ijzeren vlaggemasthouder bevestigd. De verticaliteit van de gootklampen is versterkt door uitspringend metselwerk eronder. Deze verticale accenten worden verbonden door een uitgemetselde horizontale lijst. De houten dakkapel bevat schuiframen.

De achtergevel bestaat uit lichtgrijze steen in combinatie met speklagen en strekken van rode kalkzandsteen. In de achtergevel bevinden zich samengestelde ramen met onder meer dubbele balkondeuren.

INTERIEUR. Het nagenoeg gave interieur heeft de historische indeling grotendeels behouden. Het deels onderkelderde woonhuis bestaat uit een begane grond en twee verdiepingen. Op de begane grond bevindt zich links een tochtportaal en een gang met het trappenhuis. In het midden van de gang bevindt zich een bordestrap met eclectische trappaal en balusters, een trapkast en de toegang tot de kelder. De kelder heeft kalkzandstenen troggewelven met ijzeren liggers en een venster met koekoek aan de zijde van de achtergevel. Aan het einde van de van voor naar achter doorlopende gang bevindt zich de keuken. Zowel de vloer van de gang als van de keuken bestaan uit granito, in de gang aangevuld met mozaiëken sierranden en in de hoeken met slingerende lijnen in Art Nouveau-trant. De plint bestaat uit natuursteen. Rechts van de gang ligt een kamer-en-suite met schuifdeuren met panelen en aan de tuinzijde een serre. Tussen achterkamer en serre bevinden zich eveneens schuifdeuren met ruiten. Zowel in de voor- als in de achterkamer bevinden zich stucplafonds en schouwen van zwart marmer. In het centrum van de stucplafonds zijn bloem- en bladmotieven en engelenhoofdjes verwerkt. Op de verdiepingen bevindt zich een aantal paneeldeuren en op de eerste verdieping in de voorkamer een zwart marmeren schouw.

Waardering

Het woonhuis is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een woonhuis uit het begin van de 20ste eeuw en vanwege de combinatie met de bedrijfsruimte.

- vanwege de karakteristieke vormgeving, detaillering, materiaalgebruik en historische indeling.

- vanwege de stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de zuidelijke gesloten gevelwand van de Grote Markt en vanwege de beeldbepalende ligging binnen het beschermde stadsgezicht van Gorinchem.

Het woonhuis is gaaf in hoofdvorm, detaillering, materiaalgebruik en interieur, zowel qua indeling als qua detaillering.