Inleiding

In 1928-1929 gebouwde stalen VERKEERSBRUG 'Lepelbrug' van het type ophaalbrug (Amsterdams type) ter vervanging van een houten voorganger gelegen op de plaats waar zich al sinds de zestiende eeuw een brug bevond, die bekend was als de Geuzenbrug. De Lepelbrug bevindt zich tussen het Kalverbos en het fabriekscomplex van Gist-Brocades over het restant van een vestinggracht - de Watertorengracht - bij een voormalig bastion, die nu een uitloper (Calvéhaven) is van de Delftsche Vliet en de Wateringseweg verbindt met de Nieuwe Plantage. De brug is gebouwd met financiële medewerking van de Koninklijke Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek, naar een ontwerp van de bouwkundig ir. L.W.G. de Roo de la Faille in samenwerking met ir. W. Gijzen. De stenen onderbouw is vervaardigd door de firma C.J. Kiebert uit Sassenheim. De stalen bovenbouw van de brug is geconstrueerd door de Nederlandsche Fabriek voor Werktuigen en Spoorwegmateriëel "Werkspoor" uit Amsterdam en de bewegingsinrichting is afkomstig van de Haarlemse Machinefabriek v/h Figee. De brug heeft een doorvaartbreedte van 12,5 meter en een doorvaarthoogte (gesloten) van 2,10 meter.

Omschrijving

De ophaalbrug ligt tussen met baksteen en graniet beklede landhoofden van gewapend beton, borstweringen en kademuren van metselwerk en granieten blokken. De blokken zijn vooral gebruikt als dekstenen en hoekblokken. Bij het bruggenhoofd aan Wateringsewegzijde is aan weerszijden van het brugdek een ommuurde zitmogelijkheid gecreëerd. Het bewegingsmechanisme bevindt zich grotendeels in een kelder in het oostelijke landhoofd.

De bovenbouw van de brug is samengesteld uit geklonken stalen onderdelen. De vrijstaande, zich verjongende hameistijlen zijn volwandig. Ze zijn door middel van kwadranten met tandheugels verbonden met de val. De priemen van de balans met een brede broekbalk zijn evenals de dwarsverbindingen voorzien van vakwerk. De val bestaat uit twee hoge stalen, boven het brugdek uitstekende, aan de oosteinden afgeronde hoofdliggers, die met de hierop geplaatste buizenrailing als balie fungeren. Tussen de hoofdliggers zijn ijzeren dwarsliggers en diagonalen bevestigd, die zijn bedekt door een houten, in 1962 vernieuwd brugdek met een trottoir aan weerszijden. De priemen zijn door middel van ijzeren staven met de val verbonden. De geklinknagelde palen aan weerszijden van de brug en de ermee verbonden afsluitbomen zijn grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard gebleven.

Waardering

De ophaalbrug (Lepelbrug) is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde. De brug is van cultuurhistorisch belang als een bijzondere uitdrukking van een technische en typologische ontwikkeling.

De brug heeft stedenbouwkundige en ensemblewaarde vanwege de situering, vanwege het belang voor de historische infrastructuur en vanwege de samenhang met de omgeving.

De brug heeft architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een belangrijke schakel in de ontwikkeling in de bruggenbouw. De brug is tevens belangrijk vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid.