Inleiding

FLATGEBOUW met appartementen en een winkel, genaamd "Singelwijck", gebouwd in 1933-1934 in opdracht van aannemingsbedrijf C. Korsten en N.V. Hema, naar ontwerp van de uit Oostenrijk afkomstige architect H. Leppla in een Nieuw Zakelijke bouwstijl.

Het complex is markant gesitueerd aan de oostzijde van de Koemarkt en vormt de overgang tussen de oostelijke gevelwand van het Broersvest en de noordelijke gevelwand van de Rotterdamsedijk.

NB: De winkelruimte was oorspronkelijk in gebruik als Hema-warenhuis, waardoor de flat jarenlang als de "Hemaflat" bekend stond. De oorspronkelijke inrichting en winkelpuien zijn niet meer aanwezig en de ruimte is verdeeld in drie winkeleenheden. Ook het exterieur van het flatgebouw is gewijzigd. Kozijnen zijn vervangen en borstweringen bekleed met wit plaatmateriaal. Het gemeenschappelijk dakterras, dat in de oorlog plaats bood aan een Duits zoeklicht, is niet meer als zodanig gebruikt.

Omschrijving

Het flatgebouw is opgetrokken vanuit een gelede, rechthoekige plattegrond met hierop een eveneens geleed, acht bouwlagen tellend hoofdvolume met aan de noordzijde een klein, vier bouwlagen tellend nevenvolume. Aan achterzijde van het hoofdvolume is vanaf de vierde verdieping één hoek teruggelegd, in verband met de bezonning van de achterliggende school. De woningen in dit deel hebben hierdoor een kamer minder. Het hoofdvolume heeft twee wigvormige trappenhuizen in de afgeronde hoeken van het gebouw, die zijn voorzien van bordestrappen rondom een eveneens wigvormige liftkooi. De trappenhuizen ontsluiten elk twee woningen per verdieping en zijn opgetrokken tot boven de bovenste woonlaag, waar ze toegang geven tot een gemeenschappelijk en gedeeltelijk overdekt dakterras. Begane grond en kelder zijn aan de achterzijde uitgebouwd en bevatten momenteel elk een winkel (oorspronkelijk één grote winkelruimte). De winkel op de begane grond wordt onderbroken door twee ingangspartijen, die aansluiten op de trappenhuizen. Aan de achterzijde bevinden zich twee stalen noodtrappen, die vanaf de balkons van de woningen bereikbaar zijn. Het kleine bouwvolume heeft een eigen ontsluiting met entree aan het Broersvest en bevat drie woningen en een winkel op de begane grond. Het gebouw is opgetrokken uit een staalskelet op een gewapend betonnen onderbouw van kelder en begane grond. De vloeren van de eerste, vierde en zevende verdieping zijn uit betonnen elementen opgebouwd; de overige vloeren hebben een traditionele houten balklaag. Balkons, trappen en bordessen zijn van gewapend beton en in het werk gestort.

De winkel op de begane grond ligt opgetild boven het maaiveld en wordt van de verdiepingen gescheiden door een doorlopende en enigszins uitkragende betonnen luifel. De oorspronkelijke pui met stalen kozijnen, natuurstenen plint (syeniet) en bekleding van rode en blauwe tegels, is verdwenen. De entreepartijen op de knikken van het gebouw hebben een gebogen gevellijn en zijn niet origineel. De eenvoudige houten deuren met asymmetrische ruiten worden elk geflankeerd door een geleed muurvlak met witte, staande tegels bekleed. Hierin de bellen- en brievenbuspanelen. Boven deur en muurvlak een hoog bovenlicht bestaande een vijfdelige stalen pui. De entreepartijen worden van de winkelpuien gescheiden door penanten van witte, verglaasde steen. In het nevenvolume is de oorspronkelijke pui eveneens vervangen en bevindt zich geheel links de eenvoudige entreepartij voor de woningen in dit deel.

De verdiepingsgevel van het hoofdvolume heeft een symmetrische opbouw bestaande uit drie delen, van elkaar gescheiden door de wigvormige trappenhuizen. Deze hebben een van beneden tot boven doorgezette vensterstrook; een voortzetting van de entreepartijen op de begane grond. De stroken bestaan uit gebogen stalen puien met gematteerd glas en worden geflankeerd door hoog opgaande gemetselde penanten van gele, Limburgse steen. Ter weerszijden van de trappenhuizen op elke verdieping doorlopende, horizontale vensterstroken (oorspronkelijk met stalen puien) op borstweringen van vlakke, kunststenen elementen (middelste deel) of metselwerk (buitenste delen). Het middelste geveldeel wordt onderbroken door samengevatte, halfinpandige balkons met oorspronkelijk matglazen afscheidingen. De borstweringen zijn voortgezet in de betonnen balustrades, die aan de bovenzijde zijn voorzien van buisframe hekwerkjes. Boven de vensterstroken brede betonnen lateien die, evenals de borstweringen, schuil gaan achter een witte, gevelbekleding. De vensterstroken van de buitenste geveldelen zijn op de vierde en hoger gelegen verdiepingen tot de hoeken en met een klein raam in de zijgevels doorgezet. Het gemeenschappelijk dakterras wordt aan de voorzijde afgesloten door een enigszins uitkragende, betonnen luifel, die rust op de doorgezette trappenhuizen en dunne, met pleisterwerk beklede kolommen van het staalskelet. Het terras was oorspronkelijk rondom voorzien van in staal gevatte glaspanelen.

Het nevenvolume heeft eveneens horizontale vensterstroken op gemetselde borstweringen. Het rechterdeel van de gevel kraagt enigszins uit en sluit aan op kleine balkons, die voorzien zijn van balustrades uit beton en buisframe. Geheel links het trappenhuis met een hoog opgaande stalen pui voorzien van matglas. In de zijgevels tekent zich de staalconstructie af door middel van horizontale en verticale gepleisterde banden. De tussenliggende vlakken zijn opgemetseld uit gele verblendsteen. De achtergevel is geheel gemetseld uit hardgrauw metselwerk en is voorzien van vensters met houten kozijnen. In de knikken bevinden zich balkons met betonnen vloerplaten en gemetselde borstweringen.

Waardering

Markant flatgebouw met appartementen en winkel, hoofdonderdeel van een complex op de oostelijke hoek van de Koemarkt, waarbij de flat een ensemble vormt met het aanpandige woonblok met etagewoningen en winkels aan de Rotterdamsedijk, gebouwd in 1933-1934 naar ontwerp van de architect H. Leppla in een Nieuw Zakelijke bouwstijl, van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, architectuurhistorische, stedenbouwkundige en typologische waarde. Bovendien van grote betekenis voor de ontwikkeling van staalskelet- en hoogbouw in Nederland en vanwege de hoge ensemblewaarde als complex van hoog- en laagbouw met een markante stedenbouwkundige situering.