Rotterdam, Amsterdam, Schiedam
Inleiding
Duo voormalige BRANDERIJEN "Rotterdam" en "Amsterdam", gebouwd in 1857 in Eclectische stijl, behorende bij een complex van 3 branderijen aan de Nieuwe Haven.
NB: De gevel van Nieuwe Haven 97 is in 1923 gedeeltelijk gewijzigd ten behoeve van de inrichting van kantoorruimte op de verdieping. Van de linker branderij is in de achtergevel het uiterst rechter venster op de eerste verdieping veranderd in een deur waarvoor een brandtrap naar de tuin is geplaatst. Nieuwe Haven 99 is aan de achterzijde uitgebreid en het dak heeft tegenwoordig een dakbedekking van golfplaat.
Omschrijving
Beide branderijen zijn boven een hardstenen plint opgetrokken in rode/grauwe bakstenen op een rechthoekige plattegrond van zes meter breed en zeventien meter diep. De panden bestaan uit een hoge begane grond verdieping, een lagere eerste verdieping en een ruime kapverdieping onder het zadeldak dat met de nokrichting haaks op de straat staat.
De ten opzichte van elkaar gespiegelde, voorgevels zijn elk gevat tussen twee gemetselde pilasters met spaarvelden over een hoogte van twee bouwlagen. De pilasters worden bekroond door ingemetselde natuurstenen kapitelen met een staand gegroefd reliëf. De pilasters ondersteunen het gemetselde rondboogvormige spaarveld over de hele breedte van elke branderij. De puntgevel is afgewerkt met een houten hoofdgestel. Tussen de eerste- en zolderverdieping van beide bedrijfspanden zijn in het midden van de gevels "ROTTERDAM", het rechter "AMSTERDAM". Op de begane grond heeft het linker bedrijfspand (nummer 97) links in de gevel een houten paneeldeur met daarboven een twaalfruits segmentboogvormig bovenlicht bekroond door een strekse horizontale boog. Deze deur is in 1923 geplaatst op de plaats waar toen een venster zat. Rechts van het midden in de gevel bevindt zich een dubbele openslaande inrijpoort met daarboven het karakteristieke segmentboogvormige spinnenweb-bovenlicht. De poort is gevat tussen twee gecanneleerde natuurstenen pilasters op een natuurstenen voet. De pilasters ondersteunen een segmentboog van gecanneleerd metselwerk met een natuurstenen sluitsteen met daarin het bouwjaar (1856) gegraveerd. De poort wordt geflankeerd door twee segmentboogvormige vensters met twaalfruits openslaande ramen en een natuurstenen waterdorpel en een strekse rollaag. Ter hoogte van de zolderverdieping zijn de gevels van beide bedrijfspanden identiek, met vier rondboogvensters bekroond met uitkragende kopse rollagen en natuurstenen waterdorpels. In het midden van de gevel, direct onder de rondboog, bevindt zich nog een laag rondboogvenster met een ver uitstekende natuurstenen onderdorpel op natuurstenen consoles. Het rechter bedrijfspand (nummer 99) heeft dezelfde, maar dan gespiegelde, vormgeving. Echter, in plaats van een deur heeft dit bedrijfspand, dat in de originele toestand verkeert, een raam conform de andere twee. Op de eerste verdieping bevinden zich vier segmentboogvormige vensters, bekroond met een uitkragende kopse rollaag en natuurstenen waterdorpel. (Het venster geheel links in de gevel is tussen 1916-1923 aangebracht in plaats van de houten deur naar de eestzolder.) De indeling ter hoogte van de kapverdieping is conform eerder beschreven. In de, ten opzichte van elkaar gespiegelde, achtergevels van beide bedrijfspanden zijn alle vensters en deuren, met houten kozijnen, bekroond met strekse rollagen en voorzien van gemetselde waterdorpels en drempels. Op de begane grond van het bedrijfspand nummer 97 is van links naar rechts, een hoger geplaatst smaller segmentvormig zesruits venster, een rondboogvormige inrijpoort met dubbele openslaande deuren en een bovenlicht, vervolgens twee hoger geplaatste segmentvormige vensters, een groter, zestienruits, en een kleiner, twaalfruits, met dubbele openslaande ramen. Op de eerste- en zolderverdieping zijn twee maal vier segmentvormige vensters met dubbele openslaande ramen en een bovenlicht. De vensters op de zolderverdieping zijn lager dan die op de eerste verdieping. Onder de nok is een laag rondboogvenster. Tegen de gevel op de begane grond van het bedrijfspand nummer 99 staat een achterbouw. Het aantal en de positionering van de vensters op de eerste en tweede is conform bedrijfspand nummer 97. Van origine hadden alle vensters dubbele, openslaande, zesruits, houten ramen, deze komen echter nog slechts in één venster voor. De bakstenen puntgevels zijn bekroond met een eenvoudige houten lijst en laten ter hoogte van de verdiepingsvloeren de vloerankers zien.
De zijgevel van het bedrijfspand nummer 99 heeft ter hoogte van de zolderverdieping vijf, rondboogvormige vensters.
In het interieur is de originele houten constructie met gietijzeren kolommen op de begane grond van belang (nr. 99) en de kapconstructie (nr.97).
Waardering
Voormalige branderijen, gebouwd in 1856 in Eclectische trant, zowel vanwege hun nog vrij gave exterieur als vanwege de nog originele constructieonderdelen, van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde en ensemblewaarde als onderdeel van een complex van 3 branderijen. Tevens van belang vanwege de beeldbepalende waarde aan de Nieuwe Haven.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex bestaande uit het duo voormalige BRANDERIJEN "Rotterdam" en "Amsterdam" (Nieuwe Haven 97-99), gebouwd in 1857 in Eclectische trant, en de soberder vormgegeven voormalige BRANDERIJ "Wassenaar" (Nieuwe Haven 95) die in 1860 aan de oostzijde is toegevoegd.
De bouwvolumes die het pand Nieuwe Haven 95 flankeren zijn in 1916 gebouwd. Het westelijke bouwvolume hiervan vormde de interne verbinding van Nieuwe Haven 95 met Nieuwe Haven 97. De branderijen zijn typologisch representatief voor de huisvesting van deze specifieke productiefase binnen de Jeneverbedrijfstak in de laatste grote bloeiperiode (1850-1880) van de (kleinschalige) Schiedamse brandersbedrijvigheid. Karakteristiek is de asymmetrische gevelindeling die het gevolg is van de opstelling op de begane grond van de (bredere) beslagbakken aan één zijde van de branderij en de ketelapparatuur aan de andere zijde. Op de eerste verdieping bevindt zich geheel links (of rechts) een deur waardoor, via een ladder, de zakken grondstoffen naar binnen werden gedragen. (Transport naar de zolderverdieping verliep binnendoor via de trap.)
NB: Nieuwe Haven 97 is tegenwoordig in gebruik als restaurant en vormt geen functionele eenheid meer met Nieuwe Haven 95. Het bouwvolume tussen de bedrijfspanden behoort bij Nieuwe Haven 97. Het bouwvolume oostelijk van Nieuwe Haven 95 is hiermee functioneel verbonden. De uitbreiding aan de rechterzijde van nummer 99 valt buiten de rijksbescherming.
Omschrijving
De 3 branderijen waaruit het complex bestaat, zijn opgetrokken in rode/grauwe baksteen en omvatten twee bouwlagen en een kapverdieping onder zadeldaken. Geheel oostelijk bevindt zich het pand Nieuwe Haven 95, dat wordt geflankeerd door twee plat afgedekte bouwvolumes van twee bouwlagen.
Waardering
Vrij gaaf complex van 3 branderijen, gebouwd in 1857-1860 in Eclectische trant, typologisch karakteristiek voor de laatste grote bloeiperiode (1850-1880) van de (kleinschalige) Schiedamse brandersbedrijvigheid, van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde en de ensemblewaarde. Tevens van belang vanwege de beeldbepalende waarde aan de Nieuwe Haven.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Branderij | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nieuwe Haven | 97 | – | 3116 AB | Schiedam | – | – | Ja |
Nieuwe Haven | 99 | – | 3116 AB | Schiedam | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | M | 6572 | – | Schiedam |
– | M | 6917 | – | Schiedam |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1857 | 1857 | – | vervaardiging |