Inleiding

In de stijl van het Traditionalisme naar een ontwerp van architect H.W. Valk te 's-Hertogenbosch gebouwde H.Theresiakerk. De kerk werd gebouwd in 1931. De kerk is aan de rand van de bebouwing van de kern Kronenberg gesitueerd. De aangebouwde pastorie is niet in deze registeromschrijving opgenomen.

Omschrijving

Kleine kruiskerk, samengesteld uit een schip met lagere zijbeuken onder een doorlopende kap en in het verlengde van het schip een lager koor met driezijdige sluiting. Haaks hierop dwarsbeuken. Het rechte deel van het koor bezit lagere zijbeuken onder de doorlopende kap. Aan de westzijde de zware hoog opgaande toren geflankeerd door naar voren doorgetrokken zijbeuken.

De kerk is volledig opgetrokken in donker roodbruine handvorm baksteen in kettingverband. Een plint is enigszins uitgemetseld.

De topgevels bezitten vlechtingen langs de dakrand. De vensteropeningen zijn voorzien van een tracering in baksteen met tweepassen eindigend in een spitsboog. De dakbedekking bestaat uit geglazuurde rode verbeterde Hollandse pannen.

Het schip is twee traveeën lang. De topgevels van de zijbeuk, met een rijzige smalle tweepasvensteropening, worden van elkaar gescheiden door drie maal verjongde sterk uitgemetselde steunberen. Het zadeldak achter de top steekt in het hoog opgaande dakvlak. De gevel van het gedeelte van de zijbeuk naast de toren is eenvoudiger van opzet met twee smalle spitsboogvensters. De voorgevel van de zijbeuk bezit een smal spitsboogvenster. In de overgang naar het dak van het koor is de achtergevel van het schip bovendaks opgetrokken als trapgevel met in de toptrede een nis met een luidklokje.

Het koor is een travee lang en is driezijdig gesloten aan de oostzijde. De gevel van het rechte deel van het koor bezit drie direct naast elkaar gesitueerde kleine spitsboogvormige vensteropeningen. Elk geveldeel van de koorsluiting bezit een tweepas vensteropening.

De dwarsbeuken steken slechts ongeveer een meter buiten de gevel van de zijbeuken. De zijgevel is geheel blind. De topgevel bezit een rijzige brede driepas vensteropening.

De toren is vrijwel gesloten met op de begane grond een diepe rondboogvormige nis met dubbele deuren, voorzien van schuin verwerkte houten delen. Boven de entree een hoge spitsboogvormige blindnis. In drie van de gevels hierboven twee spitsboogvormige galmgaten met schuin geplaatste galmborden. De voor- en achtergevel wordt bekroond met gemetselde traptreden.

In het midden van de nok van het zadeldak tussen de topgevels staat een smeedijzeren kruis met windvaan.

Van het INTERIEUR is onder meer het volgende van belang.

In het kerkschip hoge gemetselde spitsbogen die in de zijwanden rusten op natuurstenen consoles. Plafond geheel in baksteen uitgevoerd met in de nokken versieringen in baksteen.

Spitsboogvormige altaarboog. In de baksteenbogen achter en naast het hoofdaltaar in de kapitelen reliëfs van Ch. Vos uit omstreeks 1932: het betreft veelkleurig geglazuurd aardewerk.

Authentiek hoofdaltaar en zij-altaren uitgevoerd in grijs en bruin gewolkte marmer. In de absis vier glas-in-lood vensters van René Smeets uit 1931 met voorstelligen van de geboorte van Christus- een Kruisgroep-de Verrijzenis- en de Wonderbaarlijke Broodvermenigvuldiging. Authentieke marmeren communiebanken.

Waardering

De H. Theresiakerk in Kronenberg is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en een typologische ontwikkeling in de architectuur van roomskatholieke kerkgebouwen in de eerste decennia van de 20ste eeuw. De kerk bezit architectuurhistorische waarde vanwege haar bijzondere belang voor de geschiedenis van de architectuur, voor het oeuvre van de architect H.W. Valk, wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp en het bijzondere materiaalgebruik en de inrichting. De kerk bezit een stedenbouwkundige functie wegens de bijzondere betekenis van het object voor het aanzien van Kronenberg. De kerk is tenslotte van algemeen belang op grond van de architectonische gaafheid van ex- en interieur en de cultuur- en architectuurhistorische zeldzaamheid.