Frymerson, Sint Odiliënberg
Omschrijving
PARKAANLEG, bestaande uit
a. landschapspark
b. tuinen
c. bosgebied
d. boomgaard
e. weilanden
ad a.: Het landschapspark beslaat het meest westelijke deel van het complex. Mogelijk was H. Copijn betrokken bij de aanleg op Frymerson. Het is bekend dat hij voor Cuypers in Roermond gewerkt heeft. Er is in het ontwerp op vakkundige wijze gebruik gemaakt van de natuurlijke ligging van de buitenplaats tussen de Roer aan de noordzijde en de zacht oplopende boshellingen in het zuiden. De aanleg is, gezien de leeftijd van veel solitaire bomen, te dateren rond 1900. Tussen het huis en de oude toren ligt een groot voorplein in gras met een rondgaand pad, waarvan het noordwestelijke segment, ongeveer een derde deel, verdwenen is. De omgrachte toren werd door Cuypers gerestaureerd en is later als decoratief element in het ontwerp van de parkaanleg opgenomen. Richting St. Odiliënberg en de Roer strekt zich in westelijke richting een landschappelijke aanleg uit met weidse zichten, begeleid door boomcoulissen. Langs de zuidzijde van de aanleg loopt een oude oprijlaan met laanbeplanting naar een imposant neogotisch toegangshek. Aan de noordwestzijde bevond zich tot het einde van de 20ste eeuw eveneens een toegangshek met pijlers. Deze pijlers zijn echter vernield, waarna het hek is opgeslagen. Ten oosten van het 19de eeuwse voorplein ligt een "plein" van oude tamme kastanjes, wellicht 18de eeuws. Dit plein vormt de overgang naar het bosgebied en de korte oprit vanaf de Paarloweg komt hierop uit. Vermeldenswaard is verder de grote groep acacia's in dit deel van de aanleg.
ad b.: Er zijn twee voormalige moestuinen nog als zodanig in het terrein herkenbaar. De kleine moestuin ligt achter de grote schuur van de boerderij (oostzijde), naast de oprit, en grenst aan de zuidkant aan de Paarloweg. Deze tuin heeft een driehoekige plattegrond, waarvan de zijden langs de oprit en de weg beplant zijn met een haag van haagbeuk. Tegen de muur van de schuur bevinden zich steunberen, die het restant vormen van een oude muurkas. Het andere, grotere, moestuinterrein ligt ten noordoosten het onder a. genoemde kastanjeplein. Het is nu een grasruigte met enkele populieren, maar een sloot die het gehele terrein omgeeft, herinnert nog aan de oorspronkelijke functie. Deze sloot staat, onderbroken door een dam (zie onder 7), in verbinding met de gracht rond de toren (zie onder 4).
ad c.: Het bosgebied ligt in het oostelijke deel van het complex en bestaat uit het hoger gelegen oude wandelbos langs de Paarloweg en het lagere, natte deel, dat naar het noordoosten loopt en eindigt bij een langgerekte plas, een oude arm van de Roer. In het bos is vermoedelijk in de 19de eeuw een rondgaand lusvormig pad aangelegd, dat begint en eindigt bij de onder a. genoemde oude tamme kastanjes. Er staan onder meer eiken, beuken, linden, acacia's en naaldbomen.
ad d.: De forse boomgaard ligt van oudsher tussen het lager gelegen bos (hiervan gescheiden door een sloot) en het grote moestuinterrein. Er staat hoogstamfruit, onder meer appel, peer en kers.
ad e.: Het weidegebied bevindt zich langs de rivier ten noorden en noordwesten van het huis. Het is door middel van zichtlijnen en zichten richting de Roer verbonden met het landschapspark.
Waardering
TUIN- en PARKAANLEG van algemeen belang
- vanwege de ouderdom
- vanwege de omgrachte toren, die als decoratief element in de parkaanleg is opgenomen en waarvan de oorsprong mogelijk teruggaat tot het eerste versterkte huis ter plaatse
- vanwege de kwaliteit van het ontwerp van de landschappelijke parkaanleg, waarin oudere elementen en structuren op harmonieuze wijze zijn geïntegreerd
- vanwege het gaaf bewaarde wandelbos
- vanwege de aanwezigheid van duidelijk herkenbare nutsterreinen (boomgaard, moestuinen)
- vanwege het bijzondere en gaaf bewaarde toegangshek uit de tweede helft van de 19de eeuw
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats
- vanwege de beeldbepalende, landschappelijke en cultuurhistorische waarde van het landgoed voor de omgeving van St. Odiliënberg.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS FRYMERSON omvat een relatief groot gebied, dat ten noordoosten van St. Odiliënberg in het Roerdal op de zuidelijke oever ligt. Het complex bestaat uit een 19de eeuws landhuis, dat tegen een oudere boerderij is aangebouwd, een kleine omgrachte laat middeleeuwse toren met (dienst)woning, diverse bos- en weidepercelen, een parkaanleg in landschappelijke stijl, een grote boomgaard en een voormalige moestuin. Aan de noordzijde wordt het geheel begrensd door de Roer, aan de oostkant door agrarische gronden van derden, aan de zuidkant door de Paarloweg en aan de westkant door het dorp St. Odiliënberg. Het bos langs de Paarloweg ligt ongeveer 4 meter hoger dan de weilanden langs de Roer.
Het complex kasteel Frymerson omvat verder een 18e eeuwse hoeve met een woonhuis en een schuur en een park. Het is goed mogelijk dat Cuypers ook verantwoordelijk was voor het hekwerk van de voormalige hoofdingang uit circa 1865, dat bestaat uit ronde bakstenen pijlers met natuurstenen kantelen.
Het complex bestaat uit: LANDHUIS (1), PARKAANLEG (2), BOERDERIJ (3), TOREN met AANBOUW (4), HONDEHOK (5), TOEGANGSHEK AAN OPRIJLAAN (6), DAM met PIJLERS (7) en TOEGANGSHEK AAN DE PAARLOWEG (8).
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS FRYMERSON is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege:
- de ouderdom;
- de ontwikkelingsgeschiedenis, die afleesbaar is aan de samenstellende onderdelen;
- de eclectische vormgeving van het hoofdgebouw;
- de tuin- en parkaanleg in landschappelijke stijl (tweede helft 19de eeuw), waarin oudere elementen en structuren zijn opgenomen;
- de ensemblewaarde en de harmonieuze geleding der samenstellende onderdelen;
- de fraaie landschappelijke inpassing in het Roerdal.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Frymerson | 1 | – | 6077 NS | Sint Odiliënberg | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 945 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1279 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1166 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1290 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1172 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 944 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1289 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1256 | – | Sint Odilienberg |
– | B | 1284 | – | Sint Odilienberg |
– | C | 4065 | – | Sint Odilienberg |
– | C | 3393 | – | Sint Odilienberg |
– | C | 3392 | – | Sint Odilienberg |
– | C | 4066 | – | Sint Odilienberg |
– | C | 3394 | – | Sint Odilienberg |