Inleiding

Rechthoekig BOERENWOONHUIS uit XVIIIB, oorspronkelijk behorend bij een complex bestaande uit een boerenwoonhuis met graanzolder, forse langsdeelschuur en kleine schuur op deels omgracht erf aan het riviertje de Mark, nu het Mark-Vliet-Kanaal. Het huis is gebouwd in Ambachtelijke-traditionele stijl. Verbouwingen in 1871 en 1961. De grote schuur is in 1993 afgebrand, de andere schuur al eerder afgebroken. Het huis is gedurende de negentiende eeuw in Frans bezit geweest.

Omschrijving

Eenlaags boerenwoonhuis onder zadeldak op rechthoekige plattegrond met recent aangebouwde keuken. Het huis is opgetrokken uit IJsselsteen die nadien gewit en aan de regenzijde (achtergevel) gepleisterd is. De oorspronkelijke voorgevel met hoeklisenen en middenrisaliet telt vijf, grotendeels authentieke 35-ruits schuiframen, waarvan het middelste sinds 1961 op de plaats van de oorspronkelijke ingang, die een levensboom in het bovenlicht bezat. Hardstenen vensterbanken en dubbele opgeklampte luiken met cirkelvormige uitsparing in de bovenste helft. Tien staafankers, waarvan vier van buitengewone lengte en met twee stroppen. De gepleisterde achtergevel met eenvoudig geprofileerd fries verraadt in zijn indeling links de plaats van een kelder met opkamer en drie zesruits vaste ramen. Daarnaast oorspronkelijk twee grote negenruits vaste ramen, nu zonder roedenverdeling. Een daarvan, recht tegenover de voordeur gelegen, was oorspronkelijk de achteringang. Alle ramen hebben dubbele luiken. De rechter zijgevel bevat een ingang en een wc-sleufvenster, beide uit 1961. Oorspronkelijk zijn nog het getraliede getoogde keldervenster rechts, het smalle 21-ruits schuifraam links en het dichte laadluik met hijsbalk in het midden op zolderniveau. De linker zijgevel bevat, behalve een keukenaanbouw uit 1961, in de top van de gevel een getralied vijfhoekig puntvenster tussen twee vierkante vensters. Het zadeldak met ruime overstek en geprofileerde gordinguiteinden is gedekt met gesmoorde kruispannen, kennelijk uit 1871. De oorspronkelijke veelhoekige schoorstenen aan de uiteinden van de nok zijn vervangen door rechthoekige. De kozijnen en deuren zijn standgroen, de ramen wit geschilderd, terwijl de luiken groen met witte spiegels zijn.

In het in 1961 door de verplaatsing van de ingang gewijzigde interieur is de oude indeling met een gang die het huis in tweeën deelde nog herkenbaar. Tegen de achtergevel een ruime kelder, nu met een betonnen plafond. De aanzetten van twee dwarse tongewelven met steekkap naar het keldervenster zijn nog herkenbaar. Daarboven een opkamer. Enkele laat negentiende-eeuwse paneeldeuren. Een bijzonder element vormt een verplaatste houten kastenwand in laat achtiende-eeuwse vormen onder Franse invloed, nu met schuifdeuren. De oorspronkelijke plafonds zijn aan het oog onttrokken. De kap van de graanzolder, via een vlizo-trap op de opkamer toegankelijk, is in 1871 grotendeels vernieuwd met gebruikmaking van oude eiken onderdelen. Vier grenen spantparen met rechte benen, met elkaar verbonden door twee boven elkaar gelegen koppelbalken, die de gordingen ondersteunen, dragen de beschoten kap. De onderste koppelbalk is afgeschoord op kreupele stijlen. Blokkeels. Op de zolder nog een getimmerde bedstede voor een inwonende knecht.

Waardering

Het eertijds voorname boerenwoonhuis is van algemeen belang. Het is van cultuurhistorische betekenis als voorbeeld van de ontwikkeling van het boerenhuis in het jonge polderland van West-Brabant. Het is van architectonische waarde vanwege de betrekkelijk gaaf bewaard gebleven architectuur met oorspronkelijke schuiframen met fijnmazige roedenverdeling en de aanwezigheid in het interieur van een houten kastenwand in Franse achttiende-eeuwse vormen. Het heeft ensemblewaarde wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing en de historisch-ruimtelijke relatie met het open polderlandschap, inzonderheid vanwege zijn ligging op een deels omgracht erf tegen een dijk.