Stationsperron met bijgebouwen, Weert

Inleiding

PERRONOVERKAPPING EN PERRONGEBOUWEN van de Nederlandse Spoorwegen gebouwd in 1913 in de stijl van het Traditionalisme. Het object is gesitueerd binnen de bebouwde kom van Weert aan de zuidzijde van het oude centrum, achter de rooilijn aan het stationsplein. De perronoverkapping met perrongebouwen zijn gebouwd naar ontwerp van civiel ingenieur G.W. Van Heukelom in opdracht van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen. De oorspronkelijke functie van de drie perrongebouwen is gewijzigd.

Omschrijving

De PERRONOVERKAPPING is 200 meter lang en steunt op een staalskeletconstructie, vervaardigd door IJzergieterij Machinefabriek Ensink en Zn. te Hilversum. De constructie bestaat uit ca. 46 pijlers als deel van ca. 23 poortspanten en 8 cremonaliggers van elk 200 meter lengte. Het geheel is onder een licht hellend houten beschot welke is bedekt met wit geschilderd dakleer. Op de perrons zijn vides aangebracht met ventilatieopeningen naar de spoortunnels.

De PERRONGEBOUWEN hebben alle een rechthoekig grondplan in oost-west richting met een opstand van rode baksteen met metselwerk in kruisverband en vensterdorpels en deuromlijstingen uitgevoerd in graniet. De overkapping rust op consoleachtig decoratief metselwerk met een granieten sluitsteen. Het geheel wordt verlevendigd door vierkante spaarvelden tussen de consoles en vensters. De vensters zijn deels voorzien van roedenverdeling, de deuren zijn rondboogvormig. De drie perrongebouwen hebben de volgende functies; goederenopslag, een restauratie en een wachtkamer. De GOEDERENOPSLAG is het meest westelijk gelegen. De westgevel heeft links en rechts twee vensters met bovenlicht, waartussen op hoogste van de bovenlichten zich nog vier kleine vensters bevinden. De zuidgevel heeft van links naar rechts de volgende gevelindeling: een venster, een deur met twee bovenlichten, een deur met zij-en bovenlicht, een deur met bovenlicht, twee vensters, een deur met bovenlicht, twee deuren welke worden geflankeerd door zij- en bovenlichten, drie vensters, een deur met twee bovenlichten, vier vensters, een deur met twee bovenlichten, twee vensters en in een teruggelegen gevelvlak een deur met bovenlicht. De oostgevel heeft vier vensters, waarvan het linker- en rechtervenster in het teruggelegen gevelvlak liggen. De noordgevel heeft van links naar rechts de volgende gevelindeling: in het teruggelegen gevelvlak een deur met bovenlicht, een deur met zij-en bovenlichten, twee vensters, een deur met bovenlichten, drie vensters, twee deuren met vier zij- en bovenlichten, een deur met bovenlicht, twee vensters, een deur met bovenlicht, en twee keer een deur met zij- en bovenlichten. De RESTAURATIE ligt ten oosten van de goederenopslag. Er zijn diverse banken aan de gevels bevestigd. De westgevel heeft twee vensters. De zuidgevel heeft van links naar rechts de volgende gevelindeling: twee vensters, een deur met zijlichten met daarboven een geglazuurd tegeltableau met de tekst "wachtkamer 1e en 2e klasse", vier vensters, een deur met zijlichten met daarboven een geglazuurd tegeltableau met de tekst "restauratie", vier vensters welke aan de bovenzijde zijn dichtgezet en met recenter traliewerk ervoor uit ca. de jaren tachtig van de 20ste eeuw waaronder een natuurstenen fontein, een deur met zij- en bovenlichten en zes vensters, waarvan de twee laatste in het teruggelegen gevelvlak liggen. De oostgevel heeft deur met daarboven een geglazuurd tegeltableau met de tekst "wachtkamer 3e klasse" en uiterst links en rechts een venster. De noordgevel heeft van links naar rechts de volgende gevelindeling: zes vensters, waarvan de eerste twee vensters in het teruggelegen gevelvlak liggen, een deur met zij- en bovenlichten, vier vensters met recenter traliewerk waaronder een natuurstenen fontein, vier vensters, een deur met daarboven een geglazuurd tegeltableau met de tekst "restauratie", vier vensters, deur met zijlichten en daarboven een geglazuurd tegeltableau met de tekst wachtkamer "1e en 2e klasse" en twee vensters. De WACHTKAMER ligt ten oosten van de restauratie. In de gevels zijn diverse bouwsporen aanwezig, waarbij in noord- en zuidgevels deuren zijn dichtgezet. In de westgevel is een nieuwe pui geplaatst op de begane grond, onder de daklijst bevinden zich nog vier vensters, waarvan de twee middelste vensters geschakeld zijn. De zuidgevel heeft van links naar rechts zes vensters. De oostgevel heeft een deur met twee zij- en vier bovenlichten. De noordgevel heeft zes vensters.

Waardering

De PERRONOVERKAPPING EN PERRONGEBOUWEN uit 1913 zijn als onderdeel van het station van Weert van algemeen belang. De perronoverkapping en perrongebouwen bezitten cultuurhistorische waarde als onderdeel van de infrastructuur en zijn daarmee van belang voor de sociaal-economische ontwikkeling van de stad Weert. De architectuurhistorische waarden van het geheel worden bepaald door de bouwstijl, het bijzondere belang van het station en de onderdelen in zijn algemeenheid voor het oeuvre van architect G.W. Van Heukelom, de esthetische kwaliteit, de staalconstructie van de perronoverkapping en de ornamentiek van de perrongebouwen. Het complex is een essentieel onderdeel van een belangrijke stadsuitbreiding uit de periode 1850-1940, en heeft situationele waarde vanwege de verbondenheid met stad en streek, de ligging binnen het oude centrum van de stad en vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie tussen de drie complex-onderdelen. De PERRONOVERKAPPING en PERRONGEBOUWEN zijn van belang vanwege de hoge mate van gaafheid.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
527281
Complexnaam
Spoorwegcomplex Weert
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Het Stationscomplex bestaat uit het stationsgebouw met perrongebouwen en de spoortunnel.

Het STATIONGEBOUW Weert kwam tot stand bij de aanleg van de spoorlijn van 1912-1915 en werd gebouwd door architect Ir. G.W. Van Heukelom, in opdracht van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatspoorwegen. Wegens de spoorbrug over de Zuid-Willemsvaart werd de spoordijk met "hoog spoor en stadsviaduct" doorgetrokken tot voorbij de stad op ruim vier meter boven het maaiveld. Aanvankelijk werden door de spoorwegen particuliere architecten ingeschakeld bij de bouw van stations. Dit gaf niet altijd het beoogde resultaat zodat werd besloten een eigen bouwbureau op te richten, onder leiding van civiel ingenieur Van Heukelom. Op deze wijze werd de stationsbouw betrokken in de hele sfeer van het spoorwezen zelf en werden stations ontworpen die technisch beter verantwoord waren, zonder dat de architectuur werd verwaarloosd. Behalve het station te Weert ontwierp Van Heukelom ook het hoofdgebouw van de N.S., de stations in Eindhoven, Schin op Geul, Heerlen en Maastricht.

Het station werd in gebruik genomen op 20 april 1912. De spoorlijn Eindhoven-Weert was al officieel geopend in oktober 1913. In 1978 wilde de N.S. het station slopen en een nieuw station bouwen vanwege de vele loze ruimten en de hoge kosten van het gebouw. Dit plan ging echter niet door vanwege het bijzondere karakter van het pand.

Omschrijving

Het Stationscomplex bestaat uit het stationsgebouw met perrongebouwen en de spoortunnel.

Het STATIONSGEBOUW, gebouwd in de stijl van het Traditionalisme, ligt binnen de bebouwde kom aan de zuidzijde van het oude centrum van Weert, achter de rooilijn aan het stationsplein en heeft een vierkante opzet. De entree van het stationsgebouw ligt aan de noordzijde, het spoor ligt aan de zuidzijde. De spoortunnel ligt aan de westzijde van het stationsgebouw. Het stationsgebouw bestaat uit het voorgebouw met hal, loketten, winkels en twee woningen, en staat in verbinding met het hoog gelegen perron met wacht- en dienstlokalen door middel van een verbindingstunnel. Ten westen van het stationsgebouw bevindt zich de spoortunnel, opgetrokken in gele verblendsteen met een beeld van St. Raphael.

Het stationsgebouw en de perrongebouwen hebben een opstand van metselwerk in kruisverband, met raamdorpels- en lateien, pijlers en deuromlijstingen in graniet. De vensterkozijnen hebben diverse vormen en zijn uitgevoerd in hout en hebben deels een kleine roedenverdeling. De fietsstalling aan de linkerzijgevel en achtergevel wordt uitgesloten van bescherming. Ook de vernieuwingen die zijn aangebracht na 1940 zijn uitgesloten van bescherming.

Waardering

Het STATIONSCOMPLEX van Weert is van algemeen belang. Het complex bezit cultuurhistorische waarde als onderdeel van de sociaal-economische ontwikkeling van de stad Weert. De architectuurhistorische waarden van het complex worden bepaald door de bouwstijl, het bijzondere belang van het station voor het oeuvre van architect G.W. Van Heukelom, de esthetische kwaliteit, het materiaalgebruik en de ornamentiek en de samenhang tussen exterieur en interieur.

Het stationsgebouw is een essentieel onderdeel van een belangrijke stadsuitbreiding uit de periode 1850- 1940, en heeft situationele waarde vanwege de verbondenheid met stad en streek, de ligging binnen het oude centrum van de stad en vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie tussen de drie complex- onderdelen. Het complex is van belang vanwege de hoge mate van gaafheid in exterieur en interieur.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Perrongebouw Handelsgebouwen, opslag- en transportgebouwen Transport oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Stationsplein 19 – 6001 CH Weert Centrum – Ja
Stationsplein 21 – 6001 CH Weert Centrum – –
Stationsplein 23 – 6001 CH Weert Centrum – –
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
– S 5172 – Weert
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1911 1912 – vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Heukelom, G.W. van ; Limburg architect / bouwkundige / constructeur –
Naar boven