Inleiding

Het Stationscomplex bestaat uit het stationsgebouw met perrongebouwen en de spoortunnel.

Het STATIONGEBOUW Weert kwam tot stand bij de aanleg van de spoorlijn van 1912-1915 en werd gebouwd door architect Ir. G.W. Van Heukelom, in opdracht van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatspoorwegen. Wegens de spoorbrug over de Zuid-Willemsvaart werd de spoordijk met "hoog spoor en stadsviaduct" doorgetrokken tot voorbij de stad op ruim vier meter boven het maaiveld. Aanvankelijk werden door de spoorwegen particuliere architecten ingeschakeld bij de bouw van stations. Dit gaf niet altijd het beoogde resultaat zodat werd besloten een eigen bouwbureau op te richten, onder leiding van civiel ingenieur Van Heukelom. Op deze wijze werd de stationsbouw betrokken in de hele sfeer van het spoorwezen zelf en werden stations ontworpen die technisch beter verantwoord waren, zonder dat de architectuur werd verwaarloosd. Behalve het station te Weert ontwierp Van Heukelom ook het hoofdgebouw van de N.S., de stations in Eindhoven, Schin op Geul, Heerlen en Maastricht.

Het station werd in gebruik genomen op 20 april 1912. De spoorlijn Eindhoven-Weert was al officieel geopend in oktober 1913. In 1978 wilde de N.S. het station slopen en een nieuw station bouwen vanwege de vele loze ruimten en de hoge kosten van het gebouw. Dit plan ging echter niet door vanwege het bijzondere karakter van het pand.

Omschrijving

Het Stationscomplex bestaat uit het stationsgebouw met perrongebouwen en de spoortunnel.

Het STATIONSGEBOUW, gebouwd in de stijl van het Traditionalisme, ligt binnen de bebouwde kom aan de zuidzijde van het oude centrum van Weert, achter de rooilijn aan het stationsplein en heeft een vierkante opzet. De entree van het stationsgebouw ligt aan de noordzijde, het spoor ligt aan de zuidzijde. De spoortunnel ligt aan de westzijde van het stationsgebouw. Het stationsgebouw bestaat uit het voorgebouw met hal, loketten, winkels en twee woningen, en staat in verbinding met het hoog gelegen perron met wacht- en dienstlokalen door middel van een verbindingstunnel. Ten westen van het stationsgebouw bevindt zich de spoortunnel, opgetrokken in gele verblendsteen met een beeld van St. Raphael.

Het stationsgebouw en de perrongebouwen hebben een opstand van metselwerk in kruisverband, met raamdorpels- en lateien, pijlers en deuromlijstingen in graniet. De vensterkozijnen hebben diverse vormen en zijn uitgevoerd in hout en hebben deels een kleine roedenverdeling. De fietsstalling aan de linkerzijgevel en achtergevel wordt uitgesloten van bescherming. Ook de vernieuwingen die zijn aangebracht na 1940 zijn uitgesloten van bescherming.

Waardering

Het STATIONSCOMPLEX van Weert is van algemeen belang. Het complex bezit cultuurhistorische waarde als onderdeel van de sociaal-economische ontwikkeling van de stad Weert. De architectuurhistorische waarden van het complex worden bepaald door de bouwstijl, het bijzondere belang van het station voor het oeuvre van architect G.W. Van Heukelom, de esthetische kwaliteit, het materiaalgebruik en de ornamentiek en de samenhang tussen exterieur en interieur.

Het stationsgebouw is een essentieel onderdeel van een belangrijke stadsuitbreiding uit de periode 1850- 1940, en heeft situationele waarde vanwege de verbondenheid met stad en streek, de ligging binnen het oude centrum van de stad en vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie tussen de drie complex- onderdelen. Het complex is van belang vanwege de hoge mate van gaafheid in exterieur en interieur.