Cantinegebouw, Weert
Inleiding
KANTINEGEBOUW deel uitmakend van het 'Van Horne' KAZERNECOMPLEX, gelegen binnen de bebouwde kom van Weert. Het kantinegebouw staat aan de noordwest zijde van het terrein, met de achtergevel naar het exercitieterrein gericht, links van het bureelgebouw. Het pand deed dienst als kantine en verblijfsruimte en heeft tegenwoordig nog de functie als verblijfsruimte en eetzaal voor de officieren. In het exterieur zijn de vensters vernieuwd. In het interieur zijn de plafonds vernieuwd, grotendeels de deuren met hang- en sluitwerk en de vloeren. Nog aanwezig is de trap. De interne structuur is nauwelijks gehandhaafd. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er een flinke verbouwing geweest in het interieur. Aan de achtergevel bevinden zich drie aanbouwen uit latere tijd.
Omschrijving
KANTINEGEBOUW, met samengestelde plattegrond, bestaande uit een tweelaags hoofdvolume met een eenlaags entree-uitbouw. In de oksel van het hoofdvolume en de entree-uitbouw bevindt zich een volume van twee bouwlagen met een aankappend volume van één bouwlaag. De volumes, onder schilddaken en aankappende schilddaken met overstekende houten bakgoten zijn gedekt met Hollandse pannen. Ze hebben een opstand van bruingele baksteen met metselwerk in klezoorverband, plint en rollaag in gemêleerde baksteen, afgesloten door een kunststenen band. Alle kunststof vensters hebben roedenverdeling en zijn geschakeld door kunststenen vensterdorpels en lateien. De vensters zijn rechthoekig tenzij anders vermeld.
De voorgevel is asymmetrisch van opzet, met van links naar rechts de volgende gevelindeling. Links twee vensters, daarnaast zes langwerpige vensters, die over de hele gevel lopen tot onder de daklijst. Daarnaast springt de gevel enigszins naar voren. In het naar voren gelegen gedeelte bevindt zich een stalen deur met bovenlicht, daarnaast bevinden zich elf vensters. Daarnaast springt de gevel fors naar voren. De dwars gelegen gevel is blind. Daarna bevinden zich onder de daklijst vijf rechthoekige liggende smalle vensters. De rechtergevel heeft rechts een dubbele houten deur met glas erin en bovenlicht. Links van de deur bevindt zich een verhoogde plint. De plint loopt van links tot aan de entree over in een gemetselde bakstenen bloembak. De achtergevel heeft verscheidene aanbouwen en overkappingen. Van links naar rechts is de gevel als volgt ingedeeld. Uiterst links een houten deur met glas, daarnaast een venster. In het dakschild bevindt zich een dakkapel van na 1940. Daarnaast bevinden zich drie aanbouwen, van links naar rechts. Een middelgrote aanbouw, een kleine aanbouw en een grote aanbouw. In de middelgrote aanbouw zijn, in de achtergevel, de gevelopeningen deels nog aanwezig. Links een rond venster met daarnaast een deuropening met een nieuwe deur. De overige gevelopeningen zijn dichtgezet. Rechts van de grote aanbouw bevinden zich een deur en twee vensters. De linkergevel heeft een rondboogvormige serre-uitbouw met elf vensters.
De voorgevel, en tevens kopgevel, van het tweede volume heeft in de eerste bouwlaag drie vierkante vensters. In de tweede bouwlaag bevinden zich een rond venster en drie vensters. De plint gaat rechts van de gevel over in een bloembak die zich doorzet over de hele rechtergevel.
De rechtergevel heeft van links naar rechts drie smalle langwerpige vensters, daarnaast bevindt zich een gemetselde kolom die zich doorzet tot de daklijst. Daarnaast bevinden zich in de eerste bouwlaag zes vensters. Daarboven bevindt zich een eensteens uitkragende serre-uitbouw met zes vensters en een balkon met ijzeren balustrade. Boven de serre-uitbouw bevinden zich, teruggelegen, zes smalle rechthoekige liggende vensters. Daarnaast bevindt zich in de eerste bouwlaag een rondboogvormige houten deur met glas en kunststenen trap, en in de tweede bouwlaag een rond glas in lood venster. Uiterst links in de kopgevel van het tweelaags volume bevindt zich in de tweede bouwlaag een rond venster. Hiernaast bevinden zich in het aankappende eenlaags volume bevinden zich elf vensters, twee stalen deuren en nog een venster, alle met bovenlicht. De bloembak loopt voor het hele volume en eindigt in een halfrond gemetselde bak. Hierna springt het volume terug, waarin zich nog een dubbele houten deur met glas bevindt en een twee kleine vierkante vensters. De achtergevel heeft drie kleine vierkante vensters, waarvan de middelste het smalst is. De linkergevel heeft van links naar rechts twee kleine vensters. Hiernaast bevindt zich een serre-uitbouw. De voorgevel heeft drie vensters. De rechtergevel heeft vier vensters. De achtergevel staat tegen het grote volume aan en de linkergevel heeft van links naar rechts een houten deur met glas en drie vensters. Naast de serre-uitbouw bevinden zich in het grote volume zeven vensters en een deur met glas, alle met bovenlicht. Daarnaast gaat het volume weer over in het tweelaags volume en bevinden zich in de eerste bouwlaag een rond venster, een rondboogvormige deur en twee vensters. In de tweede bouwlaag bevinden zich twee ronde vensters en twee vensters.
In het kantinegebouw zijn in de jaren zeventig van de twintigste eeuw wijzigingen gepleegd: plafonds, vloeren en deuren zijn vernieuwd; authentieke trap en een granieten gangvloer. De interne structuur is in herkenbare zin in tact gebleven.
Waardering
Het KANTINEGEBOUW, complexonderdeel van het Van Horne KAZERNECOMPLEX, naar ontwerp van de Kapitein der Genie A.G. Boost, gerealiseerd in 1939, is van algemeen belang. Het object bezit cultuurhistorische waarde als onderdeel van een goed voorbeeld van de militair-historische ontwikkeling van de stichting van kazernementen in of nabij steden, verbonden met de ontwikkeling van de stad, en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de kazernes. Situationele waarde heeft het object vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie tussen de andere complexonderdelen die rond het centrale exercitieterrein zijn gegroepeerd in een symmetrische opzet.
Architectuurhistorisch is het van belang als goed en gaaf voorbeeld van een ontwerp van de Kapitein der Genie A.G. Boost voor een complexonderdeel van een infanteriekazerne met regtstaf voor twee bataljons gebouwd in een traditionalistische stijl met elementen van zakelijk Expressionisme.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het Van Horne KAZERNECOMPLEX is gebouwd in 1938/1939 naar ontwerp van Kapitein der Genie A.G. Boost voor een Regt Infanterie (regimentsstaf met twee bataljons), in de stijl van het Traditionalisme met elementen van zakelijk Expressionisme. In Weert stond de uitvoering van de werkzaamheden onder leiding van Kapitein C. van Boven. De volgende complexonderdelen vallen onder de rijksbescherming:
1. Wachtgebouw
2. Bureelgebouw
3. Kantinegebouw
4. Keukengebouw
5. Legeringsgebouw
6. Legeringsgebouw
7. Legeringsgebouw
8. Legeringsgebouw
9. Legeringsgebouw
10.Legeringsgebouw
11. Gymzaal
12. Magazijn
Op het terrein bevinden zich ook kleinere objecten, die onder de rijksbescherming vallen, maar niet apart beschreven worden maar geintergreerd:
1. Privaat
2. Privaat
3. Trafo
4. Exercitieterrein
5. Vlaggenmast
6. Hekwerk (noordoostzijde)
Op 15 augustus 1937 kreeg Kapitein der Genie A.G. Boost van de Nederlandse Staat de opdracht in totaal zestien kazernes voor de Infanterie te ontwerpen. Deze zestien nieuwe kazernes waren, samen met acht andere nieuwe kazernes en vijftien uitbreidingen van reeds bestaande kazernes, een direct gevolg van de oorlogsdreiging uit Duitsland. In februari 1938 werd de Dienstplichtwet gewijzigd en kwam een forse legeruitbreiding tot stand. Het jaarlijkse contingent dienstplichtigen ging van 19.500 naar 32.000 manschappen en de dienstplichtperiode ging van 5,5 maand naar 11 maanden. Het wetsontwerp tot wijziging van de dienstplicht werd op 22 september 1937 ingediend door de Minister van Defensie, Van Dijk. De kazernes moesten 1 maart 1939 gereed zijn hetgeen betekende dat 1 maart 1938 de bestekken en complete tekeningen beschikbaar moesten zijn. Vanwege de korte voorbereidingstijd en uit economische overwegingen werd besloten de kazernes centraal te ontwerpen, daar deze toch aan dezelfde eisen moesten voldoen. Boost ontwierp één grondtype met twee varianten. Naar het eerste ontwerp werden twaalf infanteriekazernes voor één bataljon gerealiseerd, bestaande uit een poortgebouw met één in- en uitgang dat leidde naar een exercitieterrein met daarom heen drie legeringsgebouwen en een keukengebouw. Dit ontwerp werd de basis voor een tweede ontwerp waarbij de legeringsgebouwen gehandhaafd bleven, maar waarbij het poortgebouw verdween. In plaats van dit poortgebouw werden gebouwen ontworpen voor de verscheidene functies. In totaal zijn vier kazernes gerealiseerd naar dit tweede ontwerp voor een Regt Infanterie. Ook het kazernecomplex 'Van Horne' is volgens dit tweede ontwerp gebouwd. De zestien nieuwe kazernes zijn voornamelijk gesitueerd langs de oost- en zuidgrens van Nederland. De kazernecomplexen in Ede, Ermelo en Bussum bevinden zich echter meer landinwaarts.
Omschrijving
Het Van Horne KAZERNECOMPLEX ligt in het zuidwesten van Weert, buiten de bebouwde kom aan de Kazernelaan en heeft een rechthoekige opzet. De entree ligt aan de noordwestzijde. Vanuit deze entree bevinden zich van noord naar west het kantinegebouw, het bureelgebouw en het wachtgebouw. In de zuid-westas bevinden zich achter het wachtgebouw het magazijn, twee legeringsgebouwen en de gymzaal. Ten oosten van het eerste legeringsgebouw ligt nog een legeringsgebouw. Achter het bureelengebouw bevindt zich het keukengebouw. Ten oosten hiervan, aan de noordoost-as, liggen in spiegelbeeld de drie overige legeringsgebouwen. In het midden gecentreerd ligt het rechthoekige exercitieterrein, met daarom heen de gebouwen gerangschikt. Ten oosten van het magazijn staat de vlaggenmast, opgetrokken in graniet en flagstones.
Bij de legeringsgebouwen hoorden in het oorspronkelijke ontwerp vier privaten die per twee aan de zuidwest- en noordoostgrens van het terrein waren gesitueerd. Nu resteren alleen nog de twee privaten aan de zuidwestgrens, die tegenwoordig echter dienen als opslagplaats. Ook bevonden zich twee trafo's op het terrein, gesitueerd tussen twee privaten in. Nu resteert alleen de trafo, gesitueerd tussen de twee privaten aan de zuidwestzijde, nog. De privaten en de trafo worden vermeld bij de objectbeschrijving van het legeringsgebouw.
Het terrein wordt gedeeltelijk (aan de noordwest-zijde) afgesloten door een hekwerk van ijzer, tussen gemetselde bakstenen kolommen met hardstenen dekplaat. Bij de hoofdingang zijn de kolommen hoger en is er een kunststenen plaat op aangebracht met een afbeelding van een leeuw.
In het Van Horne KAZERNECOMPLEX hebben alle complexonderdelen een opstand van bruingele baksteen in klezoorverband, met een plint en rollaag in gemêleerde baksteen afgesloten door kunststenen band, en kunststenen vensterdorpels en lateien.
De vensterkozijnen, deurkozijnen en deuren waren oorspronkelijk uitgevoerd in staal. De vensterkozijnen zijn recent vervangen door kunststof vensterkozijnen met oorspronkelijke roedeverdeling, een deel van de deuren is vervangen door houten deuren. Ook zijn de deurkozijnen vervangen. Bij alle onderdelen is een dakhelling van 33 graden toegepast om de kosten te drukken. Er werd hierbij gebruik gemaakt van houten kapspanten. Oorspronkelijk zijn in het basisontwerp betonnen vloeren toegepast vanwege het brandgevaar. Hier over heen zijn nu verschillende andere vloersoorten gelegd zoals graniet, linoleum en tegels. In elk complexonderdeel zijn de plafonds verlaagd, en zijn deuren deels vervangen.
Waardering
Het Van Horne KAZERNECOMPLEX naar ontwerp van de Kapitein der Genie A.G. Boost, gerealiseerd in 1939, is van algemeen belang. Het complex bezit cultuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een militair historische ontwikkeling, de stichting van kazernementen in of nabij steden, verbonden met de ontwikkeling van de stad en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de kazernes. Situationele waarde heeft het complex vanwege de ligging buiten de bebouwde kom van Weert, dichtbij de Belgische grens en vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie tussen de gebouwen van het complex die rond het centrale exercitieterrein zijn gegroepeerd in een symmetrische opzet. Architectuurhistorisch is het complex van belang als goed en gaaf voorbeeld van een ontwerp van de Kapitein der Genie A.G. Boost voor een infanteriekazerne met regtstaf voor twee bataljons gebouwd in een traditionalistische stijl met elementen van zakelijk Expressionisme.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Officiersmess | Verdedigingswerken en militaire gebouwen | Militair verblijfsgebouw | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kazernelaan | 101 | M 3 | 6006 SP | Weert | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | P | 6466 | – | Weert |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1938 | 1939 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Boost, A.G. ; Limburg | architect / bouwkundige / constructeur | – |
| Van Boven, C. ; Limburg | aannemer / uitvoerder | – |