Telefoonweg 32, Ede
Inleiding
Op de hoek van de Telefoonweg en de Molenstraat, naast de korenmolen Concordia, gelegen voormalige hallehuisboerderij met bakhuis en moestuin. De boerderij werd opgetrokken in de tweede helft van de 19de eeuw in overwegend ambachtelijk-traditionele bouwtrant, maar vertoont op onderdelen (deuromlijsting, frontons dakkapellen, kroonlijst) stijlinvloeden vanuit de neo-renaissance. Zij werd naar alle waarschijnlijkheid pas later als molenaarswoning in gebruik genomen.
Omschrijving
HALLEHUISBOERDERIJ met dwarsgeplaatst voorhuis en achterhuis met middenlangsdeel. Het voorhuis bestaat uit een begane grond en een zolderverdieping onder een met rode opnieuw verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. Het achterhuis is voorzien van een met rode Hollandse pannen gedekt zadeldak met een wolfseinde aan de achtergevel. De bakstenen gevels van het voorhuis hebben een gepleisterde en geschilderde plint en worden afgesloten door een gereduceerde kroonlijst. In de voorgevel, georiënteerd op de Telefoonweg, op de begane grond een drietal recht afgesloten vensters met hanekammen, voorzien van opgeklampte luiken, en een recht afgesloten deurkozijn, gevat tussen pilasters met een kroonlijst, waarin een voordeur met een bovenlicht. Min of meer in de as van de voorgevel staat een dakkapel met gesneden oren en een rechthoekig venster, bekroond door een fronton met een steekkap. In de linker zijgevel op de begane grond een recht afgesloten venster met een hanekam, voorzien van opgeklampte luiken. Op de zolderverdieping een dakkapel met gesneden oren en een rechthoekig venster, bekroond door een fronton met een steekkap. In de linker zijgevel van het achterhuis bevinden zich drie getoogde gietijzeren stalramen. In de as van de achtergevel deeldeuren, gesloten door een korfboog en geflankeerd door licht getoogde gietijzeren raampjes en dubbele mestdeuren. Boven de deeldeuren een hooiluik, gesloten door een rondboog. In het interieur zijn waardevolle onderdelen van de oorspronkelijke indeling en uitmonstering herkenbaar bewaard gebleven. Vermeldenswaard zijn onder andere een opkamer met balkenzoldering, een kelder met tongewelf, bedsteden en een marmeren schoorsteenmantel met aan weerszijden tegeltableaus waarop een steigerend paard en een stellingmolen. Inscriptie "HVWV 1885" in de wand boven de deuren van de bedstede die boven de keuken is gelegen. De deel is gemoderniseerd en het gebintwerk nog maar slechts gedeeltelijk zichtbaar. Naar verluidt heeft in de boerderij vaak personeel van molenaar Van de Craats gewoond.
Rechts naast het voorhuis een aangebouwd BAKHUIS onder een met rode opnieuw verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak. In de voorgevel hiervan, die is voorzien van een gepleisterde en geschilderde plint en is afgewerkt met windveren, bevindt zich op de begane grond een recht afgesloten venster met een hanekam, voorzien van opgeklampte luiken, en op de zolder een gietijzeren rondvenster. Op de nok een gemetselde schoorsteen.
Voor het huis is er sprake van een uitgestrekte MOESTUIN met middenpad.
Waardering
De HALLEHUISBOERDERIJ met BAKHUIS en MOESTUIN is van algemeen belang vanwege
- het gaaf bewaarde en voor de Veluwe karakteristieke type boerderij met bakhuis en moestuin;
- de landelijk zeldzame, gaaf bewaarde samenhang met omringende bebouwing en erfindeling, ontstaan vanwege de maalderijfunctie.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
Het complex 'Concordia', ook wel naar de eigenaar genaamd 'Van de Craats', is ontwikkeld uit de gelijknamige korenmolen (1865) met bedrijfswoning en diverse, gedeeltelijk later tot stand gekomen, bedrijfsgebouwen. De wordingsgeschiedenis van het complex is goed waarneembaar en komt niet alleen tot uiting in gebouwen, maar ook in een deel van de inrichting van het terrein, namelijk de accesweg en de moestuin.
Het complex heeft als kern een centraal op het perceel gelegen stelling korenmolen. Het erf is vanaf de Molenstraat bereikbaar via een accesweg. Op het erf staan de oude maalschuur en een hallehuisschuur. Direct rond de molen is een jonger maalderijcomplex gebouwd. Iets terzijde, op de hoek Telefoonweg/Molenstraat, bevindt zich de molenaarswoning met schuur, bakhuis en moestuin.
Waardering van het complex
Het sedert 1865 ontwikkelde complex is van algemeen belang vanwege:
- continuïteit van de functie van maalderij (eerst wind-, later machinaal aangedreven) en graanhandel zoals die in ongeveer honderd jaar op één plek heeft gefunctioneerd;
- de verschillende gebouwen die de belichaming zijn van deze continuïteit;
- de samenhang tussen de industriële, handels- en woonfunctie op deze plek: fabrieksgebouwen, opslag en woning c.a.;
- de erfinrichting die het industriële én het woonkarakter onderstreept, namelijk accesweg respectievelijk moestuin.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Maalderij | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Telefoonweg | 32 | – | 6712 GC | Ede | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 17751 | – | Ede |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1937 | 1937 | – | vervaardiging |