Langbroekerdijk 43, Driebergen-Rijsenburg
Omschrijving onderdeel 21
KOETSIERSWONING. In 1784 gebouwde koetsierswoning ten oosten van het huis Leeuwenburg gelegen aan de Langbroekerwetering, thans in gebruik als woonhuis. Het in rode bakstenen opgetrokken, een bouwlaag hoge pand op rechthoekige plattegrond is overkapt met een met riet gedekte zadelkap met wolfseinden. De kap heeft een overstek aan de voorzijde en wordt gesierd met geschulpte windveren. De asymmetrische voorgevel is voorzien van drie meerruits schuifvensters (20, 20 en 10) op de begane grond en twee gekoppelde meerruits uitzetvensters op de verdieping. De zijgevels zijn in het verleden gewijzigd en hebben niet meer hun originele indeling. De baander en de twee staldeurtjes in de achtergevel zijn voorzien van nieuwe deuren met roedenverdeling. In de rechter zijgevel bevindt zich de entree. Het dakschild is hierboven iets opgelicht. Centraal op de kap staat een gemetselde schoorsteen. Op het linker en rechter dakschild staat een kleine dakkapel. Het oorspronkelijke indeling van het interieur in een woon- en een bedrijfsgedeelte is verloren gegaan doordat het interieur geheel in gebruik is genomen als woonhuis. Onder meer de kozijnen, ramen, deuren en windveren zijn geschilderd in de kleuren groen en geel, zoals meerdere bij het landgoed Leeuwenburgh behorende opstallen. Op de gevels zijn restanten van afwerklagen te zien.
Waardering
De KOETSIERSWONING is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de architectonische vormgeving;
- als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats;
- vanwege de kenmerkende ligging aan de Langbroekerwetering;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex HISTORISCHE BUITENPLAATS Leeuwenburgh (Langbroekerdijk 39, Driebergen-Rijssenburg).
De in structuur en deels in detail gaaf bewaarde midden 17de-eeuwse historische buitenplaats Leeuwenburgh ligt in de gemeente Driebergen-Rijssenburg, ten westen van het dorp Langbroek aan de Langbroekerwetering. De buitenplaats is betrekkelijk jong vergeleken met de andere huizen en buitenplaatsen in deze omgeving; zo is een middeleeuwse voorganger van het huis niet bekend. Waarschijnlijk werd het huidige huis en het ten oosten ervan gelegen bouwhuis in 1657 gebouwd voor Gerard Zoudenbalch. Tien jaar later, in 1667, werd de boedel door Melchoir Toussain gekocht en is voor het eerst sprake van de naam Leeuwenburgh. In 1692 werd de buitenplaats uitgebreid met ernaast gelegen stukken grond. In 1728 werd Leeuwenburgh het bezit van de Utrechtse magistraat mr. Gideon Boudaan. In de eerste decennia van de 18de eeuw, dus kort voor of tijdens het bezit van Boudaan, was het huis omgracht en lag het huis temidden van onder meer een lanenstelsel. In 1748 verkocht Boudaan Leeuwenburgh aan Johannes Mattijs Swemmelaer, kanunnik van Sint Marie te Utrecht. Hij verwierf tevens de ambachtsheerlijkheid Hardenbroek, het aan de overzijde van de Langbroekerwetering gelegen huis Molensteyn en in 1779 liet hij ten oosten van dit huis de drie nog bestaande arbeiderswoningen bouwen. In 1784 gaf hij opdracht om ten oosten van Leeuwenburgh aan de Wetering een koetsierswoning te bouwen. In de periode 1808-1818 werd het park, binnen de nog bestaande hoofdstructuur van het formele park, verlandschappelijkt. In 1854 werd jhr. Pieter de Beaufort eigenaar van Leeuwenburgh. Hij breidde het huis Leeuwenburgh uit met een trappenhal en een aanbouw waardoor het huis zijn huidige uiterlijk verkreeg. Tevens werd de gracht aan de voorzijde van het huis gedempt en toen vermoedelijk vergraven tot de nog bestaande vijver met links van het huis het eilandje. Aan het begin van de Leeuwenburgerlaan werd een brug geslagen voor een nieuwe toegang tot de buitenplaats en werden de nog bestaande zichtassen op de duiventoren en de in vakwerk uitgevoerde achtergevel van de boerderij gecreëerd. In 1876 erfde jhr. Willem Hendrik de Beaufort de buitenplaats en liet bij de hoofdentree een statig hek bouwen. Vanaf zijn overlijden in 1900 tot heden is in de structuur van de buitenplaats Leeuwenburg weinig veranderd.
De omgrenzing van de historische buitenplaats is aangegeven op de bij de registeromschrijving bijbehorende kaart en wordt in onderdeel 2 van dit complex nader gespecificeerd.
De historische buitenplaats Leeuwenburgh is uit de volgende samenstellende onderdelen opgebouwd: 1. hoofdgebouw (huis Leeuwenburgh), zie voor omschrijving hierna; 2. historische tuin- en parkaanleg, idem; 3. bouwhuis, idem; 4. duiventoren, idem; 5. Molenstein, idem; 6. drie daggelderswoningen, idem; 7. toegangshek naast Molenstein, idem; 8. langhuisboerderij, idem; 9. schuur, idem; 10. brug met inrijhek, idem; 11. twee bakstenen pijlers, idem; 12. houten brug, idem; 13. stenen bank, idem; 14. moestuinmuur, idem; 15. poortje in moestuin, idem; 16. oranjerie, idem; 17. koude bak, idem; 18. houtschuur, idem; 19. portierswoning, idem; 20. inrijhek bij portierswoning, idem; 21. koetsierswoning, idem.
Waardering
De historische buitenplaats Leeuwenburgh is in cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch opzicht van algemeen belang, vanwege:
- het uit 1658 daterende hoofdgebouw in classicistische stijl;
- de historische tuin- en parkaanleg in landschapsstijl die ingebed is binnen een laat 17de- en vroeg 18de-eeuwse formele hoofdstructuur en waarin zichtassen een belangrijke functie hebben;
- de visuele samenhang met het omringende landschap;
- het huis Molensteyn, dat als een folly en 'point de vue' binnen de tuin- en parkaanleg een bijzondere relatie heeft met het hoofdgebouw;
- de visuele samenhang tussen de complexonderdelen;
- de ornamentele waarde van de complexonderdelen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Woningen en woningbouwcomplexen | Dienstwoning(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Langbroekerdijk | 43 | – | 3972 NC | Driebergen-Rijsenburg | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 886 | – | Driebergen-Rijsenburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1784 | 1784 | – | vervaardiging |