Omschrijving

Het in 1917 in opdracht van Onnes van Nijenrode gebouwde houten LANDHUIS vormt, naast de havezate, een tweede middelpunt van het al in de middeleeuwen bestaande historische buitenplaats Eese. Het huis is gebouwd in hetzelfde jaar als de bijbehorende rentmeesterswoning en het koetshuis annex garage en paardenstal, die dezelfde architectonische kenmerken bezitten. De panden dateren uit de tijd dat het landgoed als landbouwbedrijf betekenis kreeg. Het dodekopkleurige met groene en helder gele accenten verlevendigde huis van grenenhout is samengesteld uit een uit Noorwegen afkomstig bouwpakket. Het in oorspronkelijke staat verkerende pand is opgetrokken uit planken van verschillende dikten, die met elkaar zijn verbonden door middel van zwaluwstaart- en andere verbindingen, op een fundament van veldkeien met hoekstenen van graniet. Het twee en drie bouwlagen tellende huis heeft een samengesteld, met riet gedekte schild- en zadeldaken en twee slanke schoorstenen van baksteen. De gevels worden verlevendigd door de door de muren heen stekende vloerbalken, waarvan de koppen zijn geschilderd in de met de gevels contrasterende kleuren van het huis Eese, die ook zijn gebruikt voor de vensterluiken. De deuren en de meestal rechtgesloten, samengestelde vensters zijn voorzien van een omlijsting met kroonlijst, accoladevormige baardversiering en roedenverdeling en zijn voor een groot deel behangen met onderluiken. De overluifde hoofdentree bevindt zich in de hoog opgaande terugliggende middenpartij van de symmetrisch voorgevel met in de kap stekend rondboogvenster. Aan de linker zijgevel bevindt zich een grote vijfzijdige serre met een houten balustrade op het afgeknotte dak, waarop een porte brisée uitkomt met een in de kap stekend rondboog bovenlicht. De achtergevel heeft een middenrisaliet met op de eerste verdieping een brede vensterpartij. Rechts van het risaliet bevindt zich een uitbouw onder lessenaarsdak en links ervan een balkon. De rechter zijgevel wordt gekenmerkt door twee gekoppelde uitbouwtjes van verschillende hoogte onder lessenaarsdak, deuren onder een glazen luifel en drie in de uitkragende kap stekende verdiepingserkers. Het interieur is op enkele kleine aanpassingen na in oorspronkelijke staat, met relatief sober uitgevoerde vertrekken met wanden van gelakt hout en omlijste paneeldeuren met kroonlijst. Het ingangsportaal voert naar een vide met een vloer van esdoornhout, en een overhoeks geplaatste haard. De wenteltrap naar de verdieping heeft een met een gesneden dierenkop versierde trapleuningaanzet. Om de soliditeit van het huis te vergroten is later vlak onder het plafond van de vide een trekstang aangebracht. De kamer en suite is in de voorkamer voorzien van een betegelde schouw met balusters en bij de achterkamer van een pantry. In de keuken staan een uit de bouwtijd daterende kast en schouw. De verdieping is te bereiken via een wenteltrap die overloopt in een balustrade met balusters versierd met gesneden dierfiguren. Twee van de slaapkamers op deze bouwlaag zijn voorzien van een open haard met houten schouwen, versierd met snijwerk. Ook de tweede verdieping is voorzien van slaapvertrekken.

Waardering

Houten LANDHUIS behorende tot de historische buitenplaats Eese is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de zeldzaamheid (Noors bouwpakket) in Nederland;

- vanwege de bijzondere sobere vormgeving, bouwwijze, constructie en kleurgebruik;

- vanwege de hoge mate van gaafheid van in- en exterieur;

- vanwege de centrale ligging binnen en de verbondenheid met het ten tijde van de bouw van het landhuis aangelegde tuingedeelte in landschapsstijl;

- vanwege de ornamentele waarde;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere complexonderdelen;