Burgemeester Royaardslaan 1, Scherpenzeel
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Onderdeel 6A - 6F
Omschrijving
HEKKEN EN HEKWERKEN. Op de buitenplaats is sprake van vijf toegangshekken en een hekwerk rond de buitenplaats.
6A. TOEGANGSHEK aan de burgemeester Royaardslaan 1. Midden XIX. Toegangshek op gemetseld en gebogen bruggenhoofd aan het begin van de gebogen oprijlaan die naar het huis leidt. Achtkante pijlers met kantelen waartussen een gietijzeren hek met spijlen die eindigen in pijlpunten. Op de horizontale regel een ornamentele versiering. Terzijde een hekdeel met voluutvormen, pijlpunten en ornamentele versiering naar het bruggenhoofd.
6B. TOEGANGSHEK aan de burgemeester Royaardslaan 3. Midden XIX. Toegangshek op gemetseld en gebogen bruggenhoofd aan het begin van de gebogen oprijlaan die naar het koetshuis leidt. Vierkante pijlers met diamantkopvormige afdekking. Hiertussen een eenvoudig spijlen hek, waarvan de spijlen eindigen in pijlpunten. Terzijde een gebogen hekdeel met pijlpunten naar het bruggenhoofd.
6C. TOEGANGSHEK aan het begin van de gebogen laan in het zuidoostelijk deel van de buitenplaats. Houten hekpalen met bol, waartussen een spijlenhek waarvan de spijlen eindigen in kegels.
6D. TOEGANGSHEK aan de Boslaan aan de zuidkant van de buitenplaats. Fraai smeedijzeren hek in 18de-eeuwse vormen, bestaande uit drie delen: het middelste deel met twee gebogen vleugels tussen staanders en twee golvende zijdelen afgesloten met een voluut. Het hek wordt geschoord door voluten en rechte staven. De spijlen van het hekwerken eindigen in kegeltjes. Op de horizontale regels en langs de gebogen beëindiging ornamenten. De staanders worden met voluten beëindigd. Het rasterwerk is met ijzeren roosjes versierd. Het middelste deel en een van de zijhekken kunnen worden geopend.
6E. TOEGANGSHEK naast het poorthuis aan de Dorpsstraat. Samengesteld hek, bestaande uit gemetselde pijlers (hoofdpijlers met bol), waartussen ijzeren vaste en beweegbare spijlenhekken. XIX.
6F. Eenvoudig spijlen HEK, XIX, dat rond (vrijwel) de hele buitenplaats loopt.
Waardering
De HEKKEN en HEKWERKEN, behorend tot de historische buitenplaats Scherpenzeel, zijn van algemeen belang:
- wegens de ouderdom;
- wegens de functie;
- wegens de ensemblewaarde en de relatie met de overige onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS SCHERPENZEEL is in structuur en detail goed bewaard en bestaat uit een HOOFDGEBOUW (1), de HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), een POORTHUIS (3), het KOETSHUIS (4), TOEGANGSBRUG (5), HEKKEN en HEKWERKEN (6A - 6F), restanten van een IJSKELDER (7) en TUINMUREN (8A - 8C).
Het huis Scherpenzeel is oorspronkelijk in de 14de eeuw gebouwd als een woontoren op een omgracht terrein. De voorste beuk van het huis dateert voor het grootste deel uit de eerste helft van de 16de eeuw; het huis kreeg in 1652 de huidige omvang. De oude woontoren werd ingericht als trappenhuis. Dit huis is in 1857-1859 grondig verbouwd in de vormen van Willem II-gotiek. Het werd gepleisterd en voorzien van een middenrisaliet, torenvormige accenten bij de hoeken en een borstwering met kantelen. De architect van deze verbouwing is S.A. van Lunteren die naast de verbouwing van het huis, de parkaanleg vormgaf en de bijgebouwen en overige tuinornamenten ontwierp. Daarvan zijn de oranjerie en een theekoepel verdwenen. Van de ijskelder is het fundament nog over. In 1975 is de buitenplaats verkocht aan de gemeente Scherpenzeel; huis en koetshuis werden geschikt gemaakt voor de functie van gemeentehuis en politiebureau.
Het complex wordt begrensd door de achterzijde van de terreinen aan de Dorpsstraat aan de noordkant, de Burgemeester Royaardslaan aan de westzijde, het Doornboomspark aan de oostzijde en de Boslaan aan de zuidzijde. Rond het complex loopt een eenvoudig spijlenhek.
Waardering van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS SCHERPENZEEL is van algemeen cultuurhistorisch, architectonisch en tuinhistorisch belang:
- wegens de ouderdom;
- wegens de architectuurhistorische waarde van het huis en het koetshuis als ontwerp van S.A. van Lunteren;
- wegens de tuinhistorische waarde van het park als ontwerp van S.A. van Lunteren;
- wegens de stedenbouwkundige waarde in het centrum van Scherpenzeel;
- wegens de ensemblewaarde van de onderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Burgemeester Royaardslaan | 1 | – | 3925 GG | Scherpenzeel | – | BY | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | D | 3696 | – | Scherpenzeel |
| – | D | 2564 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 3859 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 3923 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 2136 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 3300 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 2823 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 3922 | – | Scherpenzeel |
| – | E | 2398 | – | Scherpenzeel |