Omschrijving van het complex

SCHEEPSWERF "Meerman" bestaande uit een GROTE LOODS, KLEINE LOODS, PEKKOT en SCHEEPSHELLING.

Van de 14de tot en met de 16de eeuw hebben de Walcherse steden een belangrijke handelspositie als voorhavens van Brugge en later Antwerpen. In Zeeland bloeit de scheepvaart en de provincie telt vele werven. Ook Arnemuiden, gunstig gesitueerd op het knooppunt van belangrijke scheepvaartroutes en aan diep vaarwater, bezit in de voornoemde periode meerdere werven. Onder invloed van oorlog en veranderingen in de waterloop concentreert de Zeeuwse scheepvaart zich in de loop van de 17de eeuw meer op het noorden. Doordat haven en rede verzanden en gedurende de 18de eeuw voor grotere schepen steeds slechter bereikbaar worden, verliezen veel werven hun klandizie. De werkzaamheden concentreren zich op kleinere schepen die bestemd zijn voor de zeevisserij.

Volgens historische bronnen bevindt zich vanaf het derde kwart van de 18de eeuw al een scheepswerf op het terrein aan de zuidzijde van de Langstraat. Op 17 november 1786 koopt Jacobus Meerman dit werfbedrijf bestaande uit 'Scheepstimmerwerf en loods helling en kanthelling en alle gereedschappen'. De familie Meerman blijft eigenaar tot aan de sluiting van het bedrijf in 1986. Zij bezit korte tijd ook werven te Middelburg en Yerseke. Blijkens de werfboeken worden in Arnemuiden met name hoogaarsen gebouwd. In 1962 rolt de laatste hoogaars van de helling. Deze is bestemd voor de pleziervaart.

SCHEEPSWERF "Meerman" in Arnemuiden is één van de oudste scheepswerven in Nederland. De werf dateert in zijn huidige vorm uit het begin van de tweede helft van de 18de eeuw en is gelegen op het aflopende terrein tussen de Zuidwal, de Arnestraat en de Arne. Op dit terrein bevinden zich achtereenvolgens de GROTE of BOUWLOODS (1), KLEINE of ZAAGLOODS (2), het PEK- of PIKKOT (3), SCHEEPSHELLING (4) en een recente loods voor de opslag van materialen die buiten de bescherming valt. De grote en kleine loods zijn omstreeks 1870 gebouwd.

Sinds de recente restauratie (2005-2006) heeft het complex een museale functie. Tevens is het sedertdien in gebruik en beheer bij de Stichting Behoud Hoogaars als reparatie- en onderhoudswerf voor traditioneel-historische schepen.

Waardering van het complex

Het complex SCHEEPSWERF "Meerman" is van algemeen belang. Het heeft hoge cultuurhistorische waarde als betekenisdrager voor de geschiedenis van de scheepvaart en visserijtraditie, middelen van bestaan die van groot belang zijn voor de geschiedenis van de provincie Zeeland in het algemeen en van Arnemuiden in het bijzonder. Daarnaast is het complex van belang door zijn ligging, aan en nabij water, die blijk geeft van de bijzondere samenhang tussen menselijke bedrijvigheid en landschappelijke gesteldheid en tevens de geschiedenis van de scheepsbouw helder afleesbaar maakt. Het complex bezit ensemblewaarden vanwege de samenhang tussen de verschillende onderdelen en de aanwezigheid van de historische inventaris. Het complex heeft een hoge mate van gaafheid en heeft ouderdomswaarde.