Monumenten en duurzaamheid
Voor veel mensen gaan monumenten en duurzaamheid niet samen. Monumenten zijn energieslurpers, niet toekomstbestendig en moeten nodig energie besparen. Maar klopt dat eigenlijk allemaal wel?
Monumenten zijn al eeuwen duurzaam
Monumenten zijn duurzamer dan de meeste mensen denken. Wat monumenten en andere historische gebouwen duurzaam maakt, zijn hun materialen. Monumenten blijven vaak eeuwen staan, wat de afvalstroom en de vraag naar nieuwe grondstoffen beperkt. Ook kan het materiaal van monumenten goed worden hergebruikt. De materialen zijn met menskracht of biobrandstof als hout gemaakt, waardoor de uitstoot van CO2 nul is.
-
Flexibel in functie
Monumenten zijn vaak eenvoudig aan te passen aan nieuwe gebruiksfuncties; de geschiedenis laat zien dat monumenten zich steeds wisten aan te passen aan nieuwe wensen en eisen van eigenaren en bewoners. Deze flexibiliteit helpt bij het duurzaam hergebruik van monumenten.
-
Lange levensduur
Traditionele bouwmaterialen gaan veel langer mee en zijn daardoor beter voor het milieu. Een 300 jaar oude bakstenen gevel, veroorzaakt vier keer minder milieulast dan een nieuwbouwgevel. Traditionele materialen zijn ook makkelijker te repareren, wat de vraag naar nieuwe materialen beperkt.
-
Geschikt voor hergebruik
Veel materialen in monumenten zijn zogeheten hernieuwbare materialen, zoals hout, schelpkalk voor mortels, klei voor bakstenen, riet, stro en haren. Bij goed beheer raken ze niet op, omdat de natuur ze zelf weer aanmaakt. Dat maakt ze duurzamer dan de niet-hernieuwbare materialen, zoals natuursteen, metalen en glas.
Uw monument verduurzamen
Uw monument is misschien qua energiegebruik minder zuinig dan een regulier woonhuis, maar dat betekent niet dat uw monument niet duurzaam is! Toch is het slim om te kijken naar hoe u uw monument nog duurzamer maakt. Hiermee maakt u uw monument niet alleen toekomstbestendiger, maar verhoogt u ook uw woongenot.
Voorbeelden van maatregelen die uw monument duurzamer maken:
- Energiezuinige verlichting en apparatuur
- Een goede (in)regeling van de cv
- Het sluiten van raamluiken en gordijnen
Een duurzaam monument in 10 stappen
Een monument verduurzamen is een geweldige puzzel. Waar begin je mee en waar moet je op letten? Met bouwfysicus Marc Stappers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed maakten we een handig stappenplan.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) speelt vooral een rol bij rijksmonumenten. Ze wijzen namens de minister van OCW rijksmonumenten aan, verlenen subsidie voor restauratie en onderhoud, houden het rijksmonumentenregister bij en adviseren gemeenten bij ingrijpende wijzigingen van rijksmonumenten. Verduurzaming van monumentaal erfgoed is essentieel voor de instandhouding op langere termijn. Om die reden heeft de RCE het initiatief genomen voor het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten (2023-2025).
