Botoxbehandeling in de kerk
Hij herinnert het zich als de dag van gisteren. Hoe hij haar daar ontmoet, in de kerk op het kruispunt van de Arnhemse wijken Burgemeesterswijk, Sterrenberg, Hoogkamp en Gulden Bodem. Ze trouwen en krijgen kinderen. Die worden gedoopt in diezelfde kerk. Decennia later, als de kerkbezoeken teruglopen, stoppen de diensten en komt het gebouw leeg te staan. Het is een doorn in het oog van Eelco Schwirtz. Hij bedenkt een manier om het gebouw van dienst te laten blijven voor de omgeving.
De Heilig Hartkerk, officieel ‘Heilig Hart van Jezus’, wordt gebouwd in 1926-1927 door Wolterus Antonius Maria te Riele (1867 – 1937). De katholieke kerkgangers kunnen er nog geen eeuw gebruik van maken, want in 2013 wordt het gebouw uit zijn functie ontheven. Schwirtz, die met zijn bedrijf Vredelust BV huisvesting voor zorg ontwikkelt en de naastgelegen pastorie al in bezit heeft als kantoorruimte, geeft de kerk een nieuwe rol voor de gemeenschap.
Eten bij Masterchef Estee Strooker
Iedereen welkom
Gulden Hart, Centrum voor Mens & Gezondheid, dat is de nieuwe invulling van het voormalige ‘huis van God’. De gedachte dat in de kerk iedereen welkom is, staat nog steeds overeind. In het gemeentelijk monumentale Gulden Hart bieden dertien aanbieders zorg, gezondheid, wellness en welzijn aan. Van kinderfysiotherapie tot yoga en van een audicien tot een klinisch psycholoog.
Laatste eer
‘En er kan nog veel meer. Dineren en elkaar ontmoeten, maar ook een complete uitvaartceremonie’, zegt Schwirtz. Met dat laatste doelt hij op het afscheid van een van de voormalige kerkgangers. ‘Zij was dirigent van het kerkkoor. Haar nabestaanden besloten om in deze kerk afscheid van haar te nemen. Een kleine groep, van ongeveer dertig mensen, kwam naar Gulden Hart. De kist ging met de lift naar boven, naar onze mooiste ruimte. Daar bevind je je pal onder de monumentale kruisgewelven. Een afscheidsdienst, mooie woorden van de familieleden en daarna een borrel in restaurant Eetwinkel STROOM, dat op de begane grond is gevestigd. Geen koffietafel, maar een borrel. Ik vind het een eer dat mensen voor zulke gelegenheden Gulden Hart kiezen’, zegt Schwirtz.
Heilige sfeer met moderne invulling
Monumentaal én modern
Het bewijst tevens hoezeer architect Jeroen ter Maat (Strategie Architecten) erin is geslaagd de monumentale en heilige sfeer te bewaren en tegelijkertijd een gebouw te creëren waaraan mensen anno 2019 behoefte hebben. Een gebouw waar ruimte is voor borrels na een uitvaart of voor behandelingen met botox en fillers. Het wijwaterbakje in de toiletruimte, de kruisgewelven en de glas-in-loodramen - allemaal verwijzingen naar het oorspronkelijke gebruik van het gebouw. Te midden van die sacrale sfeer kun je nu je rimpels laten verminderen of genieten van de smoothies van ‘Masterchef 2010’ Estee Strooker.
Buurt
Zo’n 3,5 jaar stak de projectontwikkelaar in de restauratie, herbestemming en verduurzaming van het kerkgebouw. Het bedrag dat nodig was – ruim 3 miljoen euro – kwam uit een laagrentende lening uit het Gelders Monumentenfonds, subsidie van provincie Gelderland en gemeente Arnhem en een Monumenten-hypotheek van het Restauratiefonds. Trots is Schwirtz op het effect dat zijn project heeft op de buurt. ‘Toen de kerk leegstond, hing er geen goede sfeer. Het was donker en vervallen. De tuin woekerde. Nu is er altijd iets te doen, alleen al vanwege het restaurant en de yogalessen in de avond. Dan zie je van een afstand al de lichten branden. Ouderen uit de buurt halen geregeld eten af in het restaurant en ontmoeten elkaar daar voor een praatje. Daarmee is het gebouw opnieuw een fijne plek voor de lokale gemeenschap, maar dan helemaal van nu.’
Tips van eigenaar Eelco Schwirtz, voor andere monumenteigenaren:
1. ‘Peil eerst de behoefte van huurders of gebruikers. Ikzelf heb namelijk eerst bedacht dat het een gezondheidscentrum moest worden en toen pas huurders gezocht. Andersom was handiger geweest.’
2. ‘Zorg dat het monument de omgeving opwaardeert. Dan krijg je eerder medewerking van buurtbewoners en de gemeente.’
3. ‘Stel je in op maatwerk. Monumenten kennen geen standaardmaten. Iedere behandelruimte die we in de kerk hebben gebouwd, vroeg om een eigen plan.’