De Hofbogen, het langste rijksmonument van Nederland, is na jaren leegstand en verloedering een aanwinst voor Rotterdam-Noord geworden. De boogruimtes onder onze eerste geëlektrificeerde spoorlijn kregen een tweede leven als hotspots op het gebied van food, fashion en design. Een urban omgeving die naadloos aansluit op de sfeer in de havenstad.

In 2010 reed de laatste trein over dit luchtspoor. Sindsdien onderging het Hofpleinstation een metamorfose, maar de overige boogruimtes raakten in verval. Wat begon als een prestigeproject voor woningcorporaties (de eigenaren werden verenigd in de Hofbogen BV) liep uit op een impasse: de corporaties moesten zich richten op hun kerntaak wonen, daar paste dit niet meer in. ProRail, ook nog deels eigenaar, wilde ervan af en de gemeente hield zich grotendeels afzijdig. De toenmalige directeur van Hofbogen BV, Marije Faber, vroeg Gijs van der Kleij van het Rotterdams Ontwikkel Kollektief om ondersteuning bij het bijeenbrengen van alle stakeholders. ‘Toen ik gevraagd werd om het proces van deze transformatie te begeleiden, heb ik die kans met beide handen aangegrepen. Ik ben er trots op dat we partijen die elkaar zo lang afwachtend aankeken tot een samenwerkingsovereenkomst hebben kunnen bewegen. Dit gebouw is twee kilometer lang en loopt dwars door de stad. Het heeft effect op alles eromheen. Een grandioze uitdaging.’

De transformatie heeft een vliegwieleffect

Hofbogen BV kocht het gebouw ruim tien jaar geleden aan omdat het aansloot op alle omliggende gebiedsontwikkelingen van de betrokken corporaties en besloot om het stapsgewijs op te knappen, deels samen met de ondernemers. Van der Kleij: ‘De uitstraling van het Hofpleinviaduct beïnvloedt de kwaliteit van de directe omgeving. We herstellen het in oude glorie, met creatieve ambachtelijkheid als insteek. Nieuwe ondernemers tillen de boogruimtes naar een hoger plan. Wij pakken de buitenkant aan en zij krijgen de kans om eigen invulling te geven aan de binnenkant. De bestaande huurders -sommigen zitten hier al meer dan twintig jaar- zijn blij dat er iets gebeurt. De transformatie heeft een vliegwieleffect.’ Addy van der Knaap, de huidige directeur van Hofbogen BV, kijkt momenteel vooruit met het Restauratiefonds: in de toekomst wordt achterstallig onderhoud aangepakt en staat de transformatie gepland van delen van de lijn die in eerste instantie niet aan bod kwamen.

Mensen komen van verre speciaal hier naartoe

Dankzij een Europese subsidie die door de gemeente aan Hofbogen werd toegewezen en de financiering van het Restauratiefonds vormt de Hofbogen de opstap voor toekomstige ontwikkelingen in de hele wijk. ‘Andere gebouwen, zoals bijvoorbeeld het Spoorpunt aan het Insulindeplein, kunnen meeliften op het succes. Wat deze transformatie veroorzaakt wordt nu merkbaar. Zo is bijvoorbeeld de komst van Happy Italy naar het Bergwegstation een enorme impuls: mensen komen van verre speciaal hier naartoe. Ik verwacht ook veel van het dakpark, waarvan het eerste deel op Station Hofplein deze zomer opent.’ Als ProRail de rest van het dak heeft ontmanteld wordt het uiteindelijk openbaar, zoals de High Line in New York. De Hofbogen is weer een plek om plezier te maken, net als honderd jaar geleden.

‘Er zitten geweldige koffiebarretjes in de Hofbogen, wat handig is voor al die fietsers langs de lijn. Ga eens naar Man met Bril en COPPI in de Vijverhofstraat (in die tweede kun je gelijk je fiets laten repareren) of Lokaal in de Raampoortstraat. Ze bieden ook lekkere taartjes. Heb je meer honger, dan zou ik zeggen: laat François Geurds je verrassen met zijn twee Michelin-sterren! Na een avond uit kun je nu ook blijven slapen in de Hofbogen. Arjan Erkel, nog zo’n betrokken Rotterdammer die zijn stad graag mooier wil maken, heeft net B&B De Hofboog geopend voor publiek.’