‘Het rijksmonument van opa blijft in de familie’
Berry Nagelhout uit Doornspijk werkt als schilder en houdt ervan om mee te werken aan restauratieprojecten. Vanaf 2008 had hij zijn eigen pand onderhanden: een rijksmonumentale boerderij uit 1859 is na jaren hard werken weer klaar voor de toekomst.
‘Deze boerderij was van de opa van mijn vrouw. Toen opa overleed, rees de vraag hoe we het huis in de familie konden houden. Uiteindelijk hebben wij dit rijksmonument uit 1859 gekocht samen met mijn zwager en schoonzus. De boerderij was groot genoeg om er twee gezinnen in te laten wonen.’
Flinke klus
‘Toen we het plan hadden om het te kopen, zijn we meteen gaan googelen op rijksmonument. Dan krijg je al snel informatie over financiering via het Restauratiefonds. Ook via de gemeente werden wij geattendeerd op voor ons belangrijke zaken. Het Geldersch Genootschap heeft hier rondgelopen om ons te wijzen op de historische elementen waar wij zuinig op moesten zijn. Wij wilden zelf ook graag alles wat oud was behouden.
Het was een flinke klus om het monument weer in conditie te brengen. De afgelopen jaren was er niet echt groot onderhoud meer gepleegd. Er was geen isolatie van de spouwmuren en geen centrale verwarming, boven was alleen een hooizolder en het rieten dak was aan vervanging toe.
Wij wilden zelf ook graag alles wat oud was behouden.
Architect uit het dorp
‘We hebben een architect hier uit het dorp benaderd voor het maken van de tekeningen. We kozen hem uit, omdat we er een goed gevoel bij hadden. Hij sloot aan bij wat wij wilden met het pand. Er is dan nu ook niets wat wij achteraf anders hadden gewild.
Er is dan nu ook niets wat wij achteraf anders hadden gewild.
Een ander belangrijk voordeel van deze architect was, dat hij de wegen bij de gemeente goed kende en dat gaf ook vertrouwen. Dat scheelt aanmerkelijk in de tijd. En dan nog kosten sommige dingen veel tijd, zoals het aanvragen van een bestemmingsplanwijziging. Dat was nodig omdat wij een woningsplitsing gingen doorvoeren.’
Een project van vier jaar
‘Ik heb vier jaar lang naast mijn werk als schilder, gewerkt aan ons eigen huis. Dat is best fors. We hebben veel zelf gedaan. Het breekwerk – de spouwmuren en betonnen vloeren moesten eruit- en ook installatiewerk zoals leidingen trekken deden we zelf.
We hebben veel zelf gedaan.
De aannemer deed de ruwbouw: op de bovenverdieping de plafonds, wanden en dakramen en verder nieuwe kozijnen en deuren. De afbouw hebben we zelf opgepakt. Ik ben erg blij met de open vide bij de hoofdentree. Je kan van beneden helemaal de kap in kijken, zo’n vijf meter hoog. De gebinten van de boerderij komen zo helemaal tot hun recht.’
Trots: de heerd in de zondagse kamer
We hebben veel aandacht besteed aan de heerd in de zondagse kamer. De tegelwand is helemaal gerestaureerd. Een restaurateur in Friesland heeft de tegels waar nodig opnieuw beschilderd en geglazuurd. Die tegels werden nog een flinke kostenpost. Een aantal tegels moest vervangen worden door nieuwe… Dat was een tegenvaller, maar dat hoort ook bij zo’n proces. Ik kom uit de bouw, ik weet dat je bij dit soort projecten altijd wel iets tegenkomt waar je niet op gerekend had. Ik leg momenteel de laatste hand aan het gemarmerde schilderwerk bij de heerd. Mijn vader is al veertig jaar schilder, hij heeft mij geleerd hoe je zoiets doet. Dit hebben we toch maar even gedaan met elkaar! Daar ben ik best trots op!’
Dit hebben we toch maar even gedaan met elkaar!
Geef jezelf de tijd
‘Je moet voortdurend opletten, zodat je met je budget uitkomt. Er komt altijd iets naar voren, wat de deskundigen vooraf niet hadden voorzien. Wij hebben strak op de kosten gezeten, vooraf hebben we enorm veel tijd in het bouwkundig bestek gestoken en in de begroting. Het scheelde dat we onszelf hiervoor ook de tijd konden gunnen en dat we veel zelf konden doen.
Geef jezelf de tijd, je komt dan vaak tot mooiere oplossingen.
Ik ben geboren met twee rechterhanden en mijn vrouw en ik woonden destijds allebei nog bij onze ouders. Monumenteigenaren die veel uit handen moeten geven en onder tijdsdruk staan, omdat het huis op een bepaald moment af moet zijn, die komen soms duurder uit dan nodig is. Geef jezelf de tijd, je komt dan vaak tot mooiere oplossingen.’
Doorgeven aan de volgende generatie
Berry is zelf regelmatig bij een restauratieklus te vinden. ‘Nu ikzelf zo’n restauratieproces heb meegemaakt, kan ik nog beter met mijn klanten meedenken. Overigens vond ik het als schilder altijd al het allerleukst om op restauratieklussen te zitten. Daar mag je nog je vak uitoefenen en er iets van maken. Je hebt vaak directer contact met de opdrachtgever en je kan daardoor meedenken over kleurstellingen, historisch kleuradvies. Je bent kortom veel meer met je ambacht bezig. Ik ga in mijn leven niet nog een keer een monument restaureren voor mezelf verwacht ik, we zijn enorm tevreden. Wij wonen hier prachtig, op een unieke plek in een huis dat al lang in de familie is. Ik ben sinds kort vader en ik zou het toch mooi vinden als we dit huis ooit kunnen doorgeven aan een volgende generatie.’
Je bent met restauratieklussen veel meer met je ambacht bezig.
Berry en de rijksmonumentale boerderij
Benieuwd naar het monumentale schilderwerk van Berry? Op de website van zijn bedrijf, Bosch & Nagelhout bekijkt u meer van zijn werk.