‘Toen ik mijn man leerde kennen gaf hij al aan dat hij ooit buiten wilde wonen. Ik had in die tijd een pand in Amsterdam, met daarin mijn theater. Ik had helemaal geen haast om te vertrekken. Maar toen onze kinderen wat groter werden begon ik ook de voordelen van buiten wonen in te zien. De kinderen zaten op de Vrije School en dat beviel ons goed. Daarom gingen we elders in Nederland zoeken naar goed bekend staande Vrije Scholen. Wij zochten vervolgens in een straal van 10 kilometer rond zo’n plaats. Een van de locaties was Zutphen en zo kwamen we op deze plek.’

‘Eind januari 2010 reden we hier voor het eerst naartoe. Er lag een maagdelijk witte laag sneeuw, de lucht was strakblauw en er vloog een troep ganzen in V-formatie over. Een idyllisch geheel, maar het pand bleek nagenoeg onbewoonbaar en het was ook nog eens veel te duur. Totdat bleek dat het om een rijksmonument ging, waardoor we een Restauratiefonds-hypotheek konden krijgen. Dat scheelde flink in de kosten. Bovendien hebben we nog een behoorlijk bedrag van de prijs af kunnen praten.’

Het was een idyllisch geheel

‘We hadden met vijf commissies te maken die iets mochten vinden van onze plannen. Na twee jaar konden we beginnen. Ondertussen waren we hier al wel op het erf gaan wonen, in een portacabin-woning en een directiekeet. Ik ben ontzettend trots op het feit dat we al die vergunningen en de financiering voor elkaar hebben gekregen. Door vast te houden aan onze droom hebben we deze mooie plek kunnen realiseren. Het is hier net Frankrijk in Nederland, zeggen mensen die op bezoek komen.’

Al die vergunningen en de financiering hebben we voor elkaar gekregen.

‘De vorige bewoners waren een soort eekhoorntjes. Ze verzamelden alles wat ooit nog eens van pas zou kunnen komen. Al die spullen zaten opgeborgen in een stuk of veertig schuurtjes op het terrein. Veel van die schuurtjes hebben we inmiddels afgebroken. Wat wij konden hergebruiken hebben we een plek gegeven in ons monument. De timmermannen noemden ons de ‘recyle-farm’. Dat past ook bij het gebouw, dat in 1911 in opdracht van de kerk gebouwd werd voor twee arme gezinnen. Je ziet her en der aan het materiaalgebruik, dat ook toen veel gebruik werd gemaakt van dat wat voorhanden was. ‘

Wat wij konden hergebruiken hebben we een plek gegeven in ons monument.

‘Twee houten bakhuisjes zijn onderdeel van ons monument. Die huisjes zijn gemaakt van gewaterd hout, een tijdrovende conserveringsmethode. Een aantal planken was verrot, maar de rest was nog helemaal goed. Gelukkig vond ik iemand in Friesland die deze methode als een van de weinigen nog toepast. Hij kon dus precies passende planken leveren voor onze bakhuisjes, ze staan er nu weer prachtig bij! ’

‘Bij veel monumenten is de isolatie van het pand een probleem. We hadden gehoord dat met natuurlijk materiaal isoleren behoorlijk duur zou zijn, maar het voordeel is het ademende vermogen. We hebben uiteindelijk gekozen voor pavatex en leem en wij hebben hier nul vocht problemen, ook niet waar we enkel glas hebben. We hebben aan de binnenkant van de buitenmuren een laag leem aangebracht, daarop een laag pavatex – dat is samengeperste houtvezel- en vervolgens een leem stuc afwerklaag. Dat levert een muur op die qua uitstraling goed past bij de stijl van de boerderij. Een mooie warme leemtint en prachtig afgewerkt.’

Wij hebben hier nul vocht problemen.

‘Het is qua klimaat een zeer comfortabel huis geworden. Wij verwarmen ons huis met een Finnoven, die met hout van ons eigen erf gestookt wordt. Door goed te oogsten, houden we het bos in stand. Wanneer we de warmtewisselaar hebben geplaatst, dan komt 95% van de verwarming van ons pand van ons eigen hout. Dan zijn we goed circulair bezig. En de mannen in ons gezin vinden het hout hakken superleuk. Ze zijn gespierd zonder dat ze daarvoor naar de sportschool gaan.’

95% van de verwarming van ons pand gaat met ons eigen hout.

‘Een tip voor andere monumenteigenaren: bekijk, voor je een aannemer kiest, een aantal door hem gerealiseerde projecten. Wij hebben daardoor uiteindelijk gekozen voor een restauratieaannemer. Hij werkte op een manier die bij ons en het monument paste. Hij heeft feeling met monumenten en zijn mensen beschikken over het vakmanschap dat je nodig hebt. Ze hebben oog voor de ziel van het gebouw. Het is zo leuk als ze even komen melden wat ze nu weer voor moois hebben gevonden, zoals op een van de balken de handtekening van een van de timmermannen uit 1911.’

Ze hebben oog voor de ziel van het gebouw.

‘Ik ben bijna twee jaar lang alleen maar bezig geweest met de restauratie en nauwelijks met mijn eigenlijke werk, theater maken. Dat konden we ons permitteren dankzij de goedkopere restauratie- hypotheek. Inmiddels is ook het theater weer volop in bedrijf: op ons erf in een bijgebouw!’