Financieringsmogelijkheden rijksmonumenten
Er zijn verschillende leningen en subsidies beschikbaar voor eigenaren van rijksmonumenten. Deze pagina geeft inzicht in de financiële mogelijkheden voor het in stand houden van uw monument. Dit kan een laagrentende lening of een subsidie zijn die u aan kunt vragen bij het Nationaal Restauratiefonds of de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Doe de financieringscheck
De check is voor particuliere of zakelijke eigenaren van een rijksmonument en is niet bestemd voor decentrale overheden en aangewezen organisaties voor monumentenbehoud. Voor hen gelden namelijk specifieke bepalingen.
Woonhuissubsidie
Particuliere eigenaren van een rijksmonument met een woonfunctie, leden van Verenigingen van Eigenaren met een rijksmonument en aandeelhouders van een landgoed kunnen subsidie aanvragen voor instandhoudingskosten. Voor bijvoorbeeld schilderwerk of het herstel van goten en regenpijpen, het dak, voegen, kozijnen of de fundering. U kunt elk jaar na afloop van de werkzaamheden deze subsidie aanvragen. De bijdrage bij deze regeling is 38% van het subsidiabele bedrag, dat wordt gebaseerd op de Leidraad subsidiabele instandhoudingskosten.
U komt in aanmerking als:
- U in een rijksmonument woont.
- U gaat beginnen met restauratie, onderhoud, herbestemmen of verduurzamen.*
*Voor leningen en subsidies voor monumenten is restauratie en/of verduurzaming de grondslag, ook dient u de aanvraag te doen voor u gestart bent met de werkzaamheden.
Instandhoudingssubsidie
De instandhoudingssubsidie is bestemd voor sober en doelmatig onderhoud over een periode van 6 jaar, op basis van een instandhoudingsplan.
U komt in aanmerking als:
- U eigenaar bent van een rijksmonument en/of erin woont.
- Uw monument een museum, kerkgebouw, kasteel, paleis, hoofdhuis van een buitenplaats, landhuis, gebouw van liefdadigheid, molen, gemaal, agrarisch gebouw of watertoren is.
- U gaat beginnen met restauratie, onderhoud, herbestemmen of verduurzamen.*
*Voor leningen en subsidies voor monumenten is restauratie en/of verduurzaming de grondslag, ook dient u de aanvraag te doen voor u gestart bent met de werkzaamheden.
Herbestemmingssubsidie
Gaat u het rijksmonument een nieuwe bestemming geven? Er bestaan landelijke subsidies voor haalbaarheidsonderszoek en voor het wind- en waterdicht maken van het pand.
U komt in aanmerking als:
- Als u eigenaar bent van een rijksmonument en/of erin woont.
- U gaat beginnen met restauratie, onderhoud, herbestemmen of verduurzamen.
- U voor de aanvraag nog niet gestart bent met werkzaamheden.
Lenen tegen lage rente
Als u binnenkort een monumentaal pand gaat restaureren en/of verduurzamen of een nieuwe bestemming gaat geven, dan kunt u in aanmerking komen voor een lening van het Nationaal Restauratiefonds. Mogelijk kunt u lenen tegen een lage rente. Het Restauratiefonds biedt verschillende financieringsvormen.
U komt in aanmerking als:
- Als u eigenaar bent van een rijksmonument en/of erin woont.
- U voor de aanvraag nog niet gestart bent met werkzaamheden zoals restauratie, onderhoud, herbestemmen of verduurzamen.
Mogelijkheden overige monumenten
Is uw monument geen rijksmonument maar een gemeentelijk of provinciaal monument, of bevindt het pand zich in een beschermd stads- of dorpsgezicht? Er is geen rijkssubsidie voor deze monumentenstatus, maar er zijn wel andere opties die wij hieronder noemen. Uw gemeente kan u vertellen welke status uw pand heeft.
-
Lenen tegen lage rente
In veel provincies en gemeenten is via het Restauratiefonds financiering tegen lage rente beschikbaar. Het Restauratiefonds heeft ook voor gemeentelijke- en provinciale monumenten leningen voor restauratie, verduurzaming en herbestemming.
-
Provinciale of gemeentelijke subsidie
Mogelijk is er provinciale of gemeentelijke subsidie beschikbaar. Uw gemeente kan u vertellen welke status uw pand heeft en kan u informeren over lokale subsidiemogelijkheden.
-
Herbestemmingssubsidie
Gaat u het monument een nieuwe bestemming geven? Er bestaan landelijke subsidies voor haalbaarheidsonderszoek en voor het wind- en waterdicht maken van het pand.
Veelgestelde vragen
-
'Hoe zit het met financieren van een restauratie?'
Wim Jakobsen, Monumentenwachter in Zeeland beantwoord de vraag.
Ook de financiering is soms een puzzel voor eigenaren en vraagt om een planmatige aanpak. Wim hierover: ‘Het is belangrijk dat je, voor je begint met het werk, een overzicht hebt van alle ingrepen die nodig zijn. Aannemers kunnen op basis daarvan een kostenoverzicht maken, soms vragen zij daarbij de hulp van een architect. En je moet er altijd op bedacht zijn dat je tijdens de uitvoering nog wel eens een tegenvaller kan tegenkomen. Dat is de kostenkant van de restauratie. Als eigenaar van een monument kan je in aanmerking komen voor verschillende subsidies of laagrentende leningen. Het maakt daarbij soms wel uit of je een rijks of een gemeentelijk monument hebt. En ook welke functie je pand heeft: gaat het om een woonhuis of om bijvoorbeeld religieus erfgoed?’Grietje Hofstede is accountmanager bij het Nationaal Restauratiefonds. Zij helpt eigenaren van monumenten bij financieringen. Zij vertelt: ‘Voor eigenaren die willen restaureren of onderhouden is een handige eerste stap om de postcode en huisnummercheck op onze site te doen. https://www.restauratiefonds.nl/financieren(external link). Dan wordt er al snel veel duidelijk over financieringsmogelijkheden.’
Kijk ook altijd of subsidie mogelijk is. Dat kan via het rijk, provincie of de gemeente. Mocht er geen subsidie beschikbaar zijn, dan is er nog mogelijkheid van een laagrentende hypotheek. In veel provincies bestaan Cultuurfondsen voor Monumenten, waar eigenaren een laagrentende lening uit kunnen krijgen. Ook zo’n aanvraag verloopt via het Nationaal Restauratiefonds.
Kijk voor meer informatie:
https://www.monumenten.nl/monumenten-onderhouden/leningen-en-hypotheken
https://www.monumenten.nl/monumenten-onderhouden/subsidiesDe leidraad voor financiering van instandhoudingskosten is hier te vinden:
https://wetten.overheid.nl/BWBR0032075/2019-01-05/#Bijlage(external link) -
Hoe financier ik als particuliere eigenaar van een rijksmonumentaal woonhuis de instandhoudingskosten en de verduurzamingskosten?
We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.
‘Dan heb je twee opties: je kunt via het Restauratiefonds een laagrentende lening aanvragen. Laag betekent ongeveer 3 procent beneden de tarieven van reguliere banken. En de tweede optie is 38% subsidie aanvragen over de werkzaamheden. Let wel op, deze subsidie geldt alléén voor instandhoudingskosten, verduurzamingsmaatregelen kunnen tegen een laagrentende lening worden gefinancierd.’ -
Als ik voor 38% subsidie aanvraag, kan ik dan de rest lenen bij het Restauratiefonds, tegen een laag tarief?
We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.
‘Nee, dat gaat niet. Het is of het één of het ander. Je moet dus een afweging gaan maken. Ik zal een voorbeeld geven. Stel je kosten bedragen een ton. Wanneer je voor een laagrentende lening bij het Restauratiefonds kiest, dan leen je dus een ton tegen zeg 1,2 %. (Dit percentage wisselt steeds, de actuele rentetarieven staan op de website van het Restauratiefonds, red.). Wanneer je kiest voor de subsidie leen je die ton tegen een marktconform tarief. Na afronding van de werkzaamheden kun je € 38000,00 aflossen op die ton, dat is namelijk het bedrag dat je als subsidie krijgt. Dan houd je nog een lening over van € 62.000,00 waarover je gedurende de looptijd een marktconform tarief betaalt van ongeveer 3 procent meer dan bij een laagrentende lening.’ -
Kan ik ook subsidie aanvragen voor de verduurzaming van mijn monument?
We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.
‘Verduurzamingskosten vallen buiten de woonhuissubsidie voor rijksmonumenten. Maar gelukkig is er wel Duurzame Monumenten-Lening.De duurzame monumentenlening is een hypothecaire lening met gunstige voorwaarden voor eigenaren van rijksmonumenten die hun pand willen verduurzamen.’
-
Geeft het Restauratiefonds ook advies aan eigenaren wat het beste is om te doen: een laagrentende lening of een subsidie voor een woonhuis?
We bevragen Grietje Hofstede, accountmanager bij het Restauratiefonds en deskundig op het gebied van financieringen.
‘Nee, het Restauratiefonds geeft geen advies. Het is aan de eigenaar zelf om de berekening en vervolgens de afweging te maken. Wij gaan ervan uit dat eigenaren vaardig genoeg zijn om het sommetje voor zichzelf te maken. Mocht dat niet lukken, dan is het zaak om de casus voor te leggen aan een adviseur. Dat zijn wij niet. Het Restauratiefonds mag eigenaren alleen informeren, niet adviseren.’
Grietje Hofstede
