Inleiding NEDERLANDS HERVORMDE KERK, KERKHOF EN TOEGANGSHEK. Markant op een aan drie zijden door water, beukenhagen en enkele bomen omzoomd iets verhoogd kerkhof (zonder zerken) gelegen neoclassicistische zaalkerk, die in 1860 werd gebouwd. Het kerkhof is aan de wegzijde toegankelijk via een giet- en smeedijzeren toegangshek met door pijnappels bekroonde hekpalen uit de tweede helft van de 19de eeuw. In de klokkenstoel een luidklok gegoten in 1498 door Gerardus van Wou, diameter 123 cm. Het mechanisch smeedijzeren torenuurwerk is gedateerd 1602, later voorzien van elektrische opwinding. Het orgel werd vervaardigd in 1891 door de firma Van Dam te Leeuwarden. De interieuronderdelen stammen grotendeels uit de bouwtijd.

Omschrijving

Uit bruinrode baksteen opgetrokken driezijdig gesloten schip onder geglazuurde blauwe Friese golfpannen gedekt driezijdig schilddak tegen voorgevel geleed door pilasters en bekroond door een timpaan; boven de voorgevel vierkante toren met opengewerkte houten koepel met windvaan; goot op klossen; gietijzeren rozetankers. De neoclassicistisch gedetailleerde voorgevel wordt geleed door vier, op een hoge bakstenen plint rustende, pilasters met hardstenen basement en eenvoudig geprofileerd kapiteel en wordt bekroond door een groot fronton waarin een halfrond venster met gietijzeren tracering; dubbele toegangsdeur met kussenpanelen met diamantknop en halfrond gesloten bovenlicht met gietijzeren tracering, gevat in houten omlijsting met pilasters en fronton; daarboven rond venster met gietijzeren tracering. De vierkante klokkentoren met spitsboogvormige galmgaten, torenuurwerk gedateerd 1602 (met op de wijzerplaat het opschrift Anno 1860) en geprofileerde omgang, wordt bekroond door een op zuiltjes rustende achtkante opengewerkte houten koepel onder met zink bekleed dak. De zijgevels van het vier traveeën tellende schip zijn regelmatig ingedeeld door in verdiepte velden gelegen spitsboogvensters met gietijzeren tracering; in de eerste travee aan oost- en westzijde een toegang in houten omlijsting met pilasters en fronton; oudere deur met houten naald; erboven een rond venster met gietijzeren tracering; de beide stoepen ontbreken thans. Gietijzeren rozetankers.

In het sobere door een houten tonwelf met trekbalken en gietijzeren luchtroosters overdekte INTERIEUR zijn onder meer van belang het meubilair uit de bouwtijd (banken, doophek, preekstoel met klankbord en orgelgalerij op zuilen) en het eenklaviers orgel met aangehangen pedaal in rijk gesneden kas, dat in 1891 werd vervaardigd door de firma L. van Dam en Zonen te Leeuwarden voor de Hervormde Kerk te Biezelinge (Zeeland). In 1909 is het orgel overgeplaatst naar Oosterzee. Aan weerszijden van de middentoren bevinden zich in tweeën gedeelde tussenveldjes. De halfronde zijtorens worden met deze tussenveldjes verbonden door aflopende, ongedeelde zijvelden.

Waardering

Neoclassicistisch kerkgebouw uit 1860, gelegen op een enigszins verhoogd kerkhof met een toegangshek uit de tweede helft 19de-eeuws, van algemeen belang wegens - ouderdom -de architectonische vormgeving van met name de voorgevel -de waardevolle interieur-onderdelen -de markante ligging op het enigszins verhoogde kerkhof