Kommisjewei 34, Opeinde
Inleiding
De losse VEESTAL waarin oorspronkelijk twee arbeiderswoningen, behoort bij het boerderijcomplex met de villa. De veestal is in 1927 ontworpen door C.R. de Boer en G.M. van Manen uit Drachten en in 1928 gebouwd in opdracht van J.I. Douma uit Opeinde. De oriëntatie van de veestal is aangepast aan de richting van de verkavelingsstructuur. Veestal en villa vormen geen bedrijfsmatige eenheid meer; de veestal is thans een zelfstandig agrarisch bedrijf met woning. De stallen waren anno 1928 uiterst modern door de Hollandse stalling met lorriespoor in de voergang, het toepassen van troggewelven boven de stallen en de aanwezigheid van elektriciteit. Tot de boerderij behoort de tuin met in de hoek tussen de villa en de schuur een vm. prieeltje en een vijver. De veestal is in 1979 middels een doorbraak verbonden met een ligboxstal. Deze uitbreiding valt buiten bescherming van rijkswege wegens de geringe architectonische betekenis.
Omschrijving
De veestal heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit één bouwlaag met een steil wolfdak met nagenoeg verticale wolfeinden, gedekt met riet.
In het westelijk dakschild zijn vier dakkapellen. Op de nok een schoorsteen en twee luchtkisten, gedekt met riet. De gevels zijn opgetrokken in bruine gesinterde bakstenen in Noors verband op een klinker trasraam. De zuidgevel bestaat uit een eerste bouwlaag onder een betonnen latei; een tweede bouwlaag in de kap, vanaf de onderdorpel van de vierruitsvensters beschoten met gepotdekseld hout op klampen, een inpandig balkon met een bloembak aan de gevel; het wolfeind met een liggend zoldervenster. De vensterindeling van de eerste bouwlaag bestaat uit twee drielichtsvensters aan weerszijden van een tweelichtsvenster boven een provisiekelderraam. Links een garage, vh. afgesloten met een dubbele houten deur. De oostelijke en noordelijke gevels zijn gedeeltelijk gewijzigd. De westelijke zijgevel bevat nog de oorspronkelijke verzinkte ijzeren stalramen en toegangsdeuren.
Het interieur van de stal is structureel niet veel gewijzigd. Aanwezig zijn nog ondermeer de paardestallen en de Hollandse veestalling met voergang in het midden. De zoldering van de veestalling bestaat uit troggewelven. Troggewelven zijn ook aanwezig in de garage. De indeling van het woonhuisgedeelte is gewijzigd.
Waardering De veestal uit 1928, behorend bij het vm. boerderijcomplex, is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- vanwege de bijzondere betekenis van het complex voor de geschiedenis van de boerderijbouw, zowel sociaal-economisch als typologisch,
- als essentieel onderdeel van het complex,
- vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteit van het ontwerp,
- vanwege het bijzondere materiaalgebruik en ornamentiek in harmonie met de bijbehorende villa,
- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het agrarisch bedrijfscomplex bestaat uit een VILLA en een VEESTAL op een langerekte kavel. Het complex vormt thans geen bedrijfsmatige eenheid meer.
De villa in de trant van de Amsterdamse School is in 1928 gebouwd naar ontwerp van de architecten C.R. de Boer en G.M. van Manen uit Drachten (1927) in opdracht van J.K. Douma te Opeinde. Het betrof nieuwbouw van een ter plaatse afgebrande boerderij.
Villa en veestal liggen enigszins verhoogd. De villa werd door Doumabewoond, terwijl het voorste gedeelte van de veestal werd gebruikt als dubbele woning voor gezinnen van de vaste arbeiders.
De oriëntatie van de veestal is aangepast aan de richting van de verkavelingsstructuur: de villa staat haaks op de weg georiënteerd. De veestal staat ruim teruggerooid aan de westzijde van de villa; het aldus gecreëerde open terrein tussen beide gebouwen is een tuin. Op de keermuur in de hoek tussen veestal en villa was voorheen een pergola met zitbank en een vijver; de tuin wordt omzoomd door een haag.
Achter de veestal is in 1979 een ligboxenstal gebouwd; achter het woonhuis is recentelijk een houten garage gebouwd. Beide gebouwen zijn van ondergeschikt belang voor bescherming van rijkswege wegens geringe architectonische waarde.
Waardering
Het agrarisch bedrijfscomplex bestaande uit een villa en een veestal uit 1928 is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang vanwege:
- de bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, m.n. die van de boerderijbouw,
- het bijzonder belang van het complex voor de geschiedenis van de bouwkunst, nl. als exponent van de invloed van de Amsterdamse school,
- de bijzondere betekenis voor het oeuvre van de architecten C.R. de Boer en G.M. van Manen, die veel in Drachten hebben gebouwd,
- de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, versterkt door de hoge mate van architectonische eenheid van de complexonderdelen,
- het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek,
- de hoge mate van gaafheid van het exterieur,
- de hoge mate van gaafheid van het interieur van de villa,
- de hoge mate van uitzonderlijkheid van het boerderijtype.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Veestal | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kommisjewei | 34 | – | 9218 PG | Opeinde | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 3900 | – | Rottevalle |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1927 | 1927 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Boer, C.R. de ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |
Manen van, G.M. ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |