Vierhuisterweg 32, Surhuisterveen
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Inleiding
Het vm. LIJKENHUISJE op de begraafplaats, thans gebouw voor onderhoudsgereedschappen, is een ontwerp met Art Nouveau-elementen van architect A. Velding uit Buitenpost uit 1908. Het werk werd uitgevoerd door aannemer H.J. Kuipers te Surhuisterveen. Het lijkenhuisje annex (lijk-) wagenhok staat aan de rand van de begraafplaats aan het eind van het toegangspad.
Omschrijving
Het vm. lijkenhuisje is een rechthoekig, wit gepleisterd gebouwtje op trasraam van schoon metselwerk in rode Groninger stenen. Het gebouwtje is gedekt door een schildvormig dak met rieten bedekking. Het uittorenende klokkestoeltje is aan de voorzijde open, waardoor de stoelconstructie met luidklokje zichtbaar is; de zijwanden zijn opklimmend gemetseld tot aan de noklijn. Het torentje is gedekt door een rieten helmdakje waarop een zinken piron staat met smeedijzeren bekroning. Het opschrift van de klok luidt: GEBR. VAN BERGEN, MIDWOLDA. De vernieuwde houten deur met originele deurklink, onder het doorgetrokken deel van het dakschild op standvinken, geeft toegang tot het rechterdeel van het lijkenhuisje. De toegang tot het linkerdeel van het gebouw, waar voorheen de lijkwagen stond opgesteld, is gewijzigd: de vm. hoge dubbele deuren, waarvoor de rand van het dak is opgetild, zijn vervangen door een kleinere rondboogdeur. Aan drie zijden zijn lichtopeningen ingebroken in de vorm van een omgekeerde krakeling, voorzien van gebogen diefijzers.
Waardering
Het baarhuisje uit 1908 naar ontwerp van de architectA. Velding is van cultuurhistorische en architectonische waarde:
- vanwege de toegepaste bouwstijl, waarin elementen van de Jugendstil zijn verwerkt,
- vanwege de hoge mate van belang voor het oeuvre van de architect,
- vanwege de zeer hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,
- vanwege de hoge mate van architectonische gaafheid,
- vanwege de hoge mate van gaafheid van materiaalgebruik, detaillering en ornamentiek,
- als contemporain en essentieel onderdeel van de begraafplaats,
- vanwege de visuele gaafheid met de aanleg van en ligging op de begraafplaats,
- vanwege de hoge mate van typologische uitzonderlijkheid.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
De BEGRAAFPLAATS ligt buiten de bebouwde kom van Surhuisterveen. Het terrein is rechthoekig, verdeeld in vier perken en vrijwel geheel omgracht met een singelbeplanting bestaande uit beuken. Op het terrein staan enkele solitaire beuken. Tot het complex behoren de onderdelen: een vm. LIJKENHUISJE en een TOEGANGSHEK. De begraafplaats is naar ontwerp van het architectenkantoor A. Velding gerealiseerd in 1908 in opdracht van de Kerkvoogden van de Hervormde Kerk, op een terrein dat voordien de Diaconie toebehoorde. Het lijkenhuisje met Art Nouveau-elementen is gebouwd naar ontwerp van architect A. Velding uit Buitenpost. De stilistische eenheid tussen lijkenhuisje en hekwerk doet vermoeden dat het laatste uit de koker van dezelfde architect komt.
Het GEDENKTEKEN, in de vorm van een granieten obelisk nabij de ingang van het kerkhof, vervangt een oorspronkelijke gedenkteken op de kruising der perken dat in de zestiger jaren werd verwijderd. Het huidige gedenkteken valt wegens te geringe ouderdom buiten de bescherming van Rijkswege. De recentelijk gerealiseerde uitbreiding van de begraafplaats achter het lijkenhuisje, waardoor dit laatste in het midden komt te staan, valt eveneens buiten de bescherming.
Waardering
De aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting en de samenstellende onderdelen, nl. toegangshek en lijkenhuisje naar ontwerp van A. Velding, zijn van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang vanwege:
- de toegepaste bouwstijl, waarin Jugendstil-elementen zijn verwerkt,
- de hoge mate van belang voor het oeuvre van de architect,
- de zeer hoge mate van esthetische kwaliteit van het ontwerp,
- de hoge mate van architectonische gaafheid van de complexonderdelen,
- de hoge mate van gaafheid van materiaalgebruik, detaillering en ornamentiek,
- de hoge mate van visuele gaafheid en de landschappelijke waarde van de eenvoudige aanleg van de begraafplaats met singelbeplanting,
- de hoge mate van typologische uitzonderlijkheid.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Baarhuisje | Uitvaartcentra en begraafplaatsen | Begraafplaats en -onderdelen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Vierhuisterweg | 32 | – | 9231 AR | Surhuisterveen | – | BY | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | C | 2041 | – | Surhuizum |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1908 | 1908 | – | vervaardiging |
| Name | Beroep | Notitie |
|---|---|---|
| Velding, A. ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |