Uiterdijk 62, Zoelen

Omschrijving onderdeel 2: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG.

Deels in structuur en deels in detail gaaf bewaarde kleinschalige aanleg in landschapsstijl uit ca.1840. De aanleg is te onderscheiden in een aanleg in landschapsstijl rondom het huis (west), een deel met nutstuinen (boomgaarden) en een parkbos langs de Linge (oost). De buitenplaats is vanaf de Uiterdijk toegankelijk middels een half rondeel die voor het huis langs loopt. Het terrein tussen het huis en de weg is open van karakter bestaande uit een gazon geflankeerd door bossages met heesters en loofbomen. Parallel aan de weg liep oorspronkelijk een gebogen pad mnet een aftakking naar het huis. Het open karakter geldt ook voor het terrein achter het huis alwaar een gazon afloopt naar de Linge met een weids zicht naar de achterliggende weilanden. Twee monumentale solitaire bomen, Plataan en Rode Beuk, flankeren het huis. Dit open deel grenst aan de westzijde aan een parkje met een vanaf de Linge uitgegraven slingerende waterloop rondom een groot eiland uitmondend in een lusvormige vijver. Vanaf een houten bruggetje naar het eiland loopt een zichtas gericht op de kerktoren van Zoelen. Langs de vijver is een slingerend wandelpad en enkele solitairen. Door opslag heeft het een bosachtig karakter gekregen. Ten oosten van het huis ligt een restant van de voormalige moestuin en boomgaarden en de voormalige tuinmanswoning. Aan de moestuin herinnert alleen nog de vervallen koude bak. In de boomgaard aansluitend op het open deel voor het huis is nog een slingerend verdiept padenpatroon zichtbaar, waarlangs hoogstammige fruitbomen staan. Aan de Linge staat als solitair op een klein heuveltje een Okkernoot. Het langwerpige parkbos heeft restanten van een waterpartij en een slingerend padenpatroon met enkele solitairen. Aan de Linge is een heuvel opgeworpen, die thans is afgevlakt, waar een zitje was om thee te drinken.

Waardering

De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- als voorbeeld van een kleinschalige 19de-eeuwse aanleg in landschapsstijl die tegelijk met het huis tot stand is gekomen;

- vanwege de gaaf bewaarde structuur van de aanleg in landschapsstijl met slingerpaden, parkbos, vijverpartij, doorzichten en afwisselend open en besloten ruimten;

- vanwege de beeldbepalende ligging aan de rivier de Linge;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
512290
Complexnaam
Djoerang
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3) en TUINMANSWONING (4). Ten noordoosten van de bebouwde kom van Zoelen tussen de Uiterdijk en de rivier de Linge ligt de historische buitenplaats Djoerang. Het huis werd in opdracht van G. Dijckmeester in de tweede kwart van de negentiende eeuw gebouwd en kreeg in 1836 bij verkoop de naam Nieuwe-Wadenstein. Er is een tegenstrijdigheid tussen de kadastrale minuut van 1832 waarop het huis nog niet staat aangeven en de gevelsteen met het jaartal 1823. In 1847 kwam het goed in bezit van de familie Hasselman, die het de naam Djoerang gaven naar een plantage in Nederlands-Indië. Een gedetailleerde kaart van het terrein uit ca.1840 (Collectie Familie Hasselman) toont het goed met hoofdgebouw, koetshuis, tuinmanswoning en boerderij. Achter het koetshuis lag een grote rechthoekige moestuin, waarvan alleen een deel van een koude bak en de tuinmanswoning nog resteren. Naast de moestuin lagen boomgaarden, die thans nog aanwezig zijn. Langs de Linge loopt een smalle strook parkbos met slingerpaden en ten westen van het huis ligt een waterpartij met eiland en lusvormige vijver. Uit potloodtekeningen uit de tweede helft van de negentiende eeuw (Collectie Djoerang) blijkt dat de aanleg met prieeltjes en zitjes was verrijkt. Het hoofdgebouw en de bijbehorende aanleg zijn tegelijkertijd in het begin van de negentiende eeuw op een kaal terrein tot stand gekomen (geen oudere fundamenten). Hoewel door vererving de buitenplaats in verschillende delen is gesplitst, is de historische aanleg in zijn geheel nog goed herkenbaar.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De buitenplaats ligt op een langwerpig perceel tussen de Uiterdijk en de Linge, de grens loopt om het parkbos en boomgaarden, achter het koetshuis en rondom het huis met parkaanleg.

Waardering

De HISTORISCHE BUITENPLAATS is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de eenheid van bebouwing en aanleg die dateert uit de tweede kwart van de 19de eeuw;

- vanwege het hoofdgebouw in Empirestijl uit ca.1823;

- vanwege de kleinschalige aanleg in landschapsstijl met kenmerkende elementen zoals een parkbos met slingerpaden en een waterpartij met eiland en vijver;

- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Uiterdijk 62 4011 EW Zoelen BY Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen Landschappelijke tuin
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
F 1123 Zoelen
F 1118 Zoelen
F 1117 Zoelen
F 1124 Zoelen
F 1125 Zoelen
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1840 1840 vervaardiging
Naar boven