Inleiding

Het complex Huize Olterterp, bestaat uit een LANDHUIS (1907), een KOETSHUIS (1907) en een voormalig KETELHUIS (1927) voor de CV-pompinstallatie. Het complex vormde onderdeel van een landgoed van de familie Van Boelens, adellijke grootgrondbezitters. Het LANDGOED Huize Olterterp heeft een geschiedenis die tenminste teruggrijpt tot in de 18de eeuw. In 1782 erfde Ambrosius Ayso van Boelens vrijwel het gehele dorp Olterterp van zijn grootvader, de in Beesterzwaag woonachtige Ayso van Boelens, raadsordinaris aan het Hof van Friesland. In 1793 bouwde A.A. van Boelens het Slot Boelens op zgn. koud stee. Het slot lag ruim teruggerooid van de weg waarbij in de eerste helft van de 19de eeuw de tuinen zijn aangelegd in landschapsstijl. Het is mogelijk dat de tuinarchitect L. Roodbaard uit Leeuwarden voor de aanleg ervan heeft geadviseerd, toen hij in de 30-er jaren van de 19de eeuw werkzaam was in het naburige Beetsterzwaag. De oorspronkelijke aanleg van de tuin is gewijzigd en verschraald doordat de inrichting ervan gedeeltelijk verdween. De tuinen, zowel de voortuin als de overtuin met schaduweik, zijn voornamelijk van belang als open zichtlijn. Het slot en het landgoed waren in de laatste decennia van de 19de eeuw reeds bezit van Antoinetta Philippine van Boelens en haar echtgenoot Jonkheer Rudolf Sandberg, advocaat-generaal bij het gerechtshof van Arnhem. In 1906 lieten zij het slot slopen en het huidige LANDHUIS bouwen dat in 1907 gereed kwam. In 1927 overleed de eigenaresse Johanna Francina Sandberg van Boelens. Zij liet haar bezittingen na aan de naar haar moeder vernoemde 'Annette van Boelens Stichting'. In 1934 gingen de eigendommen vrijwel volledig over naar de Algemeene Friesche Levensverzekering Maatschappij, later overgegaan in de AEGON. In 1991 werd het Olterterp verkocht aan It Fryske Gea dat er haar hoofdkantoor in heeft gevestigd. Aan de noordwestzijde van het landhuis staat het KOETSHUIS, dat vermoedelijk in 1907 is gebouwd of verbouwd. Ter plaatse stond reeds in 1830 een stalling en het is mogelijk dat slecht de verschijningsvorm is aangepast aan het landhuis. Daarnaast is in 1927 een HOK gebouwd ter plaatsing van de pompinstallatie van de centrale verwarming van het landhuis. Het ontwerp was van de Leeuwarder architect G.J. Veenstra. Rondom het landhuis stonden verschillende woningen voor arbeiders op het landgoed.

Waardering

Het complex Huize Olterterp bestaande uit een LANDHUIS, KOETSHUIS en voormalig KETELHUIS en eertijds deel uitmakend van een groter landgoed is van algemeen cultuurhistorisch belang:

- vanwege de historische betekenis ervan in relatie tot het vm. landgoed, de geschiedenis van Olterterp en de familie Van Boelens,

- vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteit van het ontwerp van het landhuis c.a.,

- vanwege de zeer hoge mate van belang van de situering op het voormalige landgoed,

- vanwege de hoge mate van architectonische gaafheid van de samenstellende onderdelen van het complex,

- vanwege de hoge mate van visuele gaafheid van het complex in de landschappelijke omgeving en voor het aanzien van het dorp Olterterp.