Omschrijving complex:

Inleiding HISTORISCHE BUITENPLAATS SCHATZENBURG. In structuur en deels in detail gaaf bewaarde historische buitenplaats met (1) HOOFDGEBOUW, (2) HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG, (3) TOEGANGSHEK, (4) TUINBEELD, (5) VOORMALIGE TUINMANSWONING ("HUISJE GIESING"). Het gebouw dat in 1698 op de plaats van Brantsmastate verrees, werd in 1724 tot op de fundamenten gesloopt. Omstreeks 1725 is met gebruikmaking van enkele fundamentresten in opdracht van Hermanus Huber en Elisabeth de Hertoghe door Wijbe Saagmans met medewerking van Berend Storm en Jacob Sijdses Bruinsma het huidige hoofdgebouw opgetrokken, dat kort voor 1749 de naam Schatzenburg kreeg. In 1780 volgde een modernisering die het huidige karakter nog steeds bepaalt. De huidige garage rechts van het huis dateert uit de jaren '20 van de twintigste eeuw en bevat een steen met alliantiewapen van de families Huber en De Hertoghe die afkomstig is van een koetshuis uit circa 1730 (dat in 1897 werd gesloopt). De garage, de druivenkas tegen de zuidgevel van het huis (ingrijpend gerenoveerd in 1996), de schuur in de moestuin (vernieuwd in 1981) en het houten bruggetje uit 1986 in het Quaestiusbosje vallen buiten de wettelijke bescherming wegens gebrek aan ouderdom en/of cultuurhistorische waarde. Het terrein van de buitenplaats Schatzenburg ligt gedeeltelijk op een terp met een archeologische verwachtingswaarde. Aan de voorzijde (oost) grenst de aanleg van de historische buitenplaats aan de sloot parallel aan de oude weg tussen Dronrijp en Menaldum, dezelfde sloot loopt met een aantal haakse en stompe hoeken en begrenst de historische buitenplaats aan de noord- en zuidzijde. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

Waardering:

De HISTORISCHE BUITENPLAATS SCHATZENBURG is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang want:

- het hoofdgebouw bezit ouderdoms - en zeldzaamheidswaarde binnen het bestand van de Nederlandse bouwkunst; - het hoofdgebouw is in uitwendige staat en inwendige verschijningsvorm, onder meer bestaand uit hoofdindeling, materialen en constructieve elementen alsook detaillering gaaf behouden gebleven; - de bij de buitenplaats behorende tuin- en parkaanleg in landschapsstijl uit de eerste helft van de 19de eeuw in combinatie met oudere, formele elementen uit het eind van de 17de en begin van de 18de eeuw bleef behouden met aan de voorzijde een open karakteristiek en een besloten aan de achterzijde in de vorm van het wandelbos; - het toegangshek en het tuinbeeld van Flora vormen functionele, karakteristieke en oude onderdelen van de historische buitenplaats; - Schatzenburg is met de nog steeds functionerende boomgaard en moestuin een zeer goed voorbeeld van een historische Friese buitenplaats en vertegenwoordigt als zodanig tuinhistorisch belang; - Schatzenburg voorziet op basis van opstallen en aanleg, sierende hoedanigheden en utiliteits-uitingen over een opmerkelijk veelzijdig en samenhangend spectrum van historische belevings- en ervaringsmomenten.